Enflasyon düşürülebilir ama ya hayat pahalılığı ne olacak?

✔ Enflasyonu yok etsek, yani sıfıra indirsek... Vatandaş nefes alacak, geçim sıkıntısını atlatacak mı? Ne gezer!

✔ Enflasyon tümüyle geride kalsa bile hayat artık öylesine pahalı hale geldi ki, bu olumsuz tabloyu tersine çevirmek çok ama çok zor.

İki kavram çoğu kez ya birbirine karıştırılıyor ya da aynı anlamda kullanılıyor. Enflasyon denildi mi hayat pahalılığını anlıyoruz veya hayat pahalılığı denilince enflasyonu...

Bu karmaşa, en çok da siyasetçilerin işine geliyor.

Gün geçmiyor ki enflasyonu düşürmeye dönük bir vaat daha duymayalım!

Gün geçmiyor ki enflasyonun hangi aydan itibaren gerilemeye başlayacağına ilişkin bir söz verildiğine tanık olmayalım!

Ama dikkat; enflasyonun düşeceği konusunda vaatte bulunuluyor, dile getirilen vaat hayat pahalılığının geride kalacağına ilişkin değil.

Enflasyonu düşürmek, fiyatların artış hızını yavaşlatmak demek...

Hayat pahalılığını önlemek, gelirle fiyat arasındaki dengeyi gelir lehine değiştirmek demek...

Enflasyonu düşürme vaadiyle herhangi bir ay örneğin yüzde 5 olan fiyat artış hızını, bir sonraki ay yüzde 4’e, daha sonraki ay yüzde 3’e indirmekten söz ediliyor.

Bizde daha çok aylık oranlara değil yıllık oranlara bakıldığı için de, şu anki yıllık oranın bir zaman sonra daha aşağılarda oluşacağına vurgu yapılıyor. Vaat edilen bu.

İyi de fiyat artış hızının düşmesi fiyatların gerileyeceği anlamına gelmiyor ki...

Bugün 100 lira olan bir ürünün fiyatı yüzde 5 artışla 105’e, sonraki ay yüzde 4 artışla 109.2’ye, daha sonraki ay yüzde 3 artışla 112.5’e çıkıyor.

Fiyat artış hızı düşüyor; ama fiyat artmaya devam ediyor.

Sonra da bu durumu, sanki gerileyen fiyatlarmış gibi “Bakın enflasyon düşüyor” diye pazarlamaya çalışıyorlar. Doğru, enflasyon düşüyor düşmeye de, yani fiyat artışı geriliyor da, fiyatlar artmayı sürdürüyor.

SIFIR OLSA NE OLACAK Kİ!

Yarın sihirli bir el dokunsa ve fiyatlar sabitlenebilse... Ne artış var artık, ne gerileme. Bugünkü fiyat neyse, yarın da, bir ay sonra da, bir yıl sonra da aynı.

Ama ücretler de, gelirler de... Onlarda da değişiklik yok. Her şey adeta dondurulsa.

Artık enflasyon sıfır; peki bu durumda hayat pahalılığı ortadan kalkacak mı?

“Enflasyon şu ay düşecek, şu kadar zaman sonra tek hane olacak” diyenlerin, vatandaşın alım gücü konusunda, yani hayat pahalılığı konusunda tek bir sözleri, vaatleri var mı?

Ben hiç duymadım!

Olamaz, çünkü bunun hiçbir zaman gerçekleşmeyeceğini en iyi onlar biliyor.

BU FİYATLARLA HAYAT ÇOK PAHALI!

Fiyatlar artmıyor, gelirler de; artık kimse enflasyondan söz etmiyor, kimse bugün 3’e aldığını yarın 5’e alacağım kaygısı yaşamıyor.

İyi de ele geçen mevcut gelir böyle bir durumda refah içinde yaşamaya olanak verir hale gelecek mi?

Bu soruya “Evet” yanıtı verilebilir mi, mümkün mü?

Eğer fiyatlar ve gelirler sabitlendiğinde herkes rahat bir geçim sürdürülebilir olsaydı, şimdiki fiyat ve gelir dengesi için tam olması gereken düzeyde diyebilirdik.

Böyle bir durum söz konusu olmadığına göre...

Çalışanların neredeyse yarısının asgari ücretli olduğu bir ekonomiden söz ediyoruz. Varsayın ki o asgari ücret 5 bin lira. Yılda eder 60 bin lira. Vasat bir otomobil olmuş 500 bin lira.

Yılda 60 bin lira kazanan bir asgari ücretli, bu kazancının yarısını tasarruf edebilse yılda 30 bin, on yılda 300 bin, yaklaşık 17 yılda 500 bin lira biriktirebilir.

“Asgari ücretli de sıfır araba almasın” diyebilirsiniz. Peki, aylık geliri 10 bin lira olanın durumu ne? Kaldı ki kazancın yarısını tasarruf etmek de herhalde mümkün değil.

Arabayı da geçelim. Bu gelir ve fiyatlarla insanlar yeterince beslenemiyor bile. Değil araba almak ya da tatile gitmek; beslenmekten söz ediyoruz, gerektiği kadar et, süt tüketmekten...

GİDİŞATI TERSİNE ÇEVİRMEK HİÇ KOLAY DEĞİL

Mevcut durumda ortalama hane geliriyle temel ihtiyaçları karşılamak bile çok zor. Üstelik gidişat da olumlu yönde değil, tam tersi.

Çalışanların neredeyse yarısının asgari ücretli olduğunu belirttik; bunların içinde çok sayıda üniversite mezunu da var.

Çoğu üniversite mezunu kendi alanlarında iş bulsa bile düşük ücrete razı olmak durumunda ve bunlar da geçim zorluğu çekiyor.

En gözde mesleği icra eden hekimlerin bile geçim zorluğu içinde olduğu bir ülke haline geldik.

Enflasyon gün gelip duracak; tamam. Bu öyle pek kolay sağlanamayacak ama bir gün olacak. Duracak derken, sıfıra inmesinden söz etmiyoruz tabii ki ama en azından düşük oranlar görülecek. Hep böyle yanlış ekonomi politikaları uygulanacak değil ya.

Enflasyon çok düşük düzeylere indikten sonra vatandaşın hayat pahalılığından kurtulması nasıl mümkün olacak ya da olacak mı?

Emekli bir Alman Antalya’da rahat rahat tatil yaparken, emekli bir Türk de İtalya’ya gidebilecek mi? Abartı mı oldu İtalya, peki bizim vatandaşımız da Antalya’ya gidebilme olanağına kavuşacak mı?

Ne kadar uzak geliyor değil mi?