İlk çeyrekte en çok ihracat yapan iller

Zafer ÖZCİVAN
Ekonomist

İhracat, bir ülkenin gelişmesinde, kalkınmasında en önemli faktörlerden biridir. Ülkemizde son yıllarda ihracatta kayda değer şekilde artış kaydedilmiş, hatta tarihinde görülmemiş rakamlara ulaşmıştır. Ancak dış ticaret açığının azalması için ihracatın ithalatı karşılama oranının büyük olması gereklidir. Yani yabancı ülkelere yapılan satışın alımlardan yüksek olması önemlidir.

Uzun yıllardan bu yana dış ticaret açığı vermekteyiz. Aşağıdaki grafikler de göstermektedir.

Türkiye genelinde iller özelinde yapılan dış satım, depremlerin etkisiyle ilk çeyrekte yüzde 1,5 düşerek 54,3 milyar dolara gerilerken, en fazla ihracat 24,4 milyar dolarla İstanbul’dan yapıldı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlenen bilgilere göre, Türkiye’nin ihracatı, ilk çeyrekte yüzde 2,5 artışla 61,6 milyar dolar oldu. Bu rakam, tüm zamanların en yüksek ocak-mart dönemi ihracatı olarak kayıtlara geçti.

İlk çeyrekte iller bazında yapılan ihracat ise (serbest bölgelerden yapılan ihracat hariç) Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkisiyle yüzde 1,5 düşerek 54,3 milyar dolara geriledi. 81 şehirden 28'inde artış, 53'ünde azalış kaydedildi. 3 kentte düşüş yüzde 1'in altında kaldı.

Ocak-mart döneminde 9 ilin dış satımı 1 milyar doları, 28 kentin ihracatı da 100 milyon doları aştı.

Bu dönemde en yüksek ihracat 24 milyar 446 milyon dolarla (yüzde 1,7 artış) İstanbul’dan yapıldı. Mega kent, iller bazında yapılan ihracattan yüzde 45 pay aldı.

İstanbul'u, 4,55 milyar dolarla Kocaeli, yaklaşık 4 milyar dolarla Bursa, 3,6 milyar dolarla İzmir, 2,7 milyar dolarla Ankara, 2,23 milyar dolarla Gaziantep, 1,4 milyar dolarla Sakarya, 1,3 milyar dolarla Manisa ve 1,07 milyar dolarla Denizli izledi.

Söz konusu dönemde ihracatı 100 milyon doların üzerinde olan iller arasında Hatay, Mersin, Konya, Kayseri, Adana, Antalya, Kahramanmaraş, Tekirdağ, Samsun, Mardin, Eskişehir, Trabzon, Aydın, Balıkesir, Çorum, Şırnak ve Muğla yer aldı.

İlk çeyrekte en yüksek ihracat artışı yüzde 565 ile Tunceli'de yaşandı. Tunceli'nin ihracatı 822 bin dolara yükseldi.

Tunceli’yi, yüzde 561 ile Muş (1,8 milyon dolar) ve yüzde 55,7 ile Adıyaman (26,3 milyon dolar) takip etti.

İlk çeyrekte ihracat artışı Van'da yüzde 40,5, Balıkesir'de yüzde 39,1, Sinop'ta yüzde 32,9, Trabzon'da yüzde 24,1, Kırklareli’nde yüzde 19,1, Karaman› da yüzde 18,6, Yozgat'ta yüzde 18,3, Tekirdağ'da yüzde 17,6, Bartın›- da yüzde 16,7, Eskişehir'de yüzde 15,6, Çanakkale'de yüzde 14,9, Muğla'da da yüzde 13,2 olarak gerçekleşti.

İhracatı düşen iller arasında başı yüzde 83 ile Bayburt çekti. Bayburt› un ihracatı 9,4 bin dolara geriledi.

Bayburt’u, yüzde 78 ile Yalova (18,1 milyon dolar) ve yüzde 71 ile Kırıkkale (1,5 milyon dolar) takip etti.

İhracat düşüşü Bingöl'de yüzde 57,6, Kastamonu'da yüzde 54,8, Osmaniye'de yüzde 51,3, Zonguldak'ta yüzde 48,6, Bitlis'te yüzde 47,5 ve Ağrı'da yüzde 46,8 olarak gerçekleşti.

Depremden etkilenen 11 ilden Adıyaman ve Diyarbakır dışındaki kentlerde ihracat düşüşü kaydedildi.