Gözetim uygulamasında son durum (1)

Sayın DÜNYA okurları, İthalatta Gözetim Uygulanması gümrük idaresi ve mükellefler arasında sorun olmaya devam ediyor.

Sorunun ana kaynağı uygulamaya ilişkin kararın 4’ncü maddesinde yatıyor. Ne diyor bu madde; ileriye yönelik gözetime tabi bir malın ithalatında gümrük mevzuatının gerektirdiği belgelerin yanı sıra Gözetim Belgesi’nin aranacağını belirtiyor.

Dolayısıyla; gümrük kıymetinin 4458 sayılı Yasa’nın 23-27’nci maddelerinde yer alan hükümlere uygun belirlenmediği durumlarda, ithalatçıların tebliğlerde yazılı kıymetleri kabul etmemesi ve 4458 sayılı Yasa’nın 24’ncü maddesinde yer alan gerçek satış bedeli üzerinden beyanda bulunmak istemeleri halinde, Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’nden gözetim belgesi düzenlenmesini talep etmeleri ve ithalat aşamasında gümrük idarelerine ibraz etmeleri isteniliyor.

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün Kıymet Kriterli Gözetim Hakkında 2019/1 sayılı Genelgesi’nden; eşya kıymetinin gözetim tebliğinde belirtilen kıymetten düşük olması durumunda, tebliğde belirtilen düzeye çıkmasını sağlayacak şekilde ‘yurtdışı diğer gider’ beyan edilmesi halinde gözetim belgesi ibrazı istenilmeyeceği, ek kıymet beyanı sonucu oluşan kıymetin nihai kıymet olarak değerlendirileceği, anlaşılıyor.

Bu şekilde işlem yapılmasının talep edilmemesi halinde, yurtdışı gider beyan edilerek buna tekabül eden ithalat vergilerinin ödenmesi gerekiyor. Sonrasında, geri verme başvurusunda bulunulması, bu başvurunun idarece reddi işlemine karşı dava açılması gerekiyor.

Davanın idare aleyhine sonuçlanması sebebiyle yargı kararı mucibince geri verme işleminin yapılması durumunda, yükümlünün gözetim belgesi sunulmaksızın işlem yapmasına izin verilmesini temin eden ek beyanın ortadan kalktığı ve beyanın başlangıcındaki duruma dönüldüğü, şeklinde bir yorumla karşılaşılıyor.

Serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili aşamasında, beyan edilen kıymetin ilgili tebliğde belirtilen kıymete nazaran düşük kaldığının tespiti halinde, gümrük idaresi tarafından gözetim belgesi talep edilmekte, yükümlünün “bu belgeyi getiremeyeceğini, bu nedenle aradaki kıymet farkının yurtdışı gider olarak beyan edilerek beyannamede düzeltme yapılmasına ilişkin talebi içerir ” bir dilekçe verilmesi gümrük idaresi tarafından istenilebiliyor. Bu durumda, dilekçe “ek kıymet farkını kendi talebi ile yurtdışı gider hanesine beyan ettiği” savını ileri sürülebiliyor.

Burada kısır döngü başlıyor. Sonraki yazımda bu aşamadan sonra yaşananları sizlerle paylaşacağım.