Gübre desteğindeki %100 artış çiftçiyi memnun etmedi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önceki gün Bakanlar Kurulu toplantısından sonra buğday, arpa, yulaf ve çavdarda üreticilere dekar başına ödenecek olan 8 liralık gübre desteğini yüzde 100 artışla 16 liraya çıkardıklarını açıkladı. Diğer ürünlerde ise dekar başına 4 liradan 8 liraya çıkarılıyor. Ayrıca dekar başına 10 lira olan organik ve organomineral gübre desteğinin de 20 liraya çıkarıldığını söyledi. Desteklerin ilkbaharda ödeneceğini de belirtti.
Son 1 yılda gübre fiyatlarının uluslararası piyasalarda yaklaşık yüzde 100 oranında artması nedeniyle destek artışı yapıldığı ifade edildi. Desteğin yüzde 100 artırılması çiftçiyi memnun etmedi. Çiftçi, geçen yıl bu dönemde üre gübresinin tonunu 1650 liradan alırken bu yıl 3000 liradan alıyor. DAP gübresi 1850 liradan 3 bin 450 liraya yükseldi. Amonyum sülfat 950 liradan 1650 liraya çıktı. Bu nedenle gübre desteğinin hububatta dekar başına 8 liradan 16 liraya çıkarılması diğer ürünlerde 4 liradan 8 liraya çıkarılmasının artan fiyatlar karşısında yetersiz kaldığı ifade ediliyor.
Verilen destek 80 kiloda 1.5 kilo
Bölgeye, mevsimine, ürünün gelişimine, ekimin sulu veya kuru olmasına, topraktaki organik madde oranına göre farklı miktarlarda ve çeşitlerde gübre kullanılıyor. Çiftçilerin anlatımıyla artan gübre fiyatları nedeniyle buğdayda dekar başına ortalama 150 liralık gübre atılıyor. Bölgelere göre bu miktar artabilir veya biraz azalabilir. Miktar olarak ise dekar başına 80-90 kilo gübre kullanılıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı gübre desteği ortalama 150 liranın sadece 16 lirasını karşılıyor. Miktar olarak ise 80 kilo kabul edildiğinde bunun sadece 1.5 kilosu destek olarak verilmiş olacak.
Diğer ürünlerde gübre desteği 4 yıldır artmamıştı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı gübre desteğindeki yüzde 100 artış 4 yıl aradan sonra yapılmış oldu. 5 Kasım 2021 tarihinde açıklanan 2020 ürünü destekleri kapsamında hububat ürünlerinde gübre desteği dekar başına 4 liradan 8 liraya çıkarılırken gübre kullanımının en yaygın olduğu ürünlerden mısır, çeltik, ayçiçeği, şekerpancarı, soğan, patates, meyve ve sebzelerde gübre desteği ile ilgili herhangi bir artış yapılmamıştı. Önceki gün Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yüzde yüz artış yapıldığını açıklaması ile 2017’den bu yana dekar başına 4 lira olan gübre desteği hububatta 16, diğer ürünlerde 8 lira olarak ödenecek.
Organik gübre kullanımı yüzde 1 bile değil
Organik gübre ve organomineral gübre desteği ise 2019 üretim yılında uygulanmaya başlandı. Dekar başına 10 lira destek ödeniyor. Şimdi 20 liraya çıkarıldı. Bu gübrelerin kullanımı toplam gübre tüketimindeki payı yüzde 1 bile değil.
2016’da destekler düşürülmüştü
Çiftçilere verilen gübre desteği 2016'dan önce bugüne göre çok daha yüksekti. 2016'da gübre ve mazot desteği birleştirilerek gübre desteği düşürüldü. Binalı Yıldırım'ın başbakanlığı döneminde «mazotun yarısı bizden» denilerek mazot desteğinde artış yapılırken gübre desteği dekar başına 4 lira ile sabitlendi. Çiftçi, 6 yıl önce 2015 üretim yılında hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumrulu bitkiler, sebze ve meyve alanları için dekara 6 lira 60 kuruş, yağlı tohum ve endüstri bitkilerinde ise dekara 8 lira 25 kuruş gübre desteği alıyordu. En az destek verilen peyzaj ve süs bitkileri, özel çayır mera, orman emvali alanlar için bile dekara 4 lira 75 kuruş gübre desteği ödeniyordu. 2017’den bu yana çiftçi ne ekerse eksin dekara sadece 4 lira gübre desteği veriliyordu. Sadece 2020 ürünü için buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için gübre desteği dekar başına 8 lira açıklandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklaması ile bu ürünlerde destek 16 liraya çıktı. Diğer tüm ürünlerde 2017'den beri gübre desteği dekar başına 4 lira ilken şimdi 8 liraya çıkarılmış oldu.