“Faiz indirimi siyasi bir satranç hamlesi mi?”
Reel sektörün, sanayi ve ticaret kesiminin en üst düzeydeki kanaat önderleri, bağımsız iktisatçılar, saygın piyasa analistleri, gözlemciler, ekonomi gazetecileri ortaya konulan siyasi iradenin ekonomik gerekçelerini sıralamakta zorlanınca meydan yeniden siyasi analistlere kaldı.
İktidarın, giderek hızlanacağını öngörmemesinin imkansız olduğu kur artışlarını ve bunun zaten yükselme eğilimindeki enfl asyona, dış borçlara getireceği ilave yükleri göze alan yaklaşımı, Ankara’da siyasi hesapların yeniden masaya yatırılmasına neden oldu.
Rusya dahil hemen tüm gelişmekte olan ülkelerin faiz artırımına gittiği dönemde iktidarın etki alanındaki TCMB’nin 200 baz puan faiz indirimine gitmesi, tüm çevrelerde “Bu kararın ardında uzun erimli bir siyasi satranç hamlesi mi var?” sorusunun tartışılmasına neden oluyor.
Reel sektörün, sanayi ve ticaret kesiminin en üst düzeydeki kanaat önderleri, bağımsız iktisatçılar, saygın piyasa analistleri, gözlemciler, ekonomi gazetecileri ortaya konulan siyasi iradenin ekonomik gerekçelerini sıralamakta zorlanınca meydan yeniden siyasi analistlere kaldı.
Kamuoyunun bildiği, tanıdığı kamuoyu araştırmacılarının erken seçim söylemlerini güncellemeye, hatta tarih vermeye başlaması siyasi kulisleri hareketlendirdi. Özel sektörün çatı örgütü, reel sektörün nabzını tutan TOBB’nin, başkan Rıfat Hisarcıklıoğlu’nun mesajıyla “hem uzun vadeli faizlerin hem de döviz kurlarının artması reel sektörü tedirgin etmektedir” endişesini dile getirmesi de siyasi planların ekonominin önüne geçtiği algısını güçlendirdi.
TÜSİAD’ın “Yeni Bir Anlayışla Geleceği İnşa: İnsan, Bilim, Kurumlar” raporunun açıklandığı Yüksek İstişare Kurulu toplantısına Prof.Dr. Acemoğlu’nun sunumundaki “Diktatörlükler hiçbir zaman kendi başlarına gitmiyorlar. Ekonomik krizler çoğu zaman demokrasiye yol açıyorlar.” sözleri damga vurdu. TÜSİAD’dan gelen demokrasiyi önceleyen “yeni dönem” mesajlarına, en çok CHP lideri Kılıçdaroğlu ve İyi Parti Genel Başkanı Akşener eşgüdümünde parlamenter sisteme geçiş yönünde mekik temaslar yürüten muhalefet partilerinin kulak kabarttığı gözlendi. Kılıçdaroğlu’nun Merkez Bankası faiz kararının bir gün öncesinde Akşener’in ziyareti sonrasında muhalefetin ortak bildirisinin, kendilerine göre “geç bir tarih olmayan” Aralık ayında açıklanacağını duyurması siyasi kulisleri hareketlendirdi.
Merkez Bankası’nın 2 puanlık şok yaratan faiz indirim kararına ekonomik gerekçe bulmakta zorlananlar, Kılıçdaroğlu’nun TCMB Başkanı Kavcıoğlu’nu ani ziyaretini bile faiz indirim kararının şiddetini artıran bir gelişme olabileceği varsayımı altında anlamlandırmaya başladılar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Osman Kavala’nın 1.454 gündür süren tutukluluğu ile ilgili ortak bildiri yayımlayan dünyanın önde gelen 10 ülkesinin Ankara büyükelçisinin “istenmeyen kişi- persona non grata” ilan edilmesi talimatını, kur şokunu gölgeleme çabası olarak göstermeye çalışan çok ileri değerlendirmeler bile liderler ve gözlemcilerce yapıldı.
Muhalefet partilerinin genç seçmeni yakalama gayreti
Siyasi hesapların güncellendiği, erken seçim öngörülerinin havada uçtuğu, 2023’teki normal seçim tarihinin bile yakınsandığı süreçte muhalefet partilerinin genç seçmeni yakalama çabaları renklenerek sürüyor.
Son olarak Saadet Partisi’nin (SP) faiz kararını tüm dünyada izlenme rekorları kıran Netfl ix dizisi Squid Game göndermeli bir videoyla eleştirmesi geniş yankı buldu. SP, “Game Over” adını verdiği video oyunu şeklinde sunulan çizgi filmde ekonomide yolun sonuna gelindiği anlatılmaya çalışıldı. CHP de renkli mizah dergisi formatında hazırladığı broşürde SBK Holding örneğiyle kara para, siyaset, bürokrasi üçgenindeki gelişmeleri anlattı. Karikatürlerin infografik mantığıyla yerleştirildiği broşür grup toplantısında dağıtıldı.
İklim Değişikliği Büyükelçisi Sir Chilcot
Ankara’da bulunan dünyanın önde gelen ülkelerinin (ABD, Fransa, Almanya, Hollanda, İsveç, Norveç, Finlandiya, Danimarka, Kanada ve Yeni Zelanda) ortak bildirisinin şoku yaşanırken, Birleşik Krallık Türkiye Büyükelçisi Sir Dominick Chilcott’tan değişik bir ses geldi. Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’nı onaylamasıyla başı dik olarak gideceği Kasım ayında İskoçya’nın Glasgow kentinde yapılacak BM İklim Değişikliği Tarafl ar Konferansı (COP 26) öncesinde Birleşik Krallık Ankara Büyükelçiliği’nde önemli bir toplantı yapıldı. Toplantıya Türkiye’nin İklim Değişikliği Başmüzakerecisi olan Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar da canlı bağlantıyla katıldı. UNDP Türkiye’nin İyi Niyet Elçisi oyuncu Mert Fırat’ın moderatörlüğünü, Birleşik Krallık Türkiye Büyükelçisi Sir Dominick Chilcott’un ev sahipliğini yaptığı seminerde, UNDP Mukim Temsilcisi Louisa Vinton da yer aldı. Bu yıl COP26’nın Glasgow’daki ev sahipliğini ve başkanlığını üstlenen Britanya’nın iddialı yeşil dönüşüm hedefl erini anlatan Sir Shilcott’ın Türkiye’nin yeşil dönüşüm planlarına hakimiyetiyle dikkati çekti. Büyükelçi, Türkiye’nin 2030’da yüzde 29’lara çıkması beklenen orman varlığını gündeme getirmesinin önemli olacağını söyledi. Sir Shilcott, Türk sanayici ve ihracatçılarının Mart ayında Londra’da uluslararsı finans kuruluşları temsilcileriyle bir araya geleceğini de araya sıkıştırdı.