Faiz indirimi Ocak ayına mı sarktı?
Salı günü Kasım enflasyonunu öğrendik: Aylık yüzde 2,24, yıllık olarak ise yüzde 47,1. İki önemli temel enflasyon göstergesi (B ve C endeksleri) ile ölçülen aylık enflasyon ise yüzde 1,5 düzeyinde kaldı. Dün de mevsim etkisinden arınmış aylık enflasyon değerleri yayınlandı: Tüketici: Yüzde 2,93, B: Yüzde 2,53, C: Yüzde 2,93. Mevsim etkisinden arınmış aylık tüketici enflasyonun Kasım 2023’te bu yana gelişimini grafikte veriyorum.
Açıkçası bu değerler yüksek. Salı günkü yazımda son Para Politikası Kurulu (PPK) karar metninin ilk paragrafından alıntı yapmıştım. Orada bir önceki PPK metnine kıyasla arada geçen sürede yaşanan olumlu yöndeki değişikliklerden söz ediliyordu: Enflasyonun ana eğiliminde düşüş, iç talepte yavaşlama, enflasyon beklentilerinde iyileşme… Açık ki bunların en önemlisi ana eğilimdeki düşüş. Ne yazık ki enflasyonun ana eğiliminde Merkez Bankası’nın belirttiği iyileşme Kasım’da devam etmedi. Daha doğrusu, olumlu yöndeki birkaç enflasyon gözlemi bir eğilim oluşturmaktan uzak kaldı.
Bu koşullar altında Merkez Bankası’nın Aralık PPK toplantısında faiz indirmesi zorlaştı. “Aralık’ta faiz indirmesi şart mı?” diye sorabilirsiniz. Elbette değil. Ama Merkez Bankası’nın PPK karar metnine bakarak ne yapmayı planladığına ilişkin yorum yapmak başka ne yapması gerektiği hakkındaki fikrinizi söylemek başka. Salı günü, son PPK metninden yola çıkarak Merkez Bankası’nın –değindiği olumlu gelişmeler sürerse- Aralık’ta ne yapabileceğini değerlendirmiştim. Yazı şöyle bitiyordu: “Mevsim etkisinden arınmış olarak yüzde 2,5’in, özellikle de yüzde 2,25’in altında gelirse faiz indirim olasılığı daha da yükselir.” Bu üst sınırları nasıl hesapladığımı da açıklamıştım. Kasım’da yüzde 2,93 bu alıntıda belirtilen sınırlara göre yüksek.
Not: TÜİK mevsim etkisinden arınmış verileri ne yazık ki arınmamış verilerden 30 saat sonra açıklıyor. Tüketici fiyat endeksi çok sayıda alt kalemin bir bileşkesi. Alt kalemlerin mevsim hareketleri doğal olarak farklı. Bu 30 saat içinde kısa bir değerlendirme yapmak için tüketici fiyat endeksinin (bileşkenin) mevsim etkisini arındırdığınızda TÜİK’in gecikme ile açıkladığı değerden farklı bir büyüklük bulmak kaçınılmaz. TÜİK’in mevsim etkisinden arınmış verileri de arınmamış verilerle birlikte eş zamanlı açıklamasında yarar var.
