İnşaat maliyeti yükseliyor, yeni konut satışları geriliyor
Mayısta inşaat maliyet endeksi önceki yıla göre yüzde 105,7 yükseldi. İnşaat maliyetlerindeki yükselişin temelinde üç faktör yatıyor. Birincisi doğrudan kur etkisi. Kur yükseldikçe ithal girdilerin fiyatları maliyetleri doğrudan artırıyor. İkincisi, enfl asyon. Kredi genişlemesi ve üzerine eklenen yüksek kur, dolaylı olarak maliyetleri daha da yükseltti. Son olarak emtia fiyatlarındaki yükseliş. Özellikle enerji ve metal fiyatlarındaki küresel artış maliyetlerin sıçramasını sağladı. Son faktör tüm dünyanın maruz kaldığı kontrol dışı bir değişken. Ancak ilk ikisi Türkiye’ye özel durumlar. Bu nedenle, bizdeki maliyet artışları diğer tüm ülkelerin üzerinde seyrediyor. Önümüzdeki aylarda maliyetlerdeki artış devam edecek. Son haftalarda metal fiyatlarındaki geri çekilme, mayıs ayındaki yükselişin önceki birkaç aydan daha yavaş olmasına neden oldu. Bunu haziranda da göreceğiz. Ancak temmuzda, ara zamlar nedeniyle, işgücü maliyetlerindeki artış devreye girecek.
MB, yeni konut fiyatlarını ve eski konut fiyatlarını iki farklı endeksle sayısallaştırıyor. Doğal olarak yeni konutların fiyatları eski konutlardan daha yüksek. Ancak her ikisi de yıllar boyunca paralel bir değişim gösteriyor, iki endeks arasında ayrışma olmuyordu. 2021 başından bu yana, yeni konut fiyatlarındaki artış, eskiye göre hız kazandı. Bunun muhtemel nedeni, yeni inşaat maliyetlerindeki sert yükseliş.
Maliyetler yüksek kalmaya devam ettiği müddetçe, konut fiyatları da buna uygun hareket edecek. Bu nedenle, son dönemde zayıf seyreden yeni konut satışlarında bir hareketlenme olasılığı düşük.
Konut satışlarına kümülatif olarak bakınca mayısta %107 artışla 122 bin 768’e ulaştığını görüyoruz. Artış oranı yüksek olsa da; bu, resmi tam olarak yansıtan bir veri değil. Zira satışların büyük bölümünü ikinci el konutlar oluşturuyor.
Uzun yıllar boyunca Türkiye’de satışı yapılan konutların yarıya yakınını yeni konutlar oluştururdu. 2019 başından beri yeni konutların toplam satışlar içindeki payı düşüyor. Mayısta oran %27’ye indi. Yani satılan her 100 konuttan 27’si yeni tamamlanmış konutlardan. Bu salı sabahı haziran konut satış verisi açıklanacak. Yakın zamanda yeni konut satışlarının artışa geçeceğine yönelik bir işaret yok. Ama fiyatlar böyle artmaya ve alım gücü düşmeye devam ettiği müddetçe, ikinci el satışlarında da daralma görebiliriz.
YURTİÇİ
Pazartesi 11:00: Haziran ayı bütçe sonuçları
Salı 10:00: Haziran ayı konut satışları
Çarşamba 10:00: Haziran ayı tüketici güveni
Perşembe 11:00: PPK kararı
Cuma 10:00: Haziran ayı kurulan ve kapanan şirketler
YURTDIŞI
Salı 12:00: Euro Bölgesi Haziran ayı çekirdek enflasyon
Çarşamba 17:00: ABD ikinci el konut satışları