Haydi hayırlısı, politika faizi yeniden tek hane...

✔ Geçen yıl eylülde faizi yüzde 19'dan yüzde 18'e indirmek suretiyle başlayan faiz düşürme yolculuğu dün yüzde 9'a inilmesiyle şimdilik son buldu.

✔ Faiz yüzde 19 düzeyindeyken, yıllık enflasyon da yüzde 19'du, dolar kuru 8.5 liraydı. Şimd ise enflasyon yüzde 85'lerde, dolar kuru 19'u zorluyor. Bu kadar kusur olur!

Merkez Bankası’nın politika faizi beklendiği gibi 1.5 puan daha aşağı çekilerek yüzde 9’a indirildi. Böylece 2020’nin eylül ayından bu yana çift hanede bulunan politika faizi iki yılı aşkın sürenin ardından yeniden tek haneye çekilmiş oldu.

Ne kadar tuhaf değil mi... Kamuoyu ne Merkez Bankası’nın hangi yönde karar vereceğini tartıştı, konuştu; ne de indirimin ne kadar olacağını. Dünkü Para Politikası Kurulu toplantısından nasıl bir karar çıkacağı, daha doğrusu Kurulun nasıl bir karar açıklayacağı zaten belliydi. Hem faiz kararını da Merkez Bankası vermiyordu ki; bu biliniyordu.

Faizle ilgili karar verme yetkisi Merkez Bankası’nın elinden kağıt üstünde değilse bile pratikte çoktan alınmıştı.

Artık durduk!

Politika faizindeki indirim artık sona erdi. Öyle görünüyor ki en azından seçime kadar bir değişiklik söz konusu olmayacak. Seçimden sonra ise zaten şimdiki para politikası terk edilecek.

Seçimi Millet ittifakı kazanırsa bu politikayı uygulamayacağı kesin, bunu zaten ilan ettiler.

Seçimi kazandığı takdirde Cumhur ittifakının da bu politikayla devam etmesi pek ihtimal dahilinde değil.

Yüzde 19’dan yüzde 9’a...

Geçen yıl 23 Eylül’de faizin yüzde 19’dan yüzde 18’e indirilmesiyle başlayan süreç tamamlandı.

Faiz bir yılı biraz aşkın bir sürede 10 puan aşağı çekilmiş oldu.

Peki bunun sonucu ne oldu?

Yanıt grafikte...

Geçen yıl ağustosta faiz yüzde 19 düzeyindeyken yıllık TÜFE artışı da yüzde 19’du. O ayın ortalamasındaki dolar kuru da 8.48’di.

Ya bugün? Yıllık TÜFE artışı yüzde 85 dolayında, dolar kuru da 19’u zorluyor. Ama doların bugünkü düzeyi yanıltmasın, biz 18’leri neredeyse bir yıl önce geçen aralıkta gördük de icat edilen KKM ile bir geri çekilme sağlandı. Sonra yeniden aynı düzeye çıkılmış oldu.

Akla ister istemez şu soru geliyor değil mi:

“Madem kur aynı düzeye çıktı, çıkacaktı; enflasyon böylesine tırmandı, faiz indirildi diye vatandaş da refaha kavuşmadı, öyleyse bu indirime niye gidildi?”

Bu sorunun yanıtını kaç kez verdik:

“Faiz indirimine ekonominin çarkları dönsün diye gidildi. Bu zaten defalarca itiraf da edildi. Bunun enflasyon pahasına olduğu da söylendi.”

Bir taşla birkaç kuş!

Şimdi faiz yüzde 9'a indirildi ya, aralıktan itibaren yıllık enflasyon oranında düşüş başlayacak ve bu düşüş, olağanüstü bir gelişme, bir aksilik yaşanmazsa nisana, belki mayısa kadar devam edecek ya, ne söyleneceği de belli:

“Biz faiz inince enflasyon da inecek demedik mi, bakın işte, enflasyon nasıl da iniyor.”

Yıllık enflasyon oranındaki gerileme fiyatların gerilemesi değilmiş, ne gam!

Bu matematiksel gelişmeyi büyük bir başarı öyküsü olarak satın almak isteyecek milyonlar olduktan sonra...

KKM; AYLARCA ARTTI, SONRA DURDU VE ŞİMDİ DÜŞTÜ!

Kur korumalı mevduatta bir ilk yaşandı. Geçen yıl aralıkta başlayan uygulama ile bir yıla yakın süredir sürekli artan hesaplar ilk kez geçen hafta geriledi.

BDDK verilerine göre 11 Kasım haftasında 1 trilyon 474 milyar liraya ulaşan hesaplar, bir haftada 9.5 milyar lira azalarak 18 Kasım’da 1 trilyon 465 milyar liraya düştü.

Kur korumalı mevduat hesaplarındaki artış zaten çok yavaşlamış ve 4-11 Kasım haftasındaki artış da 981 milyon lirada kalmıştı.

Düşüş daha da hızlanabilir

KKM hesaplarına ödenecek faizde tavan oran politika faizinin yüzde 9’a düşürülmesiyle daha da geriledi. KKM’de tavan faiz, politika faizinin ancak 3 puan üstüne çıkabiliyor. Yani artık KKM faizi en fazla yüzde 12 olacak. Oysa bazı bankalar mevduata çok daha yüksek faiz veriyor.

Bugüne kadar KKM hesabı açtıran tasarruf sahipleri faize değil kur artışına bakarak bu uygulamayı tercih ediyordu. Şimdi son dönemde kur artışı da kalmadı. Dolayısıyla yalnızca yıllık yüzde 12 faiz almak mümkün. Bu da belli k tasarruf sahibine hiç cazip gelmiyor.

Bu yüzden önümüzdeki dönemde KKM’deki çözülme daha da hızlanabilir. Bu durum şimdiye kadar döviz getirisi elde etmiş tasarruf sahibini nereye gideceği, parasını nereye kanalize edeceği konusunda tereddütte bırakacaktır. Ama KKM’nin azalıyor olması, hele hele böyle kendiliğinden azalıyor olması ülke ekonomisinin yararına bir gelişmedir.