Henüz fiyatlanmayan senaryo
Bilinenlerin üzerinden uzun uzun geçmeyeceğim ve-fakat kısa hatırlatma yapmanın zararı olacağını da düşünmüyorum. Ekim ayı ortasından bu yana küresel risk algısı toparlıyor, belirsizlikler azalıyor, yatırımcılar gelişmiş-gelişmekte olan ne kadar varlık varsa giriş yapıyor. Durum bu.
Gelin bu kez birlikte konuşulmayan, daha doğrusu beklediğim ölçekte yüksek sesle dile getirilmeyen ancak çok uzun süreceğini düşünmediğim senaryo üzerinden sohbet etmeye çalışalım. Global büyümenin dipten dönüş teması.
Ne yalan söyleyelim 2018’in ikinci yarısından bu yana para ve sermaye piyasalarında inanılmaz derecede zor başlıklar takip ediliyor. Belirsizlik denen kavram siyasetçiler eliyle artırılıyor, yine kendi elleriyle düşürülüyor. Tema olabildiğince kontrollü, yönetilebilir boyuta geldiğinde ise herkes, aynı anda, aynı yönde adımlar atıyor. İşte tam olarak buna da risk algısında toparlanma deniyor. Yani, yatırımcı kesiminde risk iştahı artıyor, eli herhangi bir varlık grubuna giderken çok fazla titremiyor.
Evet, ne diyorduk? Global büyümenin dipten dönüş teması. Önden gelen kimi sinyaller var. Çok kuvvetli değiller fakat umutlanmaya imkan tanıyorlar. Faz-1 olarak tanımlanan aşamanın kazasız belasız geçilmesinin ardından belirsizliklerin kısmen azaldığı konusunda uzlaşı var. Bunun da zaman içerisinde şirketler kesimini yeniden yatırıma dönmeye teşvik edeceği, istihdam ve tüketim kanalı üzerinden büyüme kalemini destekleyeceği varsayılıyor. Henüz momentumu yüksek bir düşünce değil. O nedenle varsayılıyor, ciddi satın alma hikayesi olarak görülmüyor. Peki, olan biten ne? Risk algısındaki düzelme üzerinden sermaye piyasaları önderliğinde gelişmeler olması. Hisse, bono, tahvil.
2019’un ikinci yarısı ile birlikte faiz indirimleri gelişmişinden gelişmekte olanına dek tüm ülke gruplarında genele yayıldı. Fırsatı değerlendirenler kadar, fırsatı olması gerekenden fazla değerlendirenler de oldu. Neden bir kez daha bunu anlatıyorum? Zira para politikasının gecikmeli etkileri denen bir durum söz konusu. Bugün artırdığınız/indirdiğiniz politika faizi ekonominizi yarın sabah itibarıyla direkt etkilemiyor. Böyle bir kabiliyeti henüz yok. Zaman alması gerekiyor. Aktarım mekanizması denen süreç ne kadar kısa olursa o denli hızlı takip ediliyor.
OECD’nin öncü indikatörleri gelecek dönem için dipten dönüşün başladığına işaret ediyor. Keza açıklanan resmi ve özel PMI verileri de. Burada bizim açımızdan dikkate alınması gereken bölge öncelikle Avrupa. Yani, ihracatımızın yüzde 50’sini gerçekleştirdiğimiz yaşlı kıta. Almanya daha fazla otomobil üretecekse bunu çevre ülkelerden gelen yan parçalarla sağlayacak. Benzer durum tüketim için de geçerli. Almanya, Fransa, Hollanda gibi birliğin önemli üyeleri daha fazla harcayacak ki buralara mal üretimi gerçekleştiren, hizmet sunan ülkelerin dış ticaret rakamları üzerinde pozitif yansımaları olsun. Yani, Avrupa’nın toparlaması hepimizin hayrına ama bizim daha çok. Nokta.
Hafta içerisinde Başkan Lagarde’lı ECB dönemi açısından ikinci kez faiz kararı toplantısını takip ettik. Bizlerle paylaştıkları karar metninde farklı bir şey yok. Aralık ayında dile getirilen stratejik gözden geçirme sürecini ve detaylarını da ilk kez resmen ilan ettiler. Buna göre, enflasyon hedeflemelerine, kullanılan dile, atılan adımlara ve etkilerine, iletişime, iklim değişikliğine daha fazla odaklanacaklar. Tüm paydaşlarla görüşüp geri dönüş alacaklar. Dikkat: İletişim adına birçok örnekten daha iyi olan ancak hatalarının da farkında olan ECB, akademisyeninden piyasa uzmanına dek herkesle görüşüp sizinle daha iyi nasıl iletişim kurabilirim diye soracak. Önemli midir? Eh, sanki.
Net/net konuyu toparlamak gerekiyor. Başkan Lagarde çoğu insanın aklından geçeni sesli dile getirdi ancak çok fazla speküle edilmesini de istemedi. Daha önce telaffuz edilen risklerde azalış olduğunu söylerken, bölgenin hala daha desteğe de ihtiyacı olduğunu da ekledi. Bugünlerde global ve temelde Euro Bölgesi’nin toparlanma ihtimali satın alınan ana senaryo değil. Zamanı geldiğinde –diğer koşullar sabit ortamda- etkileşimi doğal olarak euro üzerinden de gerçekleşecek.