Faaliyet illerine göre ihracat Mersin’in gerçek performansını gösteriyor

Abdullah Özdemir  - KONUK YAZAR

 TÜİK bu yıla kadar Özel Ticaret Sistemi ve Genel Ticaret Sistemi adı altında iki ayrı ihracat verisi yayınlıyordu. Genel Ticaret Sistemi’nin Özel Ticaret Sistemi’nden farkı serbest bölge ve gümrüklü antrepo verilerini de kapsıyor olması.

Buna göre Özel Ticaret Sistemi temel alındığında 2023 yılında Mersin’in 3 milyar dolar ihracat ile Türkiye genelinde 12’nci sırada yer alması ve ülke ihracatından aldığı payın yüzde 1,3 olması tahmin ediliyor.

Serbest bölge ve gümrüklü antrepo işlemlerini de kapsayan Genel Ticaret Sistemi istatistiklerine göre ise Mersin’in 2023 yılı ihracatının 7,6 milyar dolar olarak gerçekleşmesi, Mersin’in bu hacim ile Türkiye genelinde 7’nci sıraya çıkması ve ülke ihracatından aldığı payın yüzde 3’e yükselmesi bekleniyor.

Genel Ticaret Sistemi Mersin’in ülkemiz ihracatındaki rolünü ve serbest bölgeler ile gümrüklü antrepoların ilimiz açısından önemini açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Serbest bölge ve gümrüklü antrepoların kent ihracatına en aktif katkısı olan il açık ara Mersin’dir.

9,8 milyar dolar ile Mersin’in ihracattaki payı yüzde 3,8

Özel Ticaret Sistemi ve Genel Ticaret Sistemi’nin ortak noktası TÜİK’in illere göre ihracat istatistiklerinde, firmaların merkez adreslerini esas almasıdır. Örneğin merkez adresi İstanbul’da olan fakat üretim yaptığı fabrikası Mersin’de bulunan ve ihracat sevkiyatını Mersin’den gerçekleştiren bir firmanın ihracatı İstanbul verisi olarak açıklanıyor. Bu nedenle Mersin’den yapılan ihracat rakamları İstanbul’a ait oluyor.

Ticaret Bakanlığı 2024 yılından itibaren, mevcut bu uygulamanın yanı sıra üretim yerleri temel alınarak hesaplanan faaliyet illerine göre ihracat verilerini açıklamaya başladı.

İlk kez açıklanan bu hesaplama yönteminin Mersin’in ihracat performansını daha gerçekçi yansıttığını düşünüyorum. Buna göre Mersin 2023 yılında 9,8 milyar dolar ihracat ile 7’nci sırada yer alırken, ülke ihracatından aldığı pay yüzde 3,8 olmaktadır. Üstelik Mersin, en fazla ihracat yapan 7 il içerisinde yüzde 16 ile ihracatını bir önceki yıla göre en çok artıran ildir.

Mersin, dış ticaret kültürü yerleşmiş ender illerden

Özetlemek gerekirse;

- Serbest bölge ve gümrüklü antrepoların kent ihracatına en aktif katkısı olan il açık ara Mersin’dir.

- Mersin’in Türkiye Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’sından aldığı pay yüzde 2,1 iken ülke ihracatından aldığı pay yüzde 3,8’dir.

- Mersin, en fazla ihracat yapan 7 il içerisinde yüzde 16 ile ihracatını bir önceki yıla göre en çok artıran ildir.

Bugüne kadar firmaların merkez adreslerinin temel alınarak açıklanan verilerin Mersin’in ihracattaki durumunu gerçekçi bir şekilde yansıtmadığını her platformda dile getiriyorduk. Bu yeni uygulama Mersin’in 3 milyar dolar olan ihracatının ilimizin tüm potansiyeli baz alınarak hesaplandığında 9,8 milyar dolar olduğunu göstermektedir.

Faaliyet illerine göre ihracat değerleri ve paylarının da ortaya koyduğu gibi, Mersin ülkemizde yerleşmiş dış ticaret kültürüne sahip ender illerden biridir. Liman, serbest bölge, organize sanayi bölgesi, gümrüklü antrepolar, çok çeşitli lojistik imkânlar ile bu alanda daha da gelişmek için önemli potansiyele sahiptir.

Bu kapsamda ihracat istatistiklerinin, firmaların üretim yerlerine göre, açıklanması oldukça doğru ve memnuniyet verici. Bakanlığımızdan beklentimiz aynı çalışmanın ithalat için de yapılması ve ihracat destekleri, yatırım teşvikleri vb. kalemlere yönelik il bazında oluşturulacak dış ticaret politikalarında bu verilerin dikkate alınmasıdır.