İç borçlanma üçe katlandı
Merkezi yönetim bütçesinin öncü göstergesi niteliğini taşıyan Hazine nakit dengesi temmuz ayı sonuçları yayınlandı. Veriler önümüzdeki süreç açısından da dikkate alınması gereken noktalar içeriyor.
- Hazine nakit dengesi temmuz ayında 92.85 milyar TL açık verdi. Bu Hazine tarihi için bir rekor.
- Hazine nakit açığında temmuz ayında gerçekleşen büyük sıçramanın sonraki aylarda sürüp sürmeyeceği ekonomik dengeler açısından çok kritik bir soru. Temmuz ayıyla sınırlı bir gelişme mi yaşadık, yoksa bütçe ve maliye politikasında kritik bir tercihle mi karşı karşıyayız? Bunu önümüzdeki aylarda dikkatle takip etmemiz gerekecek.
- Buna karşın yılın ilk 7 ayındaki toplam nakit açığı geçen yılın ilk 7 ayından daha düşük. Geçen yıl 106.4 milyar TL olan 7 aylık nakit açığı bu yıl 37.06 milyar TL ile geçen yıldan yüzde 65.17 ve 69.33 milyar TL daha az.
- Bu yılın ilk 7 ayındaki nakit açığının daha düşük olmasında yüksek enflasyon etkisiyle kurumlar vergisi tahsilatında yaşanan artış ile kur ve ithalat artışı sayesinde artan ithalat vergilerinin payı tayin edici önemde. Bir diğer etken de Merkez Bankası karından Hazine’ye aktarılan yüklü kaynak. Bunu da geçen yıl kurların roket gibi yükselmesine ve yılın son günü Merkez Bankası hesaplarında yapılan bilanço oyununa borçluyuz.
- Hazine’nin nakit dengesinde gelir ve gider cephesindeki bu gelişmelere finansman cephesindeki kritik gelişmeler eşlik ediyor.
- Birinci dikkat çekici gelişme dış borçlanmadaki düşüş. Hazine adeta dış borçlanma yapmaz veya yapamaz hale gelmiş. Geçen yılın ilk 7 ayında 20.72 milyar TL düzeyinde olan net dış borçlanma, bu yıl 5.97 milyar TL düzeyine inmiş. Kur artışını da hesaba katarsak gerçek düşüş çok daha keskin.
- Buna karşın iç borçlanmada ise tam bir patlama var. 7 aylık net iç borçlanma 51.17 milyar liradan 168.37 milyar liraya fırlamış. Artış yüzde 229, yani iç borçlanma üçe katlanmış ve üstüne geçmiş.
- Finansman cephesindeki bir diğer kritik gelişme ise Hazine’nin nakit açığının çok üstünde borçlanmış olması. Hazine 7 ayda 37 milyar TL nakit açığına karşılık 174.34 milyar liralık net borçlanma yapmış. 7 ayda Hazine’nin banka hesabına 140.78 milyar TL stoklanmış, 27.98 milyar liralık kur farkıyla birlikte banka hesabındaki artış 201 milyar lirayı buluyor.
- Hazine’nin nakit açığının kat kat üstünde borçlanma sebebinin, karşılaşacağını düşündüğü nakit sıkışıklıklarına hazırlık mı, faizlerin daha da yükseleceğini öngörüyor olması mı, yoksa seçim harcamalarına ön hazırlık mı olduğunu zamanla göreceğiz.
