İhracat TIR'ları Bulgaristan’dan HES veya barkodla hızlı geçebilir
170 milyar dolarlık ihracatımızın yarısını tek başına Avrupa kıtası karşılıyor. Turizmde de her ne kadar koronavirüs nedeniyle durgunluk yaşansa da yabancı turistin yarıya yakın kısmı Avrupa’dan geliyor. Sadece havayoluyla değil, karayoluyla gelenlerin sayısı da oldukça önemli. Hem ihracatta hem de turizmde Avrupa pazarına ulaşmanın anahtarı ise Bulgaristan. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Bulgaristan İş Konseyi Başkanı Zeki Sarıbekir, Bulgaristan’ı Avrupa’nın Asya ve Ortadoğu’ya olan çıkış kapısı, Asya ve Ortadoğu’nun da Avrupa’ya giriş kapısı olarak nitelendiriyor.
Türkiye’nin Avrupa’ya gerçekleştirdiği ihracatın Bulgaristan üzerinden yapıldığını dile getiren Sarıbekir, “Kapıkule ağırlıklı olmak üzere Dereköy ve Hamza Bey sınırlarında Bulgaristan üzerinden senede 1 milyon TIR’lık bir ticaret yapılıyor. Bulgaristan bizim için çok önemli bir ülke. Sadece bir komşu değil, aynı zamanda Avrupa’ya açılan kapımız. Türkiye’nin toplam ihracatının yaklaşık yüzde 50’si Avrupa’ya yapılıyorsa, bu ihracatın çok büyük bir kısmı Bulgaristan üzerinden geçiyor” diyor. Her yıl oluşan ve haberlere konu olan kilometrelerce uzunluktaki TIR kuyruklarının hızlı geçiş sistemleriyle hareketleneceğini kaydeden Sarıbekir’e göre yıllık TIR geçiş sayısı bir barkod, ya da HES kodu gibi bir sistemle geliştirilip iki katına çıkabilir. Bu da Türkiye’nin toplam ihracatına en az yüzde 20 oranında katkı sağlayabilir. Sarıbekir, Avrupa’da özellikle otomotiv sanayinde ve diğer birçok sektörde ‘Just in Time’, yani zamanında sevkiyat ile Türkiye’nin fark yaratabileceğini vurguluyor.
"Limanlar alternatif olabilir"
Türkiye’nin Bulgaristan’ı sadece karayolu üzerinden değil, farklı alternatiflerle daha verimli kullanılacağını söyleyen Sarıbekir’e göre iki önemli seçenek var. “Avrupa’ya gerçekleştirdiğimiz toplam ihracatın yüzde 20’lik bölümünü trenle aktarabiliriz” diyen Sarıbekir, “Ro-Ro taşımacılığı da diğer önemli bir alternatif olabilir. Bulgaristan’ın Varna ve Burgaz limanları var. Bulgaristan dışında ayrıca Romanya’nın Köstence ve İtalya’nın Bari limanları önemli bir nokta ama asıl olan alternatif kanalları teşvik etmemiz. Şu anda Ticaret Bakanlığımız da bu lojistik merkezleri üzerinde duruyor” diye konuşuyor.
"Bulgaristan hükümeti, önemli destek ve teşvikler sunuyor"
Bulgaristan'ın Türk yatırımcılar için ciddi avantajlar barındırdığını ifade eden Zeki Sarıbekir, “Bulgaristan hükümetinin belirlediği öncelikli hedef sektörlerde yatırım maliyetleri daha düşük. Yine aynı şekilde, Bulgaristan’da yatırım için avantajlı olarak konumlandırılan bölgelerde de teşvik imkanları daha yüksek, yatırım maliyetleri daha düşük. Örneğin 50 milyon Euro'luk ve 50-150 kişilik bir istihdam yaratacak yatırım öncelikli olarak sertifikalandırılarak düşük maliyetli arazi, Ar-Ge, mesleki eğitim, teknik altyapı desteği gibi teşviklerden faydalanabiliyor. Serbest bölgelerdeki imkanlar depolama, paketleme, markalama, dağıtım gibi faaliyetler için oldukça uygun. Bulgaristan’daki sanayi bölgeleri de uygun fiyatlar sunuyor” diyor.