Eylül toparlandı gitti, Ekim’i de atlatırsak...

Yine pek çok gelişmenin bir arada yaşandığı bir haftayı geride bırakıyoruz. Haftaya başlarken sosyal medyada iki önemli Avrupa bankasının batacağı ve haftanın iki işlem gününde çöküş yaşanacağı haberleri dolaştı. Her iki bankanın da yapısal sorunları olduğu zaten çok uzun zamandır bilinen bir konu. Ancak devamlı olarak vurgulanan Lehman paralelliği kesinlikle hatalı.

Lehman olayı kontrolü bir iflas değil gerçek bir şoktu. Bugün söz konusu bankaların pozisyonları 2008 krizine oranla daha kontrol altında ve otoriteler Lehman tarzı bir düzensiz iflasa izin vermeyecektir. Buna rağmen kamunun söz konusu kurumları desteklemek amacı ile hisse alımı veya sermaye artırımı ile sonuçlanacak olan bir kurtarma planı cari hissedarların zarar etmesine neden olacak.

Neyse ki gerçek dünya ve sosyal medya çok farklı. Piyasalar bu dedikodulara rağmen haftanın ilk iki günü sert bir ralli kaydetti. Biraz zayıflayan ABD verileri ve tıpkı Fed, ECB gibi şahin bir tutum sergileyerek faiz artışlarına girişen Avustralya Merkez Bankasının son toplantısında 75 baz puanlık artıştan vaz geçerek daha düşük bir oranda faiz artırması yükselişi destekleyen dinamikler oldu. RBA’nın yavaşlamasını Fed’e yoran piyasalar şimdilik biraz fazla iyimser diyebiliriz. Ancak bugün açıklanacak olan istihdam verisinde 100 bine yakın bir rakam ve ücretlerde net bir yavaşlama görürsek Fed üzerine dönen spekülasyonlar daha da şiddetlenecektir. Bu satırları veri öncesi kaleme aldığım için piyasa hareketini bilmiyorum.

Yine de zayıf bir veriyi 2023 yılında Fed’in faiz artışlarına girişeceği şeklinde yorumlamaktan ziyade 4.5% seviyesini faiz artışlarının duracağı seviye olarak okumak daha doğru olur. Powell ve diğer üyeler enflasyonda net bir geri çekilme olmadan gevşemenin de söz konusu olmadığını pek çok kez vurgulamış durumda. Diğer bir kritik gelişme ABD’nin tüm itiraz ve uyarılarına rağmen OPEC’in 2 milyon varillik üretim kısıntısına gitmesi oldu.

Manşet rakam yüksek görünse de gerçekte kısıntı manşetin yarısı kadar. Zira kısıntı reel üretim rakamları üzerinden değil kotalar üzerinden yapılıyor. Ve bazı ülkeler, Rusya da dahil, kotasından düşük üretim yapar durumda. Buna rağmen elbette önemli bir adım. Hem yüksek benzin fiyatları, ki bunun bir nedeni de rafineriler, tüketici açısından sorun yaratıyor hem de S.Arabistan’ın Rusya ile aynı hizada olduğunu söyleyen ABD açısından jeopolitik sorunlar büyüyor.

Dahası pek çok uzman Rusya tarafından ilhak edilen dört bölgeden bir tanesi olan Kherson’da Rus ordusunun zor duruma düşmesinin nükleer silah kullanma riskini de artırdığı görüşünde. Tüm bu karışıklığa ek olarak önümüzdeki günlerde ABD şirketleri bilanço açıklamaların başlayacak. Şayet S&P endeksi bu sezonu 3650 seviyesinin üzerinde kalarak atlatmayı başarırsa önemli bir dip oluşunu yaşandığını söylememiz mümkün olacak.