Irak'ın 7 milyar dolarlık mega projesi Faw Limanı neleri değiştirecek?

Hasan Kocasoy

Pinezone Danışmanlık Genel Müdürü

Irak’ın hâlihazırda Umm Qasr, Khur Al-Zubair, Abu Floos ve Maqil adında 4 limanı bulunuyor. Ancak, bunlardan yalnızca Umm Qasr gerçek anlamda uluslararası taşımacılığa uygun altyapıya sahip. Onun da derinliği büyük gemilerin yanaşmasına uygun olmadığından, ham petrol sevkiyatı ağırlıklı olarak limanın çok ötesine döşenen boru hatlarından büyük gemilere dolum yapılması suretiyle gerçekleştiriliyor.

Bu nedenle Irak, 1980’li yıllardan bu yana Basra Körfezinde mevcut 58 kilometre uzunluğundaki kıyı şeridini daha etkin kullanmak, liman kapasitesini geliştirmek ve büyük gemilerin girebileceği bir liman inşa etmek istiyor. Ve Umm Qasr’a 54 kilometre mesafede yer alan Faw’da başladığı mega projenin ilk fazını bitirmek üzere!

İran-Irak Savaşı, Kuveyt’in işgali, Körfez Savaşı, 2003 yılında ABD işgali ve sonrasındaki gelişmeler nedeniyle Faw Limanı Projesi, ancak 2010 yılında masaya tekrar gelebildi. Kapsamı oldukça genişletildi ve ardında bir sanayi bölgesi, yeni bir şehir ve askeri bir deniz üssü kurulmasına karar verildi.

Süveyş gibi Uzak Doğu ile Avrupa arasında köprü kurmak isteyen Irak için Faw, aslında Kalkınma Yolu Projesi’nin ilk basamağı. Zira Kalkınma Yolunun başlatılabilmesi ve başarılı olabilmesi için öncelikle Faw gibi büyük bir limana ihtiyaç duyuluyor. İlk fazında liman, ikinci fazında petrokimya ağırlıklı sanayi bölgesi, üçüncü fazında ise konut ve ticari komplekslerden oluşacak yeni bir şehir inşa edilecek.

Mayıs ayı itibariyle ilk fazının %85’i tamamlanan, Mersin Limanı’nın yaklaşık 3 katı ve Orta Doğu’nun en büyük limanı olacak Faw’la ilgili bazı önemli bilgiler şunlar:

- 250 kilometrekaresi denizde olmak üzere, toplam alanı 350 kilometre kare, konteyner depolama alanı 2 milyon metrekare, toplam rıhtım sayısı ise 99 olacak (Dubai’deki Jebel Ali Limanı’nın 67 rıhtımı bulunuyor).

- Derinliği 3 ila 40 metre arasında değişen sığ sular taranarak, 400 metre genişliğinde ve 24 kilometre uzunluğunda kanal ile derin sulara bağlandı.

- Yaklaşık 15 km (14 bin 523 m) uzunluğundaki batı dalgakıranı, Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi. 8 kilometrelik doğu dalgakıranın inşaatı da tamamlandı.

- Iraklı yetkililerin açıklamalarına göre, yılsonuna kadar tamamlanacak liman 2028’e kadar yıllık 20 milyon ton kargo alacak.

- Orta Doğu'da ilk kez uygulanan bir teknikle batırma sualtı tüneli inşa ediliyor. Tünel 45 m genişliğinde ve 52 km uzunluğunda bir yol ile Zubair Köprüsü'nden geçerek Umm Qasr’a bağlanacak ve Faw uluslararası otoyola açılacak.

Faw’ın ilk fazını, 2020 yılında 2,6 milyar Dolarlık sözleşme imzalanan Güney Koreli Daewoo yapıyor. Türk şirketleri ise Faw’ı Umm Qasr’a bağlayacak batırma tünel projesinde çalışıyor. Sanayi bölgesi ve şehir projeleriyle 7 milyar Doları aşması beklenen projenin master planını İtalyan Technital hazırladı. Bu dev limanı ve ardında kurulacak sanayi bölgesini ise Birleşik Arap Emirlikleri şirketi AD Ports Group işletecek.

Yurtdışı müteahhitlerimizin Irak’taki gücü dikkate alındığında, Faw’dan yeterince pay alamadığımız görülüyor. İkinci ve üçüncü fazda ise şimdiden Çinli şirketlerle çok sayıda anlaşma yapıldı. Ancak Cumhurbaşkanımızın Nisan ayındaki Irak ziyaretinin etkisiyle ve Türk müteahhitleri ile iş yapmaya yatkın BAE ile Katarlı yatırımcıların projeye dahil olmasıyla müteahhitlerimizin Faw’dan daha çok iş alması mümkün olabilir.