Enflasyonun eylül bilançosu

Enflasyon Eylül’de aylık bazda yüzde 2,97 oldu. Tüketici fiyatları, geçen yıla göre ise yüzde 49,38 arttı. Eğitim harcamalarındaki aylık yüzde 14 ile en çok fiyat artışı yaşanan kalem oldu.

Artılar

1-Yıllık enflasyon 4 aydır geriliyor. Mayıs’tan bu yana yıllık enflasyonda yaşanan gerileme 26 puana ulaştı.

2-Yıllık enflasyon son 14 ayın en düşük düzeyine indi.

3-Enflasyon yıllık bazda politika faizinin altına indi.

Eksiler

1-Aylık manşet enflasyon hala oldukça yüksek.

2-Aylık çekirdek enflasyon ve mevsim etkilerinden arındırılmış enflasyon istenen düzeyin üzerinde

3-Hizmet enflasyonundaki katılık hala kırılmadı.

4-Gelecek 12 aya yönelik reel sektör ve hane halkı beklentilerinde ciddi iyileşme olmadı

5-Şu ana kadar yaşanan 26 puanlık düşüşün büyük kısmı baz etkisinden geliyor.

Beklenen düşüş neden gelmiyor?

Döviz kuru ve enerji fiyatları kanalından ciddi bir negatif etki gelmemesine ve politika faizi yüzde 50’de olmasına rağmen enflasyon, neden istenen hızda gerilemiyor?

Çünkü bizimki gibi yüksek ve inatçı bir enflasyonu aşağı çekmek için sadece faiz artışı yeterli değil. Faiz artışı daha doğrusu reel faizlerin pozitife çekilmesi, TL’ye olan güven ve talebin artması ile aşırı derecede hızlı büyüyen tüketim harcamalarının kısmen yavaşlamasını sağladı. Ancak tüketimdeki yavaşlama henüz istenen düzeyde değil. Son 4 ayda perakende satışlar reel olarak ortalama yüzde 7‘nin üzerinde artış gösterdi. 

Maliye politikası da bu sürece eş anlı olarak ve güçlü şekilde dahil edilmeli idi. Bu alanda hiçbir şey yapılmadı değil, ancak yapılanlar gecikmeli ve yetersiz kalmış olabilir.

“Bu parasal sıkılaşmaya rağmen elektronik ve internet alışverişlerinin başını çektiği alanlarda hala güçlü olan harcama artışını dizginlemek için maliye politikası nasıl kullanılabilir?” sorusu gündeme getirilmeyi hak ediyor.

Aylar önce ilan edilen “kamuda tasarruf” sürecinin neresinde olduğumuz, önlemlerin ne sonuç getirdiği konusunda kamuoyu ile periyodik olarak paylaşım yapılması gerekiyor.

Vergi politikasında en bariz zaafımız olan dolaylı-dolaysız dağılımında ibreyi dolaysız vergilere çevirmek için ortam bu kadar müsaitken neden adım atılmadığı pek çok insanda merak uyandırıyor.

Kayıt dışılık ile mücadelede güzel örnekler var. Ama kamuoyu inceleme ve operasyon haberlerinden çok sonuç görmek istiyor.

Eğitim alanındaki aylık fiyat artışının nasıl bir anda yüzde 14’e ulaşabildiği bir tarafa; ekonomik gerekçelerle değil hırs ve etikle açıklanabilecek bu fiyat sıçramalarını önlemek için çalışmalar yapılması gerekiyor.

Yurtiçi Veriler

9 Ekim 10:00: Ağustos ayı dış ticaret endeksleri

10 Ekim 10:00

*Ağustos ayı sanayi üretimi

*Ağustos ayı işgücü verileri

*Ağustos ayı inşaat maliyet endeksi

11 Ekim 10:00

*Ağustos ayı ticaret hacim endeksi

*Ağustos ayı ödemeler dengesi

Yurtdışı Veriler

10 Ekim 15:30: ABD tüketici enflasyonu

11 Ekim 09:00: Almanya tüketici enflasyonu

11 Ekim 15:30: ABD üretici enflasyonu

11 Ekim 17:00: ABD Michigan güven endeksi

12 Ekim 12:00: Almanya ZEW endeksi