“İşlerin cinsiyeti değil, uzmanı vardır”
Enerji ve rafineri sektörleri tüm dünyada erkek iş gücünün çok yoğun olduğu, kadın istihdamının ise düşük seviyelerde kaldığı alanlar.
Tüpraş ise, bu rakamları yukarılara çıkarmak ve sektöre eşitlikçi, kapsayıcı bir yapı kazandırmak için çalışıyor.
Tüpraş Genel Müdürü İbrahim Yelmenoğlu, “Sürdürülebilir kalkınma, ekonomik ve sosyokültürel gelişim için kadınların ve erkeklerin iş hayatında ve toplumda eşit katılımları son derece önemli. Ülkemizin en büyük şirketi olarak ekonomik katma değer yaratmanın yanı sıra, toplumun değişim ve dönüşümüne öncülük etmenin de sorumluluğunu taşıyoruz. Parçası olduğumuz Koç Topluluğu’nun toplumsal cinsiyet eşitliği alanında rehber niteliği taşıyan öncü çalışmaları ve bu konuda çizdiği yön doğrultusunda, 2015 yılından bu yana toplumsal cinsiyet eşitliğinin destekçisi ve takipçisiyiz” diyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Kadın Birimi UN Women’ın, toplumsal cinsiyet eşitliğinin gerçekleşmesi çabalarına erkeklerin katılımını sağlamak amacıyla yürüttüğü HeForShe hareketinin destekçisi olan Tüpraş, aynı zamanda 2017’den bu yana, BM Kadının Güçlenmesi Prensipleri’nin imzacı kuruluşları arasında yer alıyor.
“Eşitlik için Enerjimiz Bitmez”
Tüpraş Genel Müdürü İbrahim Yelmenoğlu’nun, “Kadınlar ekonomi için neden önemli?” soruma yönelttiği cevap çok anlamlı. Şöyle diyor Yelmenoğlu; “Bu sorunuza Cumhuriyetimizin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bir sözüyle yanıt vermek isterim; ‘İnsan topluluğu kadın ve erkek denilen iki cins insandan mürekkeptir. Kabil midir ki, bu kütlenin bir parçasını ilerletelim, ötekini ihmal edelim de kütlenin bütünlüğü ilerleyebilsin? Mümkün müdür ki, bir cismin yarısı toprağa zincirlerle bağlı kaldıkça öteki kısmı göklere yükselebilsin… Atatürk’ün çağdaş Türkiye’yi kurarken altını çizdiği bu husus günümüzde neredeyse tüm ülkeler tarafından sürdürülebilir kalkınma için elzem bir ihtiyaç olarak görülüyor. Hedefi muasır medeniyetler seviyesi olan bir ülkenin en büyük sanayi kuruluş olarak da bizler gerçek anlamda kalkınmanın ekonominin yanı sıra sosyal ve kültürel anlamdaki kalkınmayla gerçekleşeceğine inanıyoruz. Bu nedenle, kadınların yaşamın her alanında eşit ve adil bir temsiliyetle yer alması gerektiğini savunuyoruz. Çünkü bizler, işlerin cinsiyeti değil ancak uzmanı olacağını iyi biliyoruz. Ne mutlu bize ki, Türkiye’nin enerjisini kadın ve erkek çalışma arkadaşlarımızla beraber üretiyoruz. Gücümüzü kadın erkek omuz omuza çalışmaktan alıyoruz. Benzetme yapmak gerekirse, biz kadın ve erkeği bir kuşun iki kanadı olarak görüyoruz. Kanadın biri eksikse o kuşun uçması da mümkün olmaz. Bu ilkelerle hareket eden bir toplumun her alanda kalkınacağına içtenlikle inanıyoruz. Bu inançla, çalışmalarımızı her alanda, ‘Eşitlik için Enerjimiz Bitmez’ diyerek sürdürerek, Ülkemizin enerjisini birlikte üretmeye devam edeceğiz.”
“Ar-Ge bölümümüzün yüzde 67’si kadınlardan oluşuyor”
Enerji sektörünün, üretim ve bilgi teknolojileri sektörleri ile birlikte kadın istihdamı konusunda uçurumun en fazla olduğu sektörler arasında yer aldığını ifade eden Yelmenoğlu, Tüpraş’ın bu alanda yaratmayı hedefl ediği farkı şöyle dile getiriyor: “Dünya genelinde enerji sektöründe çalışan kadınların oranı yüzde 22 seviyesinde. Sadece rafinaj için bakıldığında bu rakam yüzde 15’lere kadar düşüyor. Ancak, hızla gelişen ve değişen dünyada, ülkelerin gerçek anlamda kalkınmasının sadece toplumun bir kesimiyle değil tüm kesimlerinin her alanda eşit sorumluluklar üstlenerek gerçekleşeceğini biliyoruz. Bu nedenle Tüpraş olarak bu rakamları yukarılara çıkarmak; eşitlik, kapsayıcılık ve çeşitlilik kültürünü yaygınlaştırmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Her seviyede ve görevde kadın temsiliyetinin artırılmasını hedefl iyoruz. Tüpraş, 2008’den bugüne, kadın çalışan sayısını yüzde 78 oranında artırarak 289’dan 515’e yükseltti. 2008’de işe alınanların yüzde 30’u kadın iken, 2020 yılında işe alımlarımızın neredeyse yarısı kadınlardan oluşuyor. Bugün itibariyle toplam çalışan sayımızın yüzde 10’u kadın. Ancak ofislerimizde bu oran yüzde 30’u bulmuş durumda. Ar-Ge bölümümüzün ise yüzde 67’si kadınlardan oluşuyor. Yönetim kademelerinde kadın çalışan oranımız yüzde 24 seviyesinde, yetenek havuzumuzun yüzde 45’ini kadın çalışanlarımız oluşturuyor. Daha gidecek yolumuz olduğunu biliyoruz. Kısa vadede ilk önceliğimiz, her seviyede ve görevde kadın çalışanlarımızın ve liderlerimizin sayısının artırmak. Üst yönetimde kadınları daha fazla görmeyi ve bu doğrultuda da gerekli teşvikleri sağlamayı da hedefliyoruz.”
Vardiyada kadın saha operatörü ve teknisyenleri
“İki yıl önce, ilk kez Batman’da olmak üzere, İzmit, Kırıkkale ve İzmir rafineri sahalarımızda kadın operatör ve teknisyenlerimiz aramıza katıldılar. Bugüne kadar rafineride kadın mühendislerimiz hep vardı ancak sahada vardiyalı kadın çalışanlarımızın da işe başlaması, hem sektörümüz hem de şirketimiz adına öncü ve örnek bir uygulama oldu. Erkek egemen bir iş kolu için bu cesur adımı atmaktan büyük mutluluk ve gurur duyuyoruz. Vardiyalı kadın saha çalışanlarımız, işe alımlarda uyguladığımız mesleki yeterlilik ve kişilik envanteri sınavlarını, mülakatları başarıyla geçerek işe başladılar. Tüm saha çalışanlarımızın aldığı Temel Rafinericilik eğitimini başarıyla tamamladılar. Aynı zamanda Rafinerici Yetiştirme Programımıza dahil oldular ve bu alandaki eğitimleri devam ediyor. Üretimde ve bakımda görevliler. Kara dolum ünitesinde, tanker dolum adalarında, araç-sürücü son kontrollerinde, kantar operasyonları, vana operasyonları gibi işlerde ve Enstrüman Bakımı kapsamında sahadaki bakım, tamirat, kontrol işlerinde çalışıyorlar. Arkadaşlarımız şu anda görevlerine mesai arkadaşları ile aynı şartlar altında hiçbir özel muamele veya ayrıcalık görmeden başarıyla devam ediyorlar. Rafineri sahasında, kadınların vana çevirmekten rögar kapağı kaldırmaya kadar ‘erkek işi’ olarak kabul edilen bütün işleri yaptıklarını gösterdiler. Çalıştıkları sahalarda tüm mesai arkadaşları ile iş birliği içerisinde çok iyi sonuçlar aldık, ön yargıları yıkarak kadınların da rafinerinin her alanında görev alabileceğini ispat ettiler.”
Fenerbahçe ve HeForShe
“İş yerimizde eşitlik ve kapsayıcılık prensibiyle hareket ederken, kadınların sosyal hayatta da güçlenmesi için toplumda farkındalık yaratmak için tüm enerjimizle çalışıyoruz. Bu noktada, Fenerbahçe Spor Kulübü ve HeForShe hareketiyle birlikte, sporun birleştirici ve dönüştürücü gücüne inanarak toplumsal cinsiyet eşitliği için daha geniş bir alanda yürüttüğümüz küresel iş birliğimiz devam ediyor. Fenerbahçe Futbol Takımı, projenin başladığı ilk günden bu yana sağ kolunda HeForShe logolu forma ile sahada yer alıyor. Diğer yandan 2020-21 döneminde formaların sol kolunda Tüpraş logosu da bulunuyor. HeForShe hareketi ve 25 milyonu aşkın taraftar gücüyle Türkiye’nin en büyük sivil toplum kuruluşu Fenerbahçe Spor Kulübü ile olan iş birliğimiz, eşitlik adına geniş kitlelere ulaşmayı sağlamanın yanı sıra Tüpraş için de değişim ve dönüşümün tetikleyicisi olmaya devam ediyor. Sporun geniş kitlelere ulaşma gücüyle eşitlik adına önemli sonuçlar elde ettiğimiz bu kıymetli iş birliğinden ve hedefl erimize ulaşmaktan son derece mutluyuz.”