İlk tekneyi dünya markası olma hedefiyle suya indirdi
Bodrumlu olan Doğaner Kundak ve Alper Kundak kardeşler, İTÜ’de Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri bölümünde okudu. Gemi mühendisi olan iki kardeş, denize olan tutkularını işe dönüştürenlerden… Çocukken teknelerde miçoluk yapan Kundak kardeşler, 2014 yılından itibaren sektörün önde gelen şirketlerinde çalışmış. Bu dönemde dünya çapında ödüllü projeleri olan firmalarda görev almış, 10’dan fazla süper yat üretiminde proje mühendisi olarak deneyim kazanmışlar. İki kardeş, 2022 yılında kendi şirketlerini kurmuş. Fabbro Yachts adını verdikleri şirketle İstanbul Tuzla’da yat üretimine başlamışlar. Fabbro Yachts, ilk teknesi olan F45’i denize indirdi. İki teknenin yapımı sürüyor. Mayıs 2024’e kadar yedi tekneyi suya indirmeyi planlıyorlar. Nihai hedef ise dünya çapında bilinen bir markaya dönüşmek.
Bir grup meslektaşımla önceki gün Doğaner Kundak ve Alper Kundak ile bir araya geldik. Fabbro’nun İtalyanca’da ‘işinin ehli’ anlamına geldiğini söyleyen Doğaner Kundak, 750 bin Euro satış fiyatı olan 13,5 metre lüks tender üretimi olan ilk tekneleriyle gurur duyduklarını söylüyor. Seri üretimde F45 modelinin yanı sıra 34 metre çelik motor yat ve F65 modeliyle üretime devam edeceklerini sözlerine ekliyor.
Türkiye’nin tekne üretiminde dünyada ilk üç ülke arasında yer aldığını belirten Kundak, şöyle devam ediyor: “Türkiye’de genelde 24 metre ve üzeri teknelerin üretimi ön planda. Biz 12- 24 metre arası teknelerde seri üretim yaparak dünyadaki sayılı şirketlerden biri olmak istiyoruz. Yenilikçi tasarımlar ve son teknolojilerle donatılmış yatlar üretmek ve global pazarda rekabet edebilirliğimizi artırmak önceliklerimiz arasında. Sürdürülebilirlik ve çevreye duyarlı üretim yöntemleri üzerinde çalışarak sektöre katkıda bulunmayı amaçlıyoruz.”
Hedef pazarlar Amerika, Uzakdoğu ve Körfez ülkeleri
İlk etapta Türkiye’deki tekne severleri memnun etmek için çalışacaklarını kaydeden Kundak, ekliyor: “Hedefimiz yurt dışında da tanınan ve tekne kullanan ünlü isimleri arkamıza alarak kendimizi dünyaya kanıtlamak. Tarz olarak çok rakibimiz yok. Anahtar teslim bir performans-fiyat teknesi. Jeneratöre kadar her şeyiyle teslim ediyoruz.”
Doğaner Kundak’a ne kadar yatırım yaptıklarını soruyorum. “Şu ana kadar 751 milyon TL’lik bir yatırım yaptık” diyor. Hali hazırda 40 kişiye yakın bir ekip olduklarını, önümüzdeki aydan sonra bu sayının 60’a yaklaşacağını anlatıyor. Şirketin yurt dışına yönelik hedeflerini ise Alper Kundak şöyle ifade ediyor:
“Hedef ülkelerimiz Amerika Birleşik Devletleri, Uzakdoğu ve Körfez ülkeleri… Çünkü bu tarz teknelere o bölgelerde talep daha fazla. Denizi ve ne istediğini bilen kesime çok hızlı ulaşabileceğimize inanıyoruz. Örneğin Araplar büyük tekne alır ama yanında küçük de ister. Çünkü büyük tekne demirlediği yerden fazla hareket etmez. Bizimki gibi tekneleri her yere ulaşmak için kullanırlar. Ulusal ve uluslararası fuarlara katılacağız. Yurt dışında distribütörlük ve satış temsilcilikleriyle tanıtıma ağırlık vermek istiyoruz.”
Alper Kundak, F45’in özelliklerini ise şöyle dile getiriyor: “Tekneye çıktığınızda sizi hareketli bir platform karşılıyor. Hemen üzerinde yer alan denize iniş merdiveni sayesinde denizden tekneye ulaşım çok kolay. Teknenin iç tasarımı tamamen kullanıcıya ev deneyimi yaşatmak için tasarlandı. Akıllı bir tekne, tabletle evden yönetilebilecek şekilde tasarlandı.”
İki kardeşe iş bölümünü nasıl yaptıklarını da soruyorum. Doğaner Kundak, “Yeni bir şirket olduğumuz için her şeyle ilgileniyoruz. Alper ofis tarafını ben üretim tarafını takip ediyorum. Okul ve deneyimlerimiz aynı. Aynı şirketlerde çalıştık. Birbirimizi tamamlıyoruz. Bu önemli bir detay. Ama biz olmasak da firmanın devam etmesini istiyoruz ve ona göre bir yapı oluşturuyoruz” diye cevap veriyor.
Sektörde bu yıl 1,6 milyar dolarlık ihracat hedefleniyor
Türkiye gemi ve yat üretiminde dünyanın sayılı ülkelerinden. İhracatta da milyar doların üzerinde rakamlar söz konusu. Gemi Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği verilerine göre, geçen yıl sektörde 1,4 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Bu yılın yedi aylık rakamlarına bakıldığında ihracat tutarı 1 milyar 120 milyon dolar oldu. 2023 yılı sonunda bu rakamın 1,6 milyar dolar olarak gerçekleşmesi öngörülüyor. İhraç edilen ürünler arasında balıkçı gemileri, yük gemileri, feribotlar, römorkörler, deniz tankerleri gibi birçok ürün var. Geçen yılki tekne ve yat ihracatının tutarı ise 255 milyon dolar olarak gerçekleşmiş. En çok ihracat yapılan 10 ülke ise Norveç, Rusya, Birleşik Devletler, Marshall Adaları, Malta, Faroe Adaları, İtalya, İrlanda, Pakistan ve Yunanistan olarak sıralanıyor. Rusya-Ukrayna savaşı biterse ihracatın daha da yükseleceği ifade ediliyor.