Esnafa kira yardımı üzerine...
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında önceki gün toplanan Hükümet, COVID-19 salgını nedeniyle zorluk yaşayan esnafa yönelik bir dizi tedbirleri aldı. Gündeme gelen tedbirleri sıralayalım ve açıklayalım.
■ Esnafa kira yardımı
COVID-19 salgınından tüm dünya etkilendi, ama özellikle küçük esnafgrubu çok daha fazla olumsuz etkilendi. Geçtiğimiz mart ayından beri yaklaşık 9 aydan beri büyük bir esnafçok sıkıntılı duruma düştü. İşte bu esnaf için yeni bir umut belirdi. Cumhurbaşkanı’nın açıklaması aynen şöyle: “Ülkemizde basit usule tabi 806 bin 871 vatandaşımız ile kısıtlamalar sebebiyle salgından doğrudan etkilenen 432 bin 567 esnafımız bulunuyor.
Öngörülen düzenleme şöyle:
• Esnafa 3 aylık kira yardımı yapılacak,
• Kira yardımı tutarı büyük şehirlerde 750 lira ve diğer şehirlerde ise 500 lira olacak,
• Kira yardımı karşılıksız hibe şeklinde yapılacak,
• Bu destekten dolayı devletin yapacağı ödeme tutarı 1.3 milyar lira olacak.
Esnafın uzun bir süreden beri dillendirdiği bu desteğin verilmesi elbette önemli. Ancak rakamın çok yetersiz olduğunu söylemek gerekiyor.
Kaldı ki birkaç konuya da açıklık getirmek gerekiyor.
Şöyle ki;
• Kira yardımı ne zaman başlayacak? 2021 yılı başına yetişecek mi?
• Kira yardımı nasıl yapılacak? Eğer kira yardımı esnafa yapılacak ise esnaf bu parayı mal sahibine vermez, kira borcu devam eder. Dolayısıyla kira yardımı adı veriliyorsa mal sahibine verilmesi gerekmez mi?
• İş dünyasının resmi temsilcileri olan meslek kuruluşları, zaten konuşmuyorlar, kendi mensuplarının dertlerini dile getirmiyorlar, katkı ve katılım anlamında üyelerine hiçbir destek sağlamadıkları gibi düşünmüyorlar. Kira yardımında esnaf odaları devreye giremez mi? Devletin bu konudaki yükünü hiç olmazsa aracılık yaparak alamaz mı?
■ Esnafın indirimli kira stopajına devam
Geçtiğimiz haziran ayında yapılan düzenleme ile kira tutarları üzerinden kiracının yaptığı yüzde 20 stopaj oranı bu yılın sonuna kadar yüzde 10’a indirilmişti. Şimdi Hükümet bu indirimli stopaj oranını 1 Haziran 2021 tarihine kadar uzatıyor.
■ Esnafın kira KDV indirimine devam
Normal KDV oranı olan yüzde 18, iş yeri kiralama hizmetlerinde geçtiğimiz Haziran ayında yüzde 8’e düşürülmüştü. Hükümet bu düzenlemeyi de 1 Haziran 2021 tarihine kadar sürdürmeye devam edecek.
■ Belli esnaf grubuna hibe desteği
Cumhurbaşkanı’nın konuya ilişkin açıklaması şöyle: “Hibe şeklinde vereceğimiz doğrudan esnaf destek ödemesinden taksi, dolmuş ve servis işletmecisi, pazarcı, terzi, oto tamircisi, lokantacı, pastaneci, kadın ve erkek kuaförü, pansiyon, yurt, kreş, düğün salonu işletmecisi gibi kesimler faydalanacaktır.”
• Yaklaşık 1 milyon 240 bin esnafın bu destekten yararlanması bekleniyor,
• Bu desteğin belli esnaf kesimine verileceği anlaşılıyor,
• Aylık hibe desteği bin lira olarak öngörülüyor,
• Bunda da 3 aylık süre dikkate alınıyor,
• Toplam hibe desteğinin 3.7 milyar lira olacağı belirtiliyor.
Bu sistemin nasıl kurulacağı ve çalışacağı henüz belli değil. Kira desteğinde olduğu gibi hibe desteğinde de esnaf odalarının desteğini almak çok büyük önem taşıyor.
Dolayısıyla bu iki destek kalemi çerçevesinde önümüzdeki 3 ay boyunca esnafımıza toplamda 5 milyar lira civarında bir hibe desteği sağlanması planlanıyor.
Son bir husus şu:
• Kira yardımı (1.3 milyar lira),
• Hibe desteği (3.7 milyar lira),
• Kira stopaj indirimi,
• Kirada indirimli KDV oranı.
Dolayısıyla bütçede ilave bir yük oluşacak. Henüz yasalaşmayan 2021 bütçesinde bu husus dikkate alındı mı? Aksi takdirde 2021 bütçe açığının şimdiden artacağı açıktır.