Gelibolu 1. Dünya Savaşı Su Altı Parkı, dalış turizmi ile 1 milyar dolar getirir mi?

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, kısa süre önce alanda gezerken bölgede 35 yıldır hediyelik eşya satışı yapan esnaf yanına yaklaştı:

- Başkanım, 35 yıldır gördüğün tezgahı burada açarım. Eskiden 2-3 ay ancak çalışabilirdim. Çünkü yazlık turisti gelirdi. Alan Başkanlığı’nın bölgeyi ihya etmesi, başta şehitliklerimiz olmak üzere bakımlı hale getirilmesi, kültür turistini çekti. Sezonumuz 10 aya çıktı.

Bigalı olan, bir dönem Çanakkale Milletvekilliği yapan İsmail Kaşdemir, başta şehitlikler olmak üzere bölgenin eski halini düşündü:

- Geçmişte yabancıların mezarları pırıl pırıl, bizimkiler bakımsızdı… Bölgede Orman Bakanlığı, belediyeler, Genelkurmay, Milli Savunma Bakanlığı derken çok başlılık vardı. Bölge 1971’de Milli Park ilan edilmiş. Bu, alanın korunmasını sağlamış.

Türkiye’de ilk “Alan Başkanlığı”nın 2015 yılında Çanakkale’de kurulduğunu irdeledi:

- Alan Başkanlığı, 33 bin 500 hektar alanı, bütünüyle Eceabat’ı kontrol eder hale geldi. Yetki elbette belediyede ama Alan Başkanlığı da kontrol ediyor. Örneğin İmar Barışı bu alanda asla uygulanmıyor. Köylerde 2, ilçe merkezinde en fazla 3.5 kata izin veriliyor.

8 yıldır Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı görevini yürüten İsmail Kaşdemir, bu formülün yarattığı farkı anımsadı:

- 2015’e kadar bölge ormancı mantığıyla korunmuş. Alan Başkanlığı, bölgeye kültürel yaklaşım getirdi. Bölgenin kültür turizmi açısından ülkemizin önemli bir kozu olduğu mantığıyla hareket etti.

Özellikle şehitliklerin yabancılardan daha bakımlı hale gelmesi konusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın etkisinin büyük olduğu üzerinde durdu:

- Cumhurbaşkanımız Çanakkale’ye büyük önem veriyor. Her yıl 18 Mart’ta Çanakkale’de olmaya özen gösteriyor.

3 meslektaşımla geçen hafta Çanakkale’ye gittim, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir’le yakın dönemde Filli Boya’nın da desteğiyle düzenlenen “Mustafa Kemal Yolu” başta olmak üzere alanın bir bölümünü gezdik.

Kaşdemir, şu noktanın altını çizdi:

- “Çanakkale” deyince birleşmeyen, ittifak etmeyen kimse yok. Türkiye’nin en önemli ortak değeri. Cumhuriyet’e giden yolun başlangıcı Çanakkale…

Bölgenin dünyada en iyi korunmuş savaş alanları arasında öne çıktığını kaydetti:

- Çalışmalarımız devam ediyor. Burası, dünyanın en büyük açık hava müzesi olacak.

Bölgeyi ziyaret edenlerin sayısını merak ettim, paylaştı:

- Sadece Ramazan Bayramı tatili döneminde 2 milyon ziyaretçi geldi. Bu yılki ziyaretçi sayısı 4.5 milyonu bulur. Bunlar arasında 500 bin yabancı turist var. Burası dünyada 22 ülkeyi ilgilendiriyor. Yani, o ülkelerden askerlerin mezarları var burada.

Bölgenin yeni lokomotifi üzerinde durdu:

- Gelibolu 1. Dünya Savaşlı Su Altı Parkı… 150 kilometrekarelik bir su altı parkı. Parkta 22 batık yer alıyor. Birinci Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Boğazı ve çevresinde batmış deniz araçları ile çıkarmalarda batmış olan askeri mühimmat, araç-gereçler yer alıyor.

Türkiye’de dalış yapılan yerlerin dünyada kataloglara bugüne kadar hiç girmediğinin altını çizdi:

- “Birinci Dünya Savaşı Su Altı Parkı” dünyada dalış kataloglarına yeni girdi. Bizdeki batıkların hepsi orijinal.

Söz konusu batıklar arasında en önemlisinin “HMS Majestic” İngiliz amiral gemisi olduğuna dikkat çekti:

- Prens Edward’ın çocukları gelse, burada dalış yapsa, dedelerinin gemisini görse, bizim için dalış turizmi açısından önemli bir tanıtım olur.

Dünyada dalış turistlerinin yılda 10 milyar dolar harcadığını vurguladı:

- Bu turistlerin yüzde 10’unu çekebilsek, 1 milyar dolarlık dalış turizmi gelirini yakalarız.

Şu noktaya işaret etti:

- Dünyada golften sonra turist başına en yüksek harcamayı dalış turistleri yapıyor. Kişi başına harcamaları 500 doları buluyor. Ülkemize gelen turistlerin geceleme başına 100 dolar harcadığını dikkate alırsak, dalış turistlerinin önemi daha iyi anlaşılıyor.

“Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı”nda dünyanın ilk ve tek “1. Dünya Savaşı Temalı Sualtı Parkı”nın oluşturulması için atılan adımları sıraladı:

- Dalış yasakları kaldırıldı.

- Batık envanteri çıkarıldı.

- Dalış parkurları düzenlendi.

- 10 sportif, 12 teknik dalış parkuru oluşturuldu.

Hedeflerini paylaştı:

- Burası 2028 yılında dünyanın en çok ziyaret edilen ilk 3 dalış parkı arasına girecek.

- 2033 yılında teknik dalış alanında dünyanın en çok ziyaret edilen su altı parkı olacak.

Dalış turizminden Filipinler 2 milyar dolar, Mısır 1.5 milyar dolar, Hırvatistan 1.4 milyar dolar, Meksika 1 milyar dolar gelir sağlıyor.

“1. Dünya Savaşı Batıkları” Çanakkale’yi 1 milyar dolarlık dalış turizmi gelirine taşımaya yetmez mi?

Gelibolu 1. Dünya Savaşı Temalı Sualtı Parkı’nda neler var?

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, “Gelibolu 1. Dünya Savaşı Temalı Sualtı Parkı”ndaki batıkları sıraladı:

- HMS Majestic

- HMS Louis

- Lundy

- Helles Barchları (2 adet)

- Alçıtepe Ticari Gemi Batığı

- SS Milo

- Franco

- Tuzla Batığı

- Denizaltı Mania Ağları Batığı

- Çamburnu Anfora Batığı

- Mesudiye Batığı

- Bebek Kayalıkları (Helles Kuyruklu Yıldızının ilk kayda geçtiği yer olan antik kent kalıntıları ve deniz canlılarının görülebildiği duvar dalışı)

Ardından ekledi:

- Massena, Saghalian, Vincenzo Florio, Maria Delle Vittorie gemi kalıntılarına ya da derin (teknik) dalış için HMS Triumph, Carthage, Atılay, Midilli (Breslau) mayın tarama gemisi, Oecan, Iressitible, HMS Hythe gibi derin batıklar dahil günde iki dalış şeklinde 3, 5, 7 günlük programlar yapılabilir.

Geçen Mayıs ayında “Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı”nda dalış yapan İsveçli serbest dalıcı ve su altı fotoğrafçısı Alex Dawson’ın şu sözünün altını çizdi:

- Bir teknik dalgıç Carthage’ı keşfetmek için en az 20, Midilli’yi keşfetmek için en az 5 dalış yapmalı.

Motivasyon için 3 yıldızlı dalgıç oldum

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, “Gelibolu 1. Dünya Savaşı Temalı Sualtı Parkı”nı anlatırken kişisel öyküsüne girdi:

- Yaptığım işte kendimi motive etmek için ben de dalgıç oldum. 3 yıldızlı dalgıçım. 50 metreye dalıyorum.

Parkın farkını anlatırken Midilli batığını örnek gösterdi:

- Midilli burada tek parça duruyor. Üstelik üstünde topları da aynen kalmış.

Ardından iddiasını ortaya koydu:

- Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı, Mısır’daki Sharm El Sheikh gibi, Endonezya’daki dalış merkezleri gibi dünyanın önemli noktaları arasındaki yerini alacak.

‘Mustafa Kemal Yolu’ ile Çanakkale’deki savaş alanları ziyarete açıldı

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir’le “Mustafa Kemal Yolu”nun başlangıç noktası olan yel değirmeni ve çevresindeki karargah çadırlarını gezerken projenin hedefini anlattı:

- Mustafa Kemal Yolu projesi ile Atatürk’ün Çanakkale Kara Muharebelerindeki rolünün anlatılması, savaş alanlarının ziyaretçilere açılması planlandı.

- Tarihsel veriler doğrultusunda Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale’ye intikalinden başlanarak kara muharebelerinde kullandığı yolda ziyaret rotaları oluşturularak tarihi alanın açık hava müzesine dönüştürülmesi hedeflendi.

Ardından yel değirmeninin önünde o tarihi gün üzerinde durdu:

- 25 Şubat 1915’te Eceabat’a gelen 19. Tümen ve Komutanı Kurmay Yarbay Mustafa Kemal, 19 Nisan 1915’te 5. Ordu ihtiyatı olarak Bigalı Köyü girişindeki yel değirmenine gelmiştir. Çanakkale Kara Muharebelerinin başladığı 25 Nisan 1915 sabahı değirmende çadırlı ordugahındaydı.

- Yarbay Mustafa Kemal ve beraberindekiler 25 Nisan 1915 sabahı saat 10.00’a doğru Kurt Geçidi Mevki’ne ulaştı. Mustafa Kemal, “Cephaneniz yoksa süngünüz var” diyerek askerlere süngü taktırıp “yat” emri verdi. Düşman da yere yatınca, “Kazandığımız an bu andır” dediği Conkbayırı’na ulaşıldı.