Faiz artırdık da dolara ne oldu?
Dolar kurunun Ağustos 2018’de on günde yüzde 50 artmasından sonra, Merkez Bankası eylülde politika faizini yüzde 24’e yükseltti. Faiz 10 ay bu seviyede kaldı. Enflasyon oranı, faiz artışından iki ay sonra yüzde 25,24 oldu. Sonraki aylarda enflasyon yüzde 16’ya kadar geriledi. Türk Lirası (TL) mevduat faizleri yüzde 28’i gördü. TL mevduatlarda stopaj avantajı vardı. Merkez Bankası rezervleri tartışma konusu değildi. Gıda fiyatları dünyada düşüş eğilimindeydi. Türkiye ekonomisi için önemli olan brent petrolün fiyatı o zaman diliminde net yüzde 30 düştü.
Bugün politika faizi yüzde 17, enflasyon oranı yüzde 15,61. Enflasyon en az iki ay daha yükselecek. Yüzde 16’nın üzerine çıkacak. TL mevduatlarda ortalama faiz yüzde 17. En yüksek yüzde 18 görüyorum. Enerji ve gıda fiyatlarındaki yükseliş eğilimi sürüyor. TCMB’nin dört aydır uyguladığı politikayı rasyonel bir yorumcu eleştirmez. Doğru adımlar atıldı. Son gelişmeler ışığında, önümüzdeki haftaya kadar kurum değerlendirmesini yapar. Ben geçen ayki toplantıdan önce 100 baz puanlık faiz artışını savundum. Güven ortamı pekiştirilmeliydi. Yerleşikleri oyuna dâhil edemedik. Dünyada enerji ve gıda fiyatları hızla arttığı için, yılsonu enflasyon tahmini açısından, TL’nin daha da değerlenmesi gerekiyordu. Yüzde 1’lik artışın, yatırım iklimine etkisi olmaz. Sanki özel sektör zincirinden boşanırcasına yatırım yapıyor. Kaldı ki, geçen seneki 715 milyar TL’lik muazzam kredi genişlemesinin bazı sektörlerde etkisi hâlâ gözleniyor. Ekonomik aktivite canlı sayılır.
Yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatlarına parite etkisinden arındırarak bakıldığında bile doların bozdurulmadığı görülüyor. Yatırımcının dolar sevdası bitmez. Kabul ediyorum. Yatırımcı algısı dört aydır değişmedi. TL’ye hiç mi göz kaymaz. Enflasyon perspektifinden, USD/TL kurunun 7 seviyesinin altında zaman geçirmesi gerekiyor. Bu yine olabilir. Ancak dolar kurunun 12 günde 6,88’den 7,78’e çıkması zeminin ne kadar kaygan olduğunu gösteriyor. Gıda ve otomotiv sektörleri, inşaat şirketlerine ürün veren sektörler, kur hızla arttığından ‘‘Biraz bekleyelim’’ diye düşünerek fiyat ayarlaması yapabilirler. Fiyat istikrarı için, Merkez Bankası’nın çabası boşa gitmesin.