Finansal cehaletin panzehiri muhasebe

Emre KARTALOĞLU

TÜRMOB Genel Başkanı

Bilgi, çağımızın en büyük gücü haline geldi. Bilgiye sahip olma ve onu kullanılabilir hale getirerek, fayda sağlamak büyük kazanımların elde edilmesini sağlıyor. Birçok ülke finansal okur yazarlık konusunda farkındalığı artırmak için çalışmalar yapıyor. Finansal bilgisizlik ya da diğer bir deyişle finansal cehalet, günümüzde bireylerin ve işletmelerin önündeki en büyük engel haline geldi.

Amerikalı Birleşik Devletlerinde gerçekleştirilen bilimsel bir çalışmada, kişisel finans konusunda bilgi eksikliğinin insanlara maliyetinin azımsanmayacak boyutlara ulaştığını gösteriyor. Sonuçlar ABD'de yaşayan 254 milyon yetişkini temsil edecek şekilde yorumlandığında, finansal okuryazarlık eksikliğinin Amerikalılara 2022'de toplamda 436 milyar dolardan fazla bir paraya mal olduğu ortaya çıktı.

Finansal bilgi eksikliği sadece yatırımcılar için değil işletmeler içinde büyük risk oluşturuyor. Finansal bilgi eksikliği sonucu verilen yanlış kararlar finansal sistem üzerinde olumsuz etkilere neden oluyor.  Finansal okuma yazma bilmeyen bireylerin gerçekleştirdikleri yanlış kararlar tasarruf ve yatırımların daha düşük seviyede kalmasına neden olurken, ekonomik büyümeyi engelleyerek, yüksek borç ve iflas oranlarını artırıyor.

Bireyler günlük yaşamlarında, alışveriş yaparken, kredi kartı kullanırken, vergi öderken, tüketici kredisi kullanırken, günlük hayatın akışı içerisindeki birçok iş ve işlemde finansal kararlar alıyorlar. Bireyler gibi işletmelerde, işletme varlıklarının sürdürülebilirliğini sağlama noktasında birçok iş ve işlemde finansal karar almak zorunda kalıyorlar.

İşletmeler ve vatandaşlar temel finansal bilgi yeterliliğine sahip olurlarsa karşılaşabilecekleri risk ve zararlara karşı kendilerini koruyabilirler. Finansal riskleri anlamak ve maddi zararlarından korunmak için asgari düzeyde finansal okuryazarlığa sahip olmak ya da bu konuda profesyonel bir destek almak gerekiyor.

Finansal raporlama, mevcut ve potansiyel yatırımcılar, borç verenler ve kredi veren diğer taraflara, raporlayan işletme hakkında o işletmeye kaynak sağlamaya ilişkin kararlar verirken faydalı olacak finansal bilgiyi sağlamak olarak tanımlanıyor.

Finansal okuryazarlık kavramı genel kabul görmüş tanımıyla bireylerin gündelik yaşamında yer alan finansal kaynakların alternatif seçeneklerini karşılaştırarak elde ettikleri finansal bilgiler ışığında doğru kararlar alabilmeleri olarak tanımlanıyor. Bu kararları alan bireylerin tüketici, yatırımcı, işletmeci vb. olarak ekonomik döngüye katılmaları nedeniyle finansal ürünler ve kavramlar hakkında yeterli bilgiye sahip olarak finansal refahı arttırmaları toplumsal farkındalık ve kalkınma açısından önem arz etmektedir.

Küreselleşen dünyada finansal piyasalar geniş bir alana sahip bulunuyor. Finansal araçların kullanımı ise çok karmaşık bir hale geldi. Yapılan araştırmalar finansal cehaletin maliyetinin sadece finansal cahil bireyleri değil, bir bütün olarak toplumu etkilediğini göstermektedir.

Elbette tüm bireylerin finansal okur yazar olmaları beklenemez. Finansal okur yazarlığı bulunmayanların bu işin profesyonellerinden destek almaları en akılcı yaklaşım olacaktır. Finansal tabloları hazırlayan ve sunan muhasebe meslek mensupları olan serbest muhasebeci mali müşavirler ile yeminli mali müşavirler bireylerin ve işletmelerin güven veren danışmanları olarak bu hizmeti küresel düzeyde ve ülkemizde başarı ile sunmaktadır. Muhasebe mesleği, kaynakların sürdürülebilir kullanımı sağlanarak, kuruluşların, insanların ve işletmelerin gelişmesini sağlamak için paydaşlara uygun hesap verme sorumluluğu ile görev yapmaktadır. İşletmelerin faaliyetlerini sürdürürken geleceğe dönük karar almada ihtiyaç duyduğu bilgileri sağlayan serbest muhasebeci mali müşavir ile yeminli mali müşavirler finansal okuryazarlık ve finansal tablo okuryazarlığı noktasında ileri düzeyde bilgi ve donanıma sahip bulunmaktadır. Muhasebe meslek mensupları, işletmelere uzun vadeli değer yaratmak için doğru kararlar vermeye yardımcı olmanın yanı sıra bu değerin korunması ve anlamlı bir şekilde dış paydaşlara raporlanmasını sağlayarak, sürdürülebilir işletmelerin merkezinde yer alıyor.

Muhasebe meslek mensupları, kamu yararı sorumluluğunun bir parçası olarak finansal okuryazarlığın geliştirilmesine yardımcı olmak için de çalışmalar yapıyor.