Girişim sermayesinde süre sorunsalı
Selçuk Turgay AZAK
Vergi Müfettişi – Ekonomist
7263 sayılı Kanunun 6 ncı ve 19 uncu maddeleriyle 01.01.2022 tarihinden itibaren vergi ekosistemine giren 4691 sayılı Kanun kapsamında 1.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan teknoloji geliştirme bölgelerinde elde edilen istisnaya tabi kazançlar ve 5746 sayılı Kanun kapsamında ar-ge indirimleri üzerinden pasifte %2 karşılık ayırmak ve ayrılan karşılığın girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına sermaye olarak konulması gerektiği hususu çeşitli tartışmaları da beraberinde getirdi.
Söz konusu yatırım yapılmaz ise ne olur?
Bahse konu düzenlemede ilgili girişim sermayesi yatırımının yapılmaması durumunda 4691 sayılı Kanun kapsamında istisna edilen kazancın % 20’si istisnaya konu edilemeyecek ve 5746 sayılı Kanun kapsamında ar-ge indiriminin de % 20’sinin de indirimi kabul edilemeyecektir.
Yapılacak yatırıma ilişkin herhangi bir süre belirlendi mi?
Ayrılacak karşılığın girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına sermaye olarak konulması sonrasında ilgili yatırımın ne kadar süreyle devam edeceği hususuna yönelik bir düzenleme bulunmamaktadır.
Peki ilgili tutar girişim sermayesi fonunda sonsuza kadar mı kalacaktır?
Sonsuza kadar mı kalmalı bilemeyiz ancak an itibariyle herhangi bir yasal düzenleme olmadığından belli bir süreye bağlanmadığını söyleyebiliriz. Bilindiği üzere girişim sermayesi fonu ile ilgili yasal düzenleme Vergi Usul Kanununun 325/A maddesinde yer almaktadır. Daha ayrıntılı düzenleme ise 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 10.4. bölümünde metinleştirilmiştir. İlgili düzenlemelerde mükellefler tarafından girişim sermayesi fonu kapsamında yapılacak yatırımlara ilişkin sürece ve indirim mekanizmasından yararlanmak için gerekli olan kriterlere yer verilmiştir. Söz konusu düzenlemede girişim sermayesi fonu kapsamında sermayenin elde tutulması hususunda herhangi bir asgari süre şartı bulunmamaktadır. Diğer taraftan ilgili maddede indirimin ihlal kriterlerini ifade eden üçüncü fıkrasında yer alan;
‘‘……..girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma paylarının elden çıkarılmasından itibaren altı ay içinde bu maddede belirtilen amaçla yeniden kullanılmaması halinde….’’
ifadesiyle söylenmek istenen hususun söz konusu yatırımlara ilişkin herhangi bir asgari süre şartı bulanmadığı ve sürekli bir şekilde ilgili kaynağın fonda tutulması gerektiğidir. Diğer taraftan yazının giriş kısmında belirtilen ve ayrılan karşılığın girişim sermayesi fonuna yatırım yapılmasına dair kanuni düzenleme olan 7263 sayılı Kanunun 6 ncı ve 19 uncu maddelerinde de ilgili tutarın girişim sermayesi fonunda tutulma süresiyle ilgili bir ifade de bulunmamaktadır.
Dolayısıyla yukarıda yer alan kanun metninden ve açıklamalardan anlaşılacağı üzere belirlenen bir asgari süre olmadığından girişim sermayesi kapsamında yapılacak yatırımların sürekli olması yani sürekli fonda kalması, girişim sermayesi fonunun elden çıkarılması durumunda ise altı ay içerisinde tekrar aynı alanda ilgili yatırım yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Yani ilgili yatırıma ara verilebilir, ancak sonlandırılamaz.
Önerimiz…
Türk Ticaret Kanununa göre işletmelerin sürekliliği esastır ancak, vergisel açıdan dönemsellik ilkesi gereği ve vergisel işlemlerin ruhu açısından indirim ve istisnalar için şart olarak belirlenen işlemlerin mutlaka bir süreye bağlanması gerektiğini düşünüyoruz. Sonuç olarak yapılacak bir düzenleme ile asgari bir süre şartı getirilmek suretiyle mükelleflerin ilgili tutarlar üzerinde belirli bir süre sonrasında serbestçe tasarruf edebilme hakkını getirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Biz, bu sürenin beş yıl olabileceği kanaatini taşıyoruz.