Hız sınırını aşarsanız
Hız sınırı olan bir otoyolda cezalar sınırın yüzde 10 ile yüzde 30 oranında aşılması durumunda 428 TL. Tavanın yüzde 30 ve yüzde 50 arasında aşılması durumunda ise bu miktar 888 TL. Yüzde 50 ve üzeri oranında hız sınırını aşma cezası ise 1823 TL. Dolayısı ile hız sınırının 100 km olduğu bir yolda 170 km ile giderken yakalandığınızda polis size üst seviyeden ceza kesiyor. Ancak bir sonraki çevirmeye 145 km hızla girerseniz polis tarafından ödüllendirilmiyorsunuz. Sadece ödeyeceğiniz ceza azalıyor.
Koşulların henüz stagflasyon için oluşmadığını ve bu nedenle de beklentileri abartılı bulduğumu paylaşmıştım. Stagflasyon senaryosuna yönelik alınan pozisyon son iki ay içinde ciddi zarara uğramış durumda. Öte yandan çarşamba günü açıklanan ve beklentilerden daha sert gerileyen temmuz ayı enflasyon verisinin ardından sorunun çözülmeye başladığına dair görüşler de arttı. Bu çok doğal zira aslında görüşler fiyatları oluşturmuyor piyasa fiyatlarına göre görüşler seslendiriliyor. Bu görüşün tehlikeli noktası Fed’in 2023 yılında faiz indirmesi gerektiği. Temmuz ayı enflasyon verisinde başta enerji olmak üzere mal enflasyonunda net bir geri çekime olduğunu görüyoruz. Covid çekleri sonucunda yaşanan aşırı harcamanın normalleşmesi, petrol fiyatlarının savaş öncesi seviyelerine geri çekilmesi ve ağır aksak da olsa tedarik zinciri sorunlarının çözülmesi nedeni ile bu beklenen bir gerilemeydi. Ancak yapışkan tabir edilen kalemler ve tedarik zinciri sorunlarından görece muaf olan hizmet enflasyonu asıl sorun. Veride bu kalemlerde gerilemenin çok daha hafif olduğunu görüyoruz.
Henüz bir hafta önce resesyonda olduğu düşünülen ABD ekonomisinin ortalamanın üzerinde istihdam yarattığını gördük ve elbette bu duruma yükseliş trendinde olan ücretler de eşlik ediyor. Bu nedenle ilk kez momentum kaybettiğini gördüğümüz hizmet enflasyonundaki gerileme Fed’in faiz indirimini gündeme almasını tetiklemeyecektir. 1970’ler boyunca aynı yıl içinde Fed defalarca faiz indirdi veya artırdı. Ancak enflasyona karşı net bir sıkılaştırma politikası izlemediği için sorun giderek büyüye bir hal aldı. Dolayısı ile kısa vadede endekslerin hoşuna giden 2023’te faiz indirimleri fikri biraz daha uzun vadede çok daha büyük büyük sorunlar yaratacağı için aslında kötü bir fikir. Dahası çok hızlı yükselen endeksler ve gerileyen getiriler finansal sıkılaştırmayı etkisiz hale sokuyor.
Daha önce dönem dönem önemli para politikası sinyallerinin verildiği Jackson Hole toplantısında, ağustos sonunda yapılacak, bu tip bir gelişme beklemiyorum. Şu anda Fed’in gündeminde sadece eylül toplantısında 50 mi 75 baz mı faiz artırılacağı var. 50 baz puanlık bir artış da kendi içinde önemli bir mesaj taşıyor olacak. Şimdilik Fed’in erken vazgeçmesine değil işini tam olarak yapmasına odaklanmak en doğrusu.