Fiyat İstikrarı Komitesi
Dün Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile “fiyat istikrarının kalıcı olarak tesis edilmesine ve sürdürülmesine katkı sağlamak amacıyla” Fiyat İstikrarı Komitesi kuruldu. Komite altı bakan, Strateji ve Bütçe Başkanı ile TCMB Başkanı’ndan oluşuyor. Koordinasyonu Hazine ve Maliye Bakanlığı yapıyor.
‘Fiyat İstikrarı Komitesi’nin görev ve yetkileri’ başlığı altında üç madde var. Birincisine göre, Komite, para ve maliye politikaları arasında eşgüdümü gözeterek fiyat istikrarını sağlamaya yönelik yapısal politika önerileri geliştirecek. Hem konuyla ilgili kuramsal yazına bakıldığında hem de pratikten gelen deneyimler dikkate alındığında, para ve maliye politikaları arasında eşgüdüm önemli. Maliye politikası ve para politikası ayrı tellerden çalıyorlarsa bir yere varılmaz. Zaten temelde bu nedenle TCMB’nin Para Politikası Kurulu’nda (PPK) bir Hazine temsilcisi yer alır. Bu temsilci, faiz kararı alınırken toplantıdan çıkar ama öncesindeki tartışmalara katılır. Öte yandan, TCMB fiyat istikrarını sağlamaya yönelik yapısal önlemleri kendisi alamayacağına ve yeni kurulan Komite’de bu yapısal önlemlerin alınması sürecinde yer alacak ve uygulayacak bakanlar da yer aldığına göre, Komite’nin bu görevini yerinde buluyorum.
Komite’nin ikinci amacını şimdilik atlayarak üçüncü amacına geçiyorum. Şöyle deniliyor: “Kamu tarafından belirlenen ya da yönlendirilen fiyatların, fiyat istikrarı odağında uygulanmasını sağlamaya yönelik kararlar almak”. Sorunlu olan Türkçe ifade biçimi bir tarafa bırakılırsa, bu maddede belirtilen görev fiyat istikrarının sağlanması açısından önemli bir görev. PPK üyeliği yaptığım dönemde, toplantıya katılan Hazine Müsteşarı’ndan öğrenmek istediğimiz temel konulardan biri buydu. “Bu fiyatlarda ne kadar artış düşünülüyor, ne zaman yapılacak” gibi sorulara yanıt aranırdı. Yeni kurulan Komite’de bu konuların tartışılmasının yararlı olacağını düşünüyorum.
Öte yandan, Komite’nin ikinci görevi için kaygılarım var. Görev şöyle belirtiliyor: “Fiyat istikrarını tehdit eden riskleri izleyerek alınması gereken tedbirleri belirlemek ve ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından uygulanmasını sağlamaya yönelik kararlar almak.” Yoruma açık bir madde. Bu maddeye dayanarak Komite, TCMB’nin yetkisindeki alanlara rahatlıkla müdahale edebilir. “Politika faizi şu düzeyde olsun” ya da ne bileyim “kur şu düzeyde kaldığı sürece her gün döviz satın” diyebilir. Görev yazılırken amaç bu olmayabilir ama belirttiğim gibi her yöne çekilebilecek bir madde. Gözden geçirmekte yarar var.