İhracatta ibre tersine dönebilir
İhracat ekonomimiz için çok hem de çok önemli. Peki, neden önemli? 1-İhracat demek döviz geliri demektir. 2-İhracat talebi içeride üretim ve yatırım artışına, büyümeye, istihdamda iyileşmeye imkân verir. Turizm gibi döviz kazandırıcı faaliyetimiz budur ve bizim kazandıran ihracata ihtiyacımız var.
Hükümet, yeni ekonomik modelinde (düşük faiz, yüksek kur) ihracat kazanımını öngörüyor. Bunun paralelinde yatırım ve üretimdeki gelişmelerle beraber istihdamda iyileşme, cari açıkta düzelme hatta cari fazla beklentisinde… Fakat sorun şu ki ihracatımız, haddinden fazla ithalata dayalı…
KUR; TEMEL BELİRLEYİCİ
Hal böyle olunca kurdaki hareket, sayıları 100 bini aşkın ihracatçı için, sanıldığı gibi “rekabetçi kur” olmaktan çıkıyor, belirsizlik unsuru halini alıyor. Hammadde, yarı mamul madde ithalatı, zaten artan emtia fiyatlarıyla sorun teşkil ederken ithal edilince bir de içeride yükseltilmiş kurla çarpılıyor.
Kur o kadar arttı ki ihracata konu mal üretecek olanlar, bu kurlarla stoklarını yerine koyamayacak... Koysa bile hangi maliyetle? Kaldı ki şimdi bir de cumhurbaşkanından stokçu damgası yeme tehlikesiyle karşı karşıyalar. Stokçu cezalandırılsın ama sanayi, stoksuz çalışamaz ki…
İKİ SORU İKİ CEVAP
İhracatın artmasını neden istiyoruz?
İhracatın artmasını istiyoruz ki, ithalat faturasını kapatsın, döviz açığımız küçülsün. Sonunda cari açık vermeyelim istiyoruz. İhracattan döviz gelirimiz var. Ülkeye döviz girsin istiyoruz.
Reel döviz kuru ihracatı artırır mı?
Türk Lirası’nın değerli, dövizin ucuz olduğu dönemlerde de ihracat artışı olduğunu gördük. Dövizin değer kazandığı dönemlerde ihracat beklenen ölçüde artmıyor. Döviz fiyatlarındaki artışın ihracat artışına etkisi beklenen ölçüde olamıyor.
NOT
SANAYİNİN FONLAMASI %55 DÖVİZ ÜZERİNDEN...
Sanayimizin kaynak fonlamasının %55’i döviz üzerinden geliyor. Bu nedenle kurdaki artış ihracatı da etkiliyor. Bu konuda sorunumuz yatırım eksikliği değil. Sorun; tarımda ve özellikle sanayide üretken olmayan, ürettikleri ürünlere talep olmayan çok sayıda yatırımın olması.
Ekonomide yapısal değişim olmaksızın ihracatta istenen artış sağlanamaz. Yapısal değişim de kendi kendine olmaz. Ancak seçim sonrası oluşacak güçlü iktidarın bunu sağlamasıyla gerçekleşebilecek, daha önce değil…