Enflasyonun çekirdeğinde ekonomiden çok sosyoloji var

Manşet enflasyon %19,25. Politika faizini burun farkıyla geçmiş durumda. Üstelik bu enflasyon, piyasanın onaylamadığı, TÜİK rakamı… ENA’ya İTO’ya sorsak, onlar farklı şeyler söyleyecek bu yüzden onlara sormuyoruz ve biz Merkez’in referanslarıyla devam ediyoruz.

BİR BEDEN KÜÇÜĞÜ YOK MU?

Efendim, fiyatlama davranışları bozulmuş… Biz manşet enflasyonla Lira yatırımcısına verdiğimiz sözü tutamayacağız… Peki, ne yapalım? Bu enflasyonun bir beden küçüğü yok mu? Olmaz mı? Misal çekirdek enflasyon?

O da ne ola ki? Efendim manşetten gıdayı filan çıkarıyorsun, arta kalanına çekirdek diyorsun. Şansa bak ki 3 puan daha düşük… Tamam, bu iş görür. Hele ki reel faiz sözü vermişsek, işimize yarar.

Peki, döviz buna kanar mı? Kanmasa da olur. Zaten amaç piyasayı değil, üst yönetimi küstürmemekte… O halde şu çekirdeğe bir bakalım; aslında çekirdekte toplumdaki  “artacak” algısı yatıyor. Kısaca ekonomik dinamiklerden çoksosyolojik gerçekler yatıyor.

Eğer zihinlerde fiyatların artacağı algısı yerleşmiş ise sizin para direksiyonunuz pek işe yaramaz. Tıpkı yağmurlu havada virajlı yolda lastiğin asfaltla bağlantısı kopunca kontrolün kaybolması gibi. Bir noktadan sonra enflasyon;toplum davranışı halini alır.

ETİKETLERDE MAHALLE BASKISI

Öncelikle arz-talep, maliyet-fiyat ekseninden kopar, sonra sosyolojideki “mahalle baskısı” devreye girer. Biri fiyat artırırsa öteki de artırıverir. Fiyatı ucuzken alayım yaklaşımı, etiketleri yukarı doğru hareketlendirir. İşin sosyolojisi çözülmeden TÜİK marifetiyle Merkez söylemiyle olmaz bu işler…

Enflasyondan İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki, tütün ve altını çıkarınca çekirdeğe varıyorsunuz. İyi de bugün 3 puan düşük diye işine yarayan çekirdek, yarın başına bela olursa ne yapacaksın? 

VERİLERDE KANDIRILMIŞLIK

Ekonomide güzel şeyler de oluyor. Sanayi şahlanırken, ihracat odaklı şirketler vızır vızır çalışıyor. Ancak Merkez,enflasyonu dahi göremiyor. Zira ona piyasanın değil, siyasetin gerçekleri lâzım. Oysa her durumda gerçeklerle yola çıksa, iletişimi inandırıcı, söylemi güvenilir olur.

İKİ SORU İKİ CEVAP

1-TCMB Çekirdeğe bakacağını söyleyerek ne demiş oldu?

Ana görevim enflasyonu indirmek ama elimden gelen ancak budur, çekirdek ucuz (düşük) diye ona sığındık. Faiz indirme bahanesi üreteyim derken, faiz artırmak zorunda kalınacak.

2-Sıkı para politikasından taviz piyasalarda nasıl fiyatlanır?

Anında fiyatlanır, piyasalar çekirdeğe bakmaz, gerçek verilere itibar eder. Merak ederim çekirdeğe sığınanlar acaba tasarruflarını lirada mı yoksa altın ve dövizde mi tutuyorlardır?

BASİRETSİZ İLETİŞİM PİYASADAN DÖNER

Döndü de zaten… Para politikasında en önemli güç, iletişimdir. Paniği önler, adımları gösterir. Rota çizer. Veri setlerindeki olağandışı gelişmeleri açıklar. Hareket bantlarının mihengidir. Paranın sözüdür. Dile gelmeyen zorlukların destekleyicisidir. 

Merkez bu iletişimi harcadı. Zaten OVP’yi de bizimle birlikte gece yarısı Resmi Gazete’den okuyabildi. Tıpkı OVP’nin sahibi bakanlığın yaptığı gibi… Hal böyle olunca Merkez, çekirdeğe yapışmak zorunda kaldı ve sandı ki TV’ye çıkıp konuşarak bu işi çekirdek kolaylığıyla çözebilirdi. Ama olmadı.