İç pazardaki durgunluk firmaları ihracata yönlendirir mi?

Son zamanlarda şöyle bir düşünce dile getiriliyor: “İç pazardaki durgunluk firmaları ihracata yönlendirir”. Bu mümkün mü? Teorik olarak evet, yönlendirir. Ancak bizim bugünkü durumunuzda öyle olur mu, ya da bundan sonuç alınır mı sorularının cevabına aynı cevabı verebilir miyiz, emin değilim.

Çünkü;

1- İç talepteki yavaşlamanın firmalara ihracata yöneltmesi için zamana ihtiyaç var. Firmalar bir anda “İç talep yavaşlıyor, hadi ihracat yapalım” demez. Deseler de, bu zamana yayılır ve ihracata kitlesel bir kayış olamaz. Biz yine de olduğunu varsayalım…

2- Bu durumda potansiyel müşterilerin hazır taleplerinin olması gerekir. Bu da bir anda olamaz. Çünkü siparişler aylar öncesinden verilir, sözleşmeler aylar öncesinden imzalanır. Bunun da olduğunu varsayalım.

3- Türk firmaların dört seçeneği var:

● Mevcut müşterilere hali hazırda üretiyor oldukları malları daha fazla ihraç etmek.

● Mevcut müşterilerine yeni ürünler ihraç etmek.

● Yeni müşteriler bulup bunlara hali hazırda üretiyor oldukları malları ihraç etmek

● Yeni müşteriler bulup, bunların istedikleri yeni mallar üretip ihraç etmek. Birinci seçenekte zaman problemi olmayabilir. Diğer üçü bugünden yarına olabilecek şeyler değil, uzun zaman alır. Bu sırda iç talep yeniden canlanmaya başlarsa, bu yolu seçen firmaların büyük kısmı iç pazara geri döner.

4- İç pazara üretim yapan ve daha önce ihracat yapmamış bir firmanın ihracatçı olması kolay değil. Yeni başlayanlar Orta- Doğu ve Afrika gibi pazarlara kısa sürede ihracat gerçekleştirebilir. Ancak gelişmiş ülkelere mal satabilmek için kalite belgeleri ve belirli güvenlik ve hijyen standartlarına uyum sağlamaları ve bunu belgelendirmeleri gerekir ve bu da uzun süre alır.

5- İç talep uzun süre zayıf kalmayacak. Faiz artırım süreci bir yıl önce başlamış olsa da; bunun üretim ve talep göstergeleri üzerindeki etkilerini oldukça gecikmeli olarak görmeye başladık. Ancak bir süre sonra faiz indirimleri başlayacak ve iç talep yeniden hareketlenecek.

Bu nedenlerle “iç pazardaki durgunluk firmaları ihracata yönlendirir mi?” sorusuna şu cevabı verebiliriz. “Evet, bazı firmaları yönlendirebilir ancak bunun sayısal etkileri oldukça kısıtlı olur. Çünkü; içerideki üreticilerin bir kısmı küresel pazara hitap eden mallar üretir, tecrübesizlik vb nedenlerle üreticilerin bir kısmı yönünü ihracata çevirmeye niyet eder, niyet edenlerin büyük kısmı müşteri bulmanın zorluğu ve zaman alması nedeniyle bu düşüncelerinden vazgeçer, yola devam edenlerin bir kısmı iç talep yeniden canlanmaya başlayınca ihracatı bırakır.

Yine de sürecin sonunda ihracat başlangıç noktasından daha iyi bir düzeye çıkabilir.

Bir sıfırdan büyüktür deyip bununla tatmin olabiliriz. Ancak bu, ne iç pazardaki yavaşlamayı telafi eder, ne de ihracata kayda değer bir katkı verir. Bu nedenle, iç pazardaki yavaşlamadan ihracata katkı geleceğini ummak aşırı iyimser bir beklentidir. Arzu edilen ihracat artışı için, konjonktürel etkilerin katkı vermesini ummak yerine, daha stratejik hamleler yapılmalıdır.

YURTİÇİ

26 Ağustos 10:00

● Ağustos ayı sektörel güven endeksleri

● Ağustos ayı Reel kesim güven endeksi

● Ağustos ayı kapasite kullanım oranı

29 Ağustos 10:00: Ağustos ayı ekonomik güven endeksi

YURTDIŞI

27 Ağustos 17:00: ABD CB tüketici güveni

29 Ağustos 15:30: ABD 2. çeyrek büyüme

30 Ağustos 12:00: Euro Bölgesi çekirdek enflasyon