Enflasyonda baz etkisi devam ediyor

Zafer Özcivan

Ekonomist

Enflasyon oranları aralık ayından itibaren baz etkisiyle maalesef gerçeğinden düşük çıkıyor. Ancak fiyat artışları devam ediyor. Şubat ayında tüketici fiyat endeksi %3.5 oranında arttı.

Dar ve sabit gelirliler başta olmak üzere enflasyon hepimizi yakından ilgilendiren bir ekonomik göstergedir. Hepimizin aile olarak bir bütçesi ve mümkün ise tasarruf tedbirleri söz konusu.

Politika faizlerinin aşağı doğru yönlenmesiyle birlikte başlayan döviz kurlarındaki artışla birlikte yüksek enflasyon da hayatımıza girmiş oldu. Artık hepimiz ekonomiyi yakından takip etmeye başladık.

Şubat ayında aylık enflasyon %3,15, yıllık enflasyon ise %55,18 olarak gerçekleşti. Tabii ki bunlar TÜİK verileri. Enflasyon araştırma grubu ENAG ın ise oranları TÜİK in verdiğinin iki katından fazla.

Enflasyon verilerinde önemli olan TÜİK veya ENAG değil, halkın hissettiği veya milletin yaşadığı enflasyon oranıdır. Hepimiz bir tüketici olduğumuza göre, markete, pazara, çarşıya giderek alışveriş yapmaktayız. Çünkü yaşamımızı idame ettirebilmemiz için birtakım ihtiyaçlarımızı karşılamak zorundayız. Bunu da ancak satın almakla elde edebiliriz ve bu satın alma sırasında enflasyonu da takip etmek zorundayız.

Enflasyon dört aydan bu yana baz etkisiyle düşme eğilimine girmiş gözüküyor. Çünkü geçen yılın aynı aylarında hatırlayacağınız üzere enflasyon oranı daha yüksekti. Yıllık enflasyon son 12 ayın toplamı olduğu için oranlar düşük çıkmaktadır ve bu arada geçen yıl yaşadığımız enflasyon oranının üstüne aylık enflasyon oranı eklenmektedir. Yani fiyatlarda düşme söz konusu olmadığı gibi aksine yükselme görülmektedir. Baz etkisi nisan mayıs ayına kadar devam edebilir.

TÜİK tarafından verilen bilgilere göre; şubat ayında gıda ve alkolsüz içecek fiyatları %7,36, sebze meyve fiyatları ise en yüksek oranla %24.56 oldu.2022 yılında yaşadığımız enflasyon oranları yukarıdaki grafikte görülmektedir. Takip eden ocak ayında yıllık enflasyon %57.68, aylık enflasyon ise %6.65 olarak gerçekleşmişti.

Şubatta geçen yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 21.69 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 74.34 ile lokanta ve oteller olarak açıklandı. Hizmet enflasyonu devamlı olarak TÜFE’nin üzerinde seyretmektedir.

TÜFE ana harcama gruplarına göre yıllık değişim oranları (%), Şubat 2023:

Kaynak: TÜİK

Bir önceki aya göre ise ile giyim ve ayakkabı grubunda yüzde 1.76'lık düşüş yaşandı. oldu. Buna karşılık, 2023 bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 7.36 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

TÜFE ana harcama gruplarına göre aylık değişim oranları (%), Şubat 2023:

Kaynak: TÜİK

Bu arada TÜİK yaşanan deprem felaketi nedeniyle, şubat ayında Gaziantep, Malatya ve Hatay Bölge Müdürlüklerine bağlı olan illerde "alan (saha) fiyatlarının" derlenemediğini bildirdi. Ancak söz konusu üç bölge müdürlüğüne bağlı illerde "işyeri barkod tarama verileri" ve veri kazıma yöntemi ile "internetten derlenen fiyat verilerinin" kullanımına devam edildi.

Şubat ayı Yİ-ÜFE oranlarını ayrı bir yazıda ele alacağım.