İhracat ve ithalat ayrışıyor

Az önce Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre yıl başından bu yana uygulanmakta olan Genel Ticaret Sistemi bazında Kasım ihracatı yüzde 1.1 gerileme ile 16.2 milyar dolar, ithalat ise yüzde 11.4 artışla 18.2 milyar dolar oldu.

Bu veriler ile ihracat peş peşe 2 ay gerilemiş oldu. Geride bıraktığımız 11 ayın 8’inde artış gösteren ihracat bu dönemde yüzde 1.77 yükseldi.

Bu yılın ilk 8 ayında gerileyen ithalat ise son 3 aydır yükseliş trendine girdi. 11 ay genelinde ithalatta yüzde 11.3 düşüş var. Ancak son 3 aydır yaşanan yükselişin önümüzdeki aylarda da devam edeceğini görüyoruz. Sorun ihracatta aynı beklentinin olmayışı.

Yıllıklandırılmış verilere göre ihracattaki artış ivmesi terse dönmeye başladı, ithalattaki düşüş ise net olarak sona erdi.

Önümüzdeki aylarda ithalatta artışın devam edeceğini, ihracatın ise çoğu zaman kararsız ve hafif negatif bir seyir izleyeceğini göreceğiz.

Daha önce 2019 yılı için belirlenen yüzde 8.4 ihracat büyüme hedefi son YEP’te yüzde 2.5 artışa (181.4 milyar dolar) revize edilmişti. Ancak bu hedefin tutması için Aralık ayında yüzde 11 ihracat artışı gerekiyor. Normal şartlarda imkânsız denemeyecek bu artış, son aylardaki gerileme nedeniyle biraz zor bir hedefe dönmüş durumda.

İthalat tarafında gelişmeler ekonominin canlanmaya başladığına işaret ediyor. Detaylara inildiğinde tüm alt gruplarda (yatırım mallarında, hammaddelerde ve tüketim mallarında) Kasım’da artış var. Ama artış sıralaması istenenin tam tersi yönünde. En güçlü artış yüzde 23 ile tüketim mallarında. Onu yüzde 11 artış ile hammadde ve yüzde 4 artış ile yatırım malları izliyor. Yatırım malı ithalatında zayıf artış, 4.çeyrek ve sonrası dönem için yatırım büyümesi için de olumsuz bir işaret. Bugün açıklanan büyüme verilerine göre yatırımlar 5 çeyrektir küçülüyor. Son çeyrekte küçülme yüzde 12.6 oldu.

Yeni Ekonomi Programında 2019 için ithalat beklentisi 207.8 milyar dolar. Bunun aşılmaması için Aralık ayında ithalat artışının yüzde 5’i geçmemesi gerekiyor. Son iki ayda yüzde 10’un üzerinde artan ithalatın bu ay da benzer bir performans göstermesi durumunda elimizde YEP hedefinin altında kalan bir ihracat ve YEP hedefinin üzerine çıkan bir ithalat olacak.

Ama daha önemlisi 2020’de ihracatın yerinde sayarken, ithalatın tüketim malları öncülüğünde artması ve bu dönemin cari açığın tedavi edilemeden geçirilmesi riski.