Hedef artık enflasyon değil, “kur” olacak gibi!..

19 Mart 2025 Çarşamba günü İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu gözaltına alındı, arkasından iki ayrı suçlamadan yargılama yapıldı ve pazar günü de tutuklanarak Marmara (Silivri) Cezaevi’ne konuldu.

Siyasi gelişmeler, gösteriler, toplantılar, tutuklamalar… birbirini takip etti.

Yazımızın yayımlandığı gün itibariyle de İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne Başkan Vekili seçimi gündemde olacak.

Malum bu gelişmeler dış dünyada da ciddi yankı uyandırdı. Tepkilerin gelip geçici olmadığı ve olmayacağı anlaşılıyor. Daha uzun süre artçı etkilerinin süreceği çok net hissedilebiliyor.

Bizim konumuz ve yazımızın çerçevesi, sadece söz konusu gelişmelerin ekonomik etkilerini ortaya koymak…

Kaşıkla toplayıp kepçeyle dağıtmak…

Bu atasözümüz yalın ama çok anlamlı bir içeriği var. “Zorlukla, uğraşlarla toplanılan şeyin; gereksiz, hesapsızca harcanması” anlamlarına gelir. Düşünebiliyor musunuz? Ne pahasına bir şeyler biriktiriyorsunuz; sonra bir gün bu biriktirdiğinizi hoyratça dağıtıyorsunuz.

Türkiye’nin ne yazık ki kadim sorunu döviz ihtiyacınızı gidermek için büyük bedeller ödeyerek kaşık kaşık döviz topluyorsunuz; ama bir solukta harcayıp tüketmek zorunda bırakılıyorsunuz.

Ülkenin enflasyonu sorununu gidermek adına bin türlü zorluklarla yoksulun üstüne gidiyorsunuz, talebini kısmaya çalışıyorsunuz; ne yazık ki sonra bir fırtına ile yine yoksulun üzerine kalıyorsunuz.

Yani 2023 Haziran ayından bu tarafa 21 aydır didiniyorsunuz, çabalıyorsunuz, tek tek topluyorsunuz; ama gıdım gıdım topladığınızı iki günde harcıyorsunuz.

Bu ekonomik fırtınanın faturası ne?...

Çeşitli kurum ve kuruluşların, akademisyenlerin, siyasilerin, kişilerin yaptığı hesaplamalara göre 19 Mart operasyonunun çeşitli kesimlere yansıyan ve sonuçta ülkenin zararına yol açan faturası var…

- Merkez Bankası rezervleri 10 milyar dolar ile başladı 25 milyar dolar eridi. Bu rakam ülkenin net döviz rezervlerinin üçte birinden fazlası anlamına geliyor.

- BİST Borsa İstanbul adeta çakıldı, bu süreçte BİST’in 2 trilyon lira kaybının olduğu iddia edildi.

- Döviz kurları yüzde 3.5-4.0 yükseldi. Sadece bu yükselişle kamu özel işbirliği müteahhitlerine 10 milyar lira aktarıldığı hesaplandı.

- Daha yakın geçmişte Merkez Bankası politika faizi 250 baz puan indirildiği halde, hafta sonunda Para Politikası Kurulunun ara ve acil kararı ile gecelik borç verme faiz oranı yüzde 46’ya yükseltildi.

- Haftalık repo ihaleleri bir süre yasaklandı.

- Merkez Bankası, 2007’den sonra ilk kez 91 gün vadeli 50 milyar liralık likidite senedi ihracına karar verdi.

- Bürokrat kökenli İYİ Parti Grup Başkan Vekili Erhan Usta’nın basına yansıyan hesaplamalarına göre kurlardaki artışın iç ve dış borç üzerindeki ilave etkisi 358 milyar lira oldu. Aynı şekilde özel sektörün dış borç yükü üzerindeki ilave etkisi de 260 milyar lira olarak hesaplandı.

- Düşmeye başlayan mevduat ve kredi faizleri yeniden yükselme eğilimine girdi.

- Artık enflasyon hedeflerinin tutmayacağı ve artacağı anlaşıldı.

Bundan sonra artık enflasyon değil, kurların takibi önemli olacak!..

Bu fırtınanın kolay ve hızlı geçeceğini beklemek hayal… Siyasetin etkisi hâlâ gündemde…

Erken seçim zorlamaları, terörsüz Türkiye söyleminin henüz belli olmayan çerçevesi ve yol haritası, AK Parti kongreleri sonrası Hükümette beklenen değişikliklerdeki belirsizlikler, dış politikada yakın gündemi zorlayacak gelişmeler… giderek daha da önemli hale geliyor.

Hükümetin ekonomik program adı altında önceleyeceği başlığın, döviz kurlarının istikrarının olacağı anlaşılıyor. Bugün itibariyle herkes döviz kurlarına bakıyor. Dolayısıyla enflasyona bakışın daha sınırlı kalacağı ve hatta gizleneceği gözleniyor.

Zaten döviz kontrol altına alınırsa ya da dizginlenirse dolaylı olarak enflasyon da frenlenmiş olur diye hesap yapılıyor.

Bu noktada ekonomi, maliye ve bütçe politikalarının birlikte ve çok etkin kullanımı önemli olmakla beraber; ekonomi dışı hukuk reformları, yapısal düzenlemeler çok daha büyük önem taşıyor.

Bunların hepsinin ötesinde de iç ve dış piyasalara güven vermek ve belli otoriteler altında koordineli bir biçimde beklentiyi yönetmek gerekiyor.