Faizde tek haneye gidiyoruz
Ekonominin gündemine faiz ve döviz var. Faiz inişi ile döviz çıkışı ile gündemde… Cumhurbaşkanı, faizlerin daha da indirileceğini söylerken; ihracat, üretim, yatırım ve istihdam ile yurt içerisinde üretimin teşvik edileceğini açıklıyor. Aslında bu söylem yeni değil…
Erdoğan, 2002'de bütçede faiz ödemeleri payı %43,2 iken bunu %11,1’e düşürdüklerini belirtiyor ve “her 100 liralık verginin 87 lirası faize giderken 2020’de bu rakam 16 liraya indi” diyor. Devamında; “faizleri de tek haneli rakama indirmekte kararlıyız” vurgusunu yapıyor.
Geldiğimiz aşamada politika faizi %15, dolar kuru 13,87 TL seviyesinde… Tüketicide; %21,31, üreticide ise %60’a koşan bir enflasyonumuz var. Yakında gerçekleşecek PPK toplantısı ardından doların 15 TL, faizin 13 sınırına geldiğini görebiliriz. Böylesi inişe rağmen faiz; hala çift hanede…
TEK HANELİ FAİZ NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?
Faiz çift hanede kaldığı sürece, Merkez Bankası’nın her Para Politikası Kurulu toplantısı, döviz kuru ve enflasyon üzerinde spekülasyon üretecek. Ancak faiz indirimlerinin de dövizin tırmanışı üzerindeki etkisi de giderek azalacak.
Aslında bize yeni bir öykü lazım ve her PPK toplantısını “kutsal Perşembe” havasından çıkarmak gerek. Tek haneye inmiş faiz, en azından Cumhurbaşkanı söyleminden düşecek ve seçim ortamında faizi, siyaset alanından çekmiş olacağız.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Faizin inmesi, dövizin çıkması bir fiyat hareketi olarak kalır mı?
Fiyat hareketleri her zaman olur. Ancak yaşanan dalgalanmalar büyük ekonomik kırılımları da barındırır. Özellikle de bu hareketler; çoğunluğun birikimlerini, ticaretin ana çıtasını oluşturan verilerde ise…
Daha önceki krizlerde böyle bir dönem yaşandı mı?
Daha önce faiz, döviz, enflasyon aynı anda artardı. Şimdi faiz düşük, enflasyon ve döviz yüksek… Planların da buna göre yapılması gerek.
NOT
KURDAKİ TIRMANIŞININ GETİRDİKLERİ VE GÖTÜRDÜKLERİ
Kur; ithalatın önüne set çekti. Cari fazla vermede olumlu bir adım olsa da hangi ithalatın önünü kestiğine dikkat etmeli… İhracatı, ithalata bağlı olan Türkiye’de kurdaki olağanüstü tırmanma, ihracatta ibreyi tersine çevirebilir.
Ayrıca birçok madde bulunmamaya başladı, stok yapma ihtiyacı doğdu. Ürün etiketleri öylesine sık değişir oldu ki bazı işletmeler “etiket değiştirecek eleman aranıyor” ilanına dahi çıktı.
Ve bu kurdaki tsunaminin ekonomiden götürdüğü en temel şey; fiyat istikrarı oldu. Enflasyon, yüksekten hipere doğru ivme kazanma riski taşıyor artık.