Hükümetin seçim parası önemli ölçüde hazır!...
Bilindiği üzere; ay sonları itibarıyla Genel bütçe kapsamında Hazine nakit bütçesi yayımlanır. Hazine tarafındaki Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü tarafından her ay bu istatistiklere yer verilir. Hazine hesaplarına giren tutarlar ile bu hesaplardan yapılan nakit çıkışlarının sonuçlarını gösteren sonuçlar ortaya konulur.
Dilerseniz 5 Haziran 2023 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 2022 yılı sonu itibariyle Hazine nakit gerçekleşmelerinin özetine bakalım.
Bilindiği gibi; vergi ve vergi dışı gelirler ile özelleştirme ve fon gelirleri toplanmakta; bu tutardan giderler düşülerek elde edilen sonuca nakit dengesi deniyor. Demek ki; nakit bütçesi 2022 yılı sonunda 169.4 milyar lira açık vermiş; yani giderler gelirlerden fazla olmuş.
Hazine bu açığı gidermek adına finansman arayışına girmiş. Özellikle iç ve dış borçlanma yapmış. Ayrıca çok az da olsa TMSF’den aktarımlar ve devirli/garantili borç geri dönüşleri olmuş. Şimdi de bu açığın finansmanına bakalım.
Tablodan da görüldüğü gibi Hükümet 2022 sonunda bankada 330 milyar lira biriktirmiş. Bunu da herhalde boşuna yapmamış!...
Öte yandan yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere, Hazine’nin yayımladığı istatistiği göre 2022 yılında 169.4 milyar lira Hazine nakit açığının giderilmesinde özellikle borçlanmaya gidilmiş.
2022 yılında 195.6 milyar lira dış borçlanma ve 638.8 milyar lira da iç borçlanma yapılmış; bu arada 120.4 milyar lira dış borç ve 276.7 milyar lira da iç borç ödenmiş; sonuçta toplam net borçlanma 437.2 milyar lira olmuş.
Borçlanmanın da ağırlıklı olarak 2022 yılının son çeyreğinde yoğunlaştığı görülüyor. Şöyle ki; Ekim ayında 99 milyar lira, Kasım ayında 63.2 milyar lira ve Aralık ayında da 87 milyar lira net iç ve dış borçlanmaya gidilmiş.
Bu arada 2022 yılında faiz ödeneği yaklaşık 330 milyar lira olduğu halde, fiilen yapılan faiz ödemesi 287.2 milyar lirada kaldığının notunu düşmek lazım. Yani faiz ödenekleri tamamen kullanılmayarak yaklaşık 42.8 milyar lira tasarruf edilmiş.
Kamu borçlanma faizlerinin çok düştüğü son üç ayda borçlanmaya ağırlık verildiği için faizlerin düştüğü yorumu yapılabilir.
Şimdi akla şu soru geliyor?...
Nedeni ne olursa olsun veya kalitesi nasıl olursa olsun, 2022 yılı vergi gelirlerinde çok ciddi artış olduğu, kamu harcamalarında frene basıldığı halde; Hükümetin niçin ve de özellikle yılın son çeyreğinde borçlanmaya yüklendiği dikkat çekiyor.
Bu sorunun cevabı çok açık.
Hükümet, artık 4 ay sonra yapılacak milletvekilliği ve Cumhurbaşkanı seçimi dolayısıyla önceden tahkimat yapmış. Hükümet, bir başka anlatımla önden yüklemeli nakit yapmış, yani gelir-gider bütçesi yerine nakit bütçesine ağırlık vermiş.
Sonuç olarak: Buraya kadar yapılanları siyaseten anlamak veya tolere etmek mümkün. Ama burada durmayacağı ve seçimlere kadar kesenin ağzının sonuna kadar açılacağı anlaşılıyor. Dolayısıyla seçim sonrası kim gelirle gelsin, ülkeyi çok ağır bir yük bekliyor. Bu da ciddi fedakarlık anlamına geliyor.