Hayal et veya hayalet: ChatGPT

GÖKHAN TURHAN – İŞİN SIRRI

İnsanoğlu, hayalleriyle üretiyor, icat ediyor, imal ediyor. Tarihin ilk günlerinde bulduğu tüm icatların altında ihtiyaçların olduğu görünüyor. Binlerce yıl önce ateşle başlayan bu serüven şimdilerde uzayın derinliklerine uzanıyor, aklımızın en uç noktasına dokunuyor. El Cezeri’nin bin yıl önce resmettiği icatların günümüzde kullanılması veya Da Vinci’nin taslak çalışmaları “ilklerin” tarihine şahit olmamızı sağlıyor.

Düşünün, binlerce yıl önce gökyüzünü merak eden insanoğlu, 1961 yılında Sovyet kozmonot Yuri Gagarin ile sınırlarını zorlamaya başladı. Ya da Jules Verne’in 1865 yılında kaleme aldığı Ay’a Seyahat adlı romanı, gerçekleşmesi için 104 yıl bekledi ve Neil Armstrong ile 1969 yılında bu rüyaya ulaştı. 1966 yılında hayatımıza giren ve son dönemde daha farklı izlediğimiz Uzay Yolu filmini hatırlayın. Sizlerle konuşan, söylediklerinizi anlayan veya emirlerinizi uygulayan uzay aracı Atılgan’ın zekası hepimizi şaşırtmadı mı? İşte bu hayaller şu anda geldiğimiz noktaya vardırdı bizi: ChatGPT. ABD’de inşa edilen bu uygulama kimileri için bir mucize kimileri için de sonun başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Gelin ChatGPT ile neler yapıldığını bir görelim…

ÇİN YASAKLADI, UZMANLAR UYARDI

Kaliforniya merkezli OpenAI firması tarafından Kasım 2022’de piyasaya sürülen sohbet robotu ChatGPT, insan benzeri metinler oluşturma yeteneğine sahip olmasıyla son dönemde çok konuşuluyor. Bu teknolojinin piyasaya sürülmesinin üzerinden birkaç hafta bile geçmeden 1 milyondan fazla kişi tarafından kullandığı biliniyor. ChatGP’nin yazdığı metinlere bakarsak yazarların, gazetecilerin hatta şairlerin bile işleri tehlikede yorumları yapılıyor. Ödevleri mükemmele yakın yapan, ustaca makaleler ortaya çıkaran bu uygulama, sorduğunuz sorulara neredeyse yüzde 100 doğru ve isteğinize uygun yanıtlar üreterek çalışıyor. CV hazırlayanlar, şarkı besteleyenler, program yaratanlar…

Yani sınırsız bir evrenin henüz ilk basamağındayız şu anda. Google ve Wikipedia’yı mantıklı bir şekille bir buluşturarak geliştiren bu uygulamanın emekleme döneminde yarattığı gücün yürüme ve koşma dediğimiz birkaç yıl sonrasında yaratabileceği yıkıcılığı konuşuluyor. Yeni sürümünü “daha etkileyici” olarak değerlendiren OpenAI CEO’su Sam Altman’a göre “Önceki modellerden daha yaratıcı, önemli ölçüde daha az yanlış yapıyor ve daha az önyargılı.”

Şubat ayında teknoloji konusunda hızlı bir atılım yapan Çin yönetimi, bu uygulamayı ve benzerlerini yasaklama kararı aldı. Aralarında Twitter’ın CEO’su Elon Musk ve Apple’ın kurucularından Steve Wozniak gibi isimlerin de bulunduğu binden fazla girişimci, uzman ve akademisyen; gelişmiş yapay zekâ teknolojilerinin geliştirilmesine en az 6 ay ara verilmesi çağrısı yaptı.

NÜKLEER SİLAHA BENZETİLDİ

Açık mektupta, yapay zekâ teknolojilerinin “toplum ve insanlık için derin riskler oluşturabileceği” vurgulandı. “Medeniyetimizin kontrolünü kaybetme riskini almalı mıyız” sorusunun yöneltildiği mektupta, “Güçlü AI (yapay zekâ) sistemleri, yalnızca etkilerinin olumlu ve risklerinin yönetilebilir olacağından emin olduğumuzda geliştirilmelidir” ifadesi kullanıldı. Hatta uygulama, nükleer silaha benzetildi.

AŞIK OLAN VEYA FİKİR ALAN

Görünürde basit olarak çocukların ödevlerini yapmasına, kopya çekmesine izin verecek tehlikesi bizleri tedirgin etse de artık uygulamanın aile hayatına da dokunduğuna dair haberleri okumaya başladık. ABD’de bir adam ChatGBP’te yarattığı karaktere aşık oldu ya da İngiltere’nin başkenti Londra’da yaşayan evli ve 37 yaşındaki Sarah, internette tanıştığı bir adamla, kocası ile arasında seçim yapmasını ChatGPT'ye bıraktı…

Artık dünya hızlı bir değişime doğru yol alıyor. Bu değişimin tehlike oluşturma riski önemli bir korku haline geldi. Dünya teknolojisini yöneten bilim insanlarının, süper güç konumundaki devletlerin bu değişimden korkması ve uyarması da tıpkı filmlerde izlediğimiz kıyamet öncesi sahneleri hatırlatıyor. Yarattığımız teknolojiler hayatımızı kolaylaştırıyor. Ya da kolaylığı hayatımızın kimliğine büründürüyor. Hayal ediyoruz, görünmeyen zeki, mantıklı, bilgili hatta yol gösterici bir hayaleti hayatımıza alıyoruz.