“Herkes” için iletişim
Meşhur Fed toplantısını nihayet geride bıraktık. Federal fonlama faizi oranına ait aralık da yine nihayet aşağı yönde revize edildi. Yani, Amerikan para politikasında gevşeme adımı geldi, faiz indi. Buraya kadar olan kısımda hiçbir problem bulunmuyor. Neden? Zira para politikası alanında iletişimin ne demek olduğunu, geliştirdiği farklı yöntemler ve örnekler ile tüm dünyaya anlatmış, anlatmaya da devam eden, edecek olan Fed açısından, faiz indirimi sinyallemesi en son Jackson Hole sempozyumunda resmen gelmişti. O halde sorun ne? Sorun, atılan adımın büyüklüğünde. Toplantının hemen öncesinde, swap piyasaları nezdinde fiyatlanan senaryolar, 2007’den bu yana bu denli yüksek ayrışmayı hiç karşımıza çıkarmamıştı. %50-50 ve hatta hafif üzerindeki 50bp adımına doğru kayma, iletişimin bir tarafındaki aksamanın teyidiydi. Çünkü Fed açısından 4 yılın ardından atılacak ilk indirim adımındaki büyüklük aynı zamanda gevşeme sürecinin de gidişatı hakkında fikir verecek olması yönünden önemliydi. Maalesef bu dönemeç sorunlu şekilde geçildi, fırsat kaçtı.
Burada önemli bir sorun başlığından söz ediyoruz. Dünyanın para politikası açısından merkezi konumunda olan bir bankadaki aksama, zincirleme etkileri ile zaman içerisinde önemli etkiler yaratabilir. Sadece bu örnek özelinde bahsetmiyorum. 2024 yılında Fed açısından açıklaması güç bir iletişim hatasının, nereden, nasıl kaynaklandığı üzerine kafa yorulmalı. Üstelik iki önemli isim olan Waller ve Williams’ın FOMC’ye çok az vakit kala, sessizlik dönemi başlamadan yaptıkları açıklamalarda bu yönde bir sinyal söz konusu değilken. Geriye kalanlar listesinde kritik problem unsurlarına ulaşmak fazlasıyla mümkün: i) Fed için de iletişimde sorun oluyorsa eğer… ii) makro projeksiyonlara çok fazla önem atfetmesek de referans olma özelliğini kaybetmesi durumunda ne olur? iii) Jackson Hole’da bu yönlendirme yapılamaz mıydı? iv) Temmuz basın toplantısında kesin bir dille geri çevrilen -50bp ihtimalinde oyun değiştirici gelişme ne oldu? gibi maddeler ile liste uzatılabilir.
Elimizdekilere ve anlayabildiklerimize bakacak olursak, Fed açısından istihdamın, önem sıralamasında enflasyonun önüne geçtiği aşikar. Doğal olarak büyüme de. Bunlar zaten bilinmedik sıralamalar değil. 2024’ün son 2 ayı için ya 2x25bp ya da 1x50bp’lık adımlar izleyeceğiz. Ya da tercih etmesem de Eylül’de paylaşılan projeksiyon da kenara çıkacak ve daha farklı adımlar göreceğiz ki o da ayrı bir iletişim sorunu olacak. Yine bir diğer anladığım da büyümenin %2 etrafında -trend seviyesinin hafif üzerinde- gelecek 3 yılda şekillendiği senaryoda, işsizlik de mevcut seviyeler etrafında oluşacak ve enflasyon sorun teşkil etmeden hedefe doğru ilerleyecek. Fed’in ana senaryosu bu şekilde.
Bu kısmı daha fazla uzatmadan toparlayalım: dilerim Fed’in iletişim anlamındaki en majör hatasını geride bırakmışızdır. Uzun yıllardır TCMB’ye getirdiğimiz eleştirilerin ardından para politikasının merkezinde yürütülen süreç için iletişimde başarılı olunduğunu söylemek mesleki anlamda da dürüstlüğe işaret etmez. Dilerim, bu şekilde başlanılan süreç, sorunsuz şekilde ilerler. Neden? Hep söylediğim gibi; Fed, devasa bir gemi ve dönüş manevraları hepimiz için önemli. Dalga etkisi her yön için dünyanın geri kalanında farklı etkiler yaratma potansiyeli barındırıyor. Nette aralarında bizim de olduğumuz gelişmekte olan ülkeler evreninde finansman maliyetleri ve portföy akımları açısından daha kolay birkaç yılın eşiğindeyiz; planlandığı gibi olursa.
Gelelim içeriye. Perşembe günü takip ettiğimiz PPK toplantısında, özellikle metin kısmında, benim beklentimden daha farklı gelişmeler söz konusuydu. Kısmen, metindeki dilin değiştiği kanaatindeyim. Çıkarılan ifadeler ile son çeyreğin işaret edildiği kısım, yıl bitmeden politika faizinde indirim yönlü ilk adımın gelebileceğine dair düşüncelerimi fazlasıyla teyit etti. Ben, bu şekilde bir dönüşü, Ekim PPK metninde, devamında da kuvvetli sözlü iletişimi Kasım’da Enflasyon Raporu sunumunda bekliyordum. Nette XBANK’ta gördüğümüz fiyatlama davranışları da bu düşünce ile paralel olsa gerek. Yılın ikinci yarısında ilk yarısına kıyasla çok daha iyi bir banka karlılık ortamı oluşacağı şeklindeki düşüncemize paralel, BIST’te pozitif tarafta etkilenmesini beklediğimiz sektörler arasında XBANK’ı şanslı görmeye devam eder pozisyonumuzda değişiklik yok; aksine, çok daha fazla inanma söz konusu.