Herat Emiri’nin ölümünden söz eden densiz kim

SİNPAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Avni Çelik, geçenlerde bir grup aile dostunu Fethi Paşa Korusu’nda restore ettiği, bir dönem Halide Edip Adıvar’ın da yaşadığı yeni evinde ağırladı.

Konukları arasında Turan Tuna, Fehmi Çetinkaya, Niyazi Musaoğlu, Remzi Yedikardeş, Adnan Başdemir, Hasan Hüseyin Yavuz, Ömer Dinçer, Bilal Özkan, Selim Karahan, Erol Tuna, Mehmet Ulutaş vardı.

Avni Çelik, eski Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer’e döndü:

-        Yanıbaşımızdaki yolun adı “Hüseyin Baykara Caddesi”. Masadaki dostlarımızın bir bölümü dahil, Hüseyin Baykara’yı bilen pek yoktur. Bize Hüseyin Baykara’yı anlatır mısınız?

Prof. Ömer Çelik, söz şöyle girdi:

-        Avni Bey, benden Hüseyin Baykara’yı anlatmamı isteyeceğini söylediğinde hazırlık yapmaya zamanım yoktu. Tam anlatım için yeniden bazı kitaplara bakmam gerekiyordu. Şimdi daha önce okuduklarımdan aklımda kalanlar kadarıyla anlatacağım.

Hüseyin Baykara’nın Emir Timur’un torunu olduğunu belirtti:

-        Hüseyin Baykara, 1438’de bugün Afganistan toprağı olan Herat’ta doğdu. Ali Şir Nevai ile çocukluk arkadaşıdır.

Baykara’nın Ali Şir Nevai ile bir dönem İran’ın Meşhed şehrine kaçtıklarını anımsattı:

-        Meşhed’deki bilge hocaları bir gün “kılıç ve baş” resmi yapıp, Hüseyin Baykara ve Ali Şir Nevai’ye ayrı ayrı verir. Baykara, resmi “kılıç ve iktidar” şeklinde yorumlar.

Zamanla Hüseyin Baykara’nın Herat’a dönüp, “emir” olduğunu kaydetti:

-        Hüseyin Baykara zamanla Horasan’ı da topraklarına katar.

Bu noktada Ali Şir Nevai ile Hüseyin Baykara arasında geçen bir öyküyü anlattı:

-        Hüseyin Baykara’nın emir olduğu dönemde Ali Şir Nevai, Herat’a gitmeye karar verir. Herat’a varmadan önce bir sürü satın alır. Herat’ın pazar yerinde sürüdeki hayvanları satışa çıkarır.

Ali Şir Nevai’nin sattığı hayvanların parasını almadığını aktardı:

-        Ali Şir Nevai, hayvanlarını sattığı kişilere, “Hüseyin Baykara vefat ettiğinde bana borcunuzu ödersiniz” şeklinde bir vade söyler.

Pazarda bir yabancının hayvan satış yönteminin emir Hüseyin Baykara’ya bildirildiğini vurguladı:

-        Baykara, “Kim bu densiz, bulun karşıma getirin” der. Karşısına Ali Şir Nevai çıkınca kucaklaşır.

Hüseyin Baykara’nın Ali Şir Nevai’ye hayvan satış yöntemini sorduğunu belirtti:

-        Hayvanları sattığın kişilere, “Hüseyin Baykara ölünce borcunuzu ödersiniz” dermişsin. Bu da nereden çıktı?

Ömer Dinçer, Ali Şir Nevai’nin Hüseyin Baykara’ya öyküdeki yanıtının altını çizdi:

-        Benden hayvanları satın alanların hepsi “Hüseyin Baykara ölmesin” diye dua ediyor.

Dinçer, öyküyü anlattıktan sonra ekledi:

-        Hüseyin Baykara, iyi bir Müslüman, iyi bir devlet adamı ve şairdir.

Yeri gelmişken Ali Şir Nevai’den de söz etti:

-        Ali Şir Nevai, Türkçe’yi bölgede ayağa kaldıran bir ediptir.

Baykara ve Ali Şir Nevai’nin birlikte hareket ettiklerine dikkat çekti:

-        Hüseyin Baykara, Ali Şir Nevai ile birlikte Türkçe’nin devlet ve edebiyat dili olması için çalışmış, Türkçe yazmayı emreden ferman çıkarmıştır.

Avni Çelik’in evindeki buluşma vesilesiyle Ömer Dinçer’den Hüseyin Baykara ve Ali Şir Nevai’yi dinledik.

Böylece, “Hüseyin Baykara”nın adının Paşalimanı bölgesindeki caddede yer almasının anlamını da hep birlikte anımsadık…

10 bin liralık yalıtım 3 yıllık ısı tasarrufuyla harcamayı karşılıyor

YAPILARDA Enerji Verimliliği Derneği’nin (VERİMDER) “Anadolu Buluşmaları”nın Malatya durağındayız.

VERİMDER İcra Kurulu Başkanı Prof. Emre Alkin, toplantıyı şu verileri paylaşarak başlattı:

-        50 milyar dolar civarında bir enerji ithalatımız var. Bunun 17.5 milyar doları doğrudan yapıların ısıtılması ve soğutulması için harcanıyor.

Binalardaki yalıtımın önemine işaret etti:

-        Binalarda ısı yalıtımıyla bu rakamı yarıya indirmek mümkün. Binaların yalıtımıyla hem vatandaşın cebi rahatlar, hem de cari açığa olumlu katkı yapar. Cari açığımızın aynı miktarda düşmesi sağlanmış olur.

VERİMDER Yönetim Kurulu Başkanı Çağdaş Korkmaz, Prof. Emre Alkin’in paylaştığı veriyle ilgili şu bilgiyi ekledi:

-        2018’den buyana konutlarda kullanılan enerji, sanayi yapılarında kullanılan enerjiyi geçti. Yani, artık konutlarımızda sanayi yapılarımıza göre daha fazla enerji harcıyoruz.

Binaların dışa bakan iç yüzey sıcaklığı ile ortam sıcaklığının 3 derecenin altında olmaması gerektiğini vurguladı:

-        Yoksa binalarda ısı kaybı oluşabiliyor. Isı, doğa kanunu gereği her zaman sıcak ortamdan soğuk ortama doğru transfer olur.

Binalardaki ısı yalıtımının önemine değindi:

-        Binalardaki ısı yalıtımı özellikle sıcak iklimlerde dışarıdaki sıcak havanın içeriye girişini engeller ve bu sayede soğutma enerjisinde tasarruf sağlanır.

Soğutma bedelinin ısıtmaya göre daha yüksek olduğunu belirtti:

-        1 derecelik soğutma, 1 derecelik ısıtmanın iki katı fatura çıkarır.

Isı yalıtımı faturasının geri dönüşünün hesabını ortaya koydu:

-        Bir binada ısı yalıtımına harcanan 10 bin lira, 3-5 yıllık tasarrufla kendini amorti edebiliyor.

Ardından şu hesaba işaret etti:

-        Örneğin 500 bin liralık bir konuta ortalama 7 bin 500 liralık ısı yalıtımı uygulaması yapıldığında, değer artışı 75 bin lirayı bulabiliyor. Yani, ısı yalıtımı için harcanan bedel, konutta 10 kat değer artışı olarak yansıyor.

VERİMDER, yalıtımın önemini anlatmak için “Anadolu Buluşmaları”nı sürdürüyor.

VERİMDER’in yalıtım konusundaki uyarılarına kulak vermek gerekiyor.