Esnaf ve sanatkârların sicile ve odaya kayıt sırasında ödeyecekleri ücretler de zamlandı

Ümit IŞIK
Ticaret Başmüfettişi

5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3/1-a maddesinde, esnaf ve sanatkâr;

“İster gezici ister sabit bir mekânda bulunsun, Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulu’nca belirlenen esnaf ve sanatkâr meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedenî çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabı esasına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat sahibi kimseler”

şeklinde tanımlanmıştır.

Kanunun “Odaya kayıt” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında; esnaf ve sanatkârların sicile kayıtları yapılmadıkça, hiçbir şekilde odaya kaydı yapılamayacağı ve sicile kayıt olan esnaf ve sanatkârlara ait bilgilerin sicil tarafından elektronik ortamda, iş yerlerinin bulunduğu yerdeki; iş yerleri seyyar olanların ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odasına; meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odası bulunmayanların bilgilerinin ise karma odaya kayıt için gönderileceği ve ilgili oda yönetim kurulunun bu kişilerle ilgili üyelik kararlarını ilk toplantısında alacağı ifade olunmuş ve esnaf ve sanatkârlar odasına kayıtlı olanların Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesindeki odalara, bu odalara kayıtlı bulunanların ise esnaf ve sanatkârlar odasına kaydedilemeyecekleri düzenlenmesine yer verilmiştir.

Kanunun “Üyelik şartları” başlıklı 7’nci maddesine göre, esnaf odalarına üye olabilmek için aşağıdaki şartlar aranır:

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak veya yabancı devlet tabiiyetinde bulunmakla beraber Türkiye’de sanat ve ticaret yapıyor olmak.

b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak.

c) Vergi mükellefi olmak ya da vergiden muaf olmak.

d) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesindeki odalara kayıtlı olmamak.

Kanunun “Sicile kayıt mecburiyeti ve sicil işlemleri” başlıklı 68’inci maddesinde; bu Kanun kapsamındaki esnaf ve sanatkârlar, yanlarında çalışanlar hariç, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren durumlarını otuz gün içinde bağlı bulundukları sicile tescil ve Sicil Gazetesinde ilan ettirmekle yükümlü oldukları belirtilmiş ve bu yükümlülüğü yerine getirmediği tespit edilenlerin birlik tarafından ruhsat vermekle yetkili ilgili kurum ve kuruluşlara bildirileceği, ilgili kurum ve kuruluşların, sicil kaydı yapılana kadar bunların faaliyetlerini durduracakları belirtilmiştir.

Esnaf Sicil Müdürlüğü’ne kayıt için gerekli belgeler aşağıdaki gibidir.

- Nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi

- 3 adet vesikalık fotoğraf

- Yeni vergi levhası fotokopisi veya mükellefiyet yazısı

- Vekâletname aslı ve fotokopisi (Şahıs kaydını kendisi yaptırmayacaksa kaydı yaptıracak olan kişinin vekâletnamesinin olması gerekmektedir.)

- Ticari taşıt kayıtlarında ruhsat fotokopisi (Aracı satın alan kişiye ait)

- Ticaret Bakanlığının 2012/1 Sayılı Genelgesi’ne İstinaden ilgili Odaya İntikal ettirilmek üzere, kayıt yaptıracak üyeler iş yerlerinin UAVT (Ulusal Adres Veri Tabanı) uyumlu adresini bilmek zorundadırlar.

- Kayıt masrafı toplam: 4180,05 TL

Sicile kayıt sırasında bir esnaf ve sanatkârın ödemek zorunda olduğu ücretlere aşağıda yer verilmiştir.

- Kayıt ücreti

Üyenin sicile ilk kayıt yapılması sırasında ödeyeceği kayıt ücreti, asgari ücretin onda birinden az, yarısından fazla olamaz. Kayıt ücreti, esnaf ve sanatkârların sicil kaydı esnasında sicil müdürlüğü tarafından tahsil edilir. 01.01.2024-31.12.2024 tarihlerinde geçerli olmak üzere Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu’nca, oda gruplarına ve muafiyet grubuna göre belirlediği kayıt ücreti ve yıllık aidat 2.010 TL olmuştur. (TESK’in 29.12.2023 tarihli ve 2023/145 sayılı Genelgesi)  Bu ücretin yarısı üye olunacak odanın hesabına yatırılmakta, diğer yarısı ise sicil hizmetlerinde kullanılmak üzere Birlik hesabına yatırılmaktadır.

- Esnaf ve Sanatkâr Tescil Sicil Harcı

5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun 69’uncu maddesi gereği esnaf ve sanatkârlar “Esnaf ve Sanatkar Sicili” ile ilgili işlemlerde, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun Ticaret Sicili Harçları hükümlerine göre hesap edilecek harcın yarısını ödemektedirler. Alınan bu harcın red ve iadeler düşüldükten sonra kalan tutarının yüzde 25’i ilgili birliğe gelir kaydedilmek üzere aktarılır. 2023/147 sayılı TESK genelgesine göre 01.01.2024 tarihinden geçerli olmak üzere esnaf ve sanatkârların tescil sırasında ödeyecekleri sicil harcı 1.596,40 TL’dir.

- Sicil tasdiknamesi harcı

Esnaf ve sanatkârın sicile tescil yaptırması halinde ilgiliye onaylı sicil tasdiknamesi verilir. Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Yönetmeliğine göre sicile kayıt sırasında sicil müdürlüklerince düzenlenen sicil tasdiknamesi karşılığında ödenen ve 2023/147 sayılı TESK genelgesine göre 01.01.2024 tarihinden geçerli olmak üzere 261,65 TL tasdikname harcı alınmaktadır

Müdürlük tarafından yapılan değişiklik tescilleri, sicil tasdiknamesinde yer alan bilgilerden herhangi birinin de değişmesini gerektiriyorsa, ilgililerin talebine bakılmaksızın tasdikname, gideri ve harcı ilgiliden tahsil edilmek suretiyle yenisi düzenlenerek ilgiliye verilir.

Tasdiknamenin geçerlilik süresinin dolması halinde ilgililerin talebi üzerine, gideri ve harcı tahsil edilerek yeni tasdikname düzenlenir.

- Birlik evrak bedeli

Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının düzenledikleri ve onayladıkları belgeler ile yaptıkları hizmet karşılığında alacakları ücretlerin miktar ve oranı; maktu olanlarda, belirlenen kayıt ücreti ve yıllık aidatın onda birinden, nispi olanlarda ise belgede geçen değerin binde onundan fazla olamaz. Kayıt sırasında verilen hizmet ve belge karşılığında “Hizmet Karşılıkları ve Belge Ücreti” adı altında 2024 yılı için 201,00 TL(kayıt ücretinin onda biri) ücret alınmaktadır.

- Gazete ilan ücreti

Sicile kayıt edilen ve Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesinde ilanı gereken hususların ilan edilmesi için Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu hesabına yatırılan paradır. TESK’in 2023/83 sayılı Genelgesi’ne göre 2024 yılında da geçerli olan ilan ücreti kalkınmada öncelikli yörelerde 52,00 TL ve diğer illerde ise 111,00 TL’dir.

Bu açıklamalara göre Ankara, İzmir ve İstanbul gibi kalkınmada öncelikli yöreler dışında kalan bir İl’de ilk Kayıt/tescil sırasında ödenecek ücretler aşağıdaki gibidir.