Enflasyon-Ben demedim mi?

Ülkemizde birçok iş çok zor gidiyor. En masum ve basit yandaşlık bile sürdürmesi sıkıntılı oluyor. Mesela taraftarlık. Taraftarlık derken siyasi ideoloji taraftarlığını kasıt etmiyorum. Ülkede kulüp taraftarlığı bile zor. Sözgelimi, Fenerbahçe taraftarı iseniz ki ben Kadıköy’lü olduğum için seçim zamanı geldiğinde başka bir seçenek yoktu, kulübümüzün futbol haricinde hakkında göğsünüzü gere gere böbürlenebileceğiniz bir sürü başarılı spor branşımız var ama ne zaman onlardan bahis açsanız münafık rakip taraftarlar Türkiye Kupası’nı en son ne zaman kazandınız diyorlar. 

Eminim Fenerbahçe taraftarlığını yürütme zorluğu işletme yönetimini yürütme zorluklarından çok azdır. Şu sıralar işletme yönetmek zorunda kalan herkese Allah kolaylık versin diyorum. Zaten en olumlu koşullar altında zor olan iş giderek zorlaştı. Sadece enflasyon nedeniyle ortaya çıkan zorluklardan bahsetmiyorum. Merak etmeyin çıkan zorlukları sıralamayacağım. Bir faydası yok. Zaten biliyorsunuz. 

İki haftadır enflasyonun işletme yönetimine etkilerini yazıyorum. Etkileri iki kategoride incelemeye başlamıştım. Önce enflasyonun işletmelerin görünümlerini bozduğunu sonra da kaynak kararlarına yani yönetime etkilerini sıralamıştım. Bu konuyu işlemeye devam edeceğim. İlk hafta enflasyonun işletmelerin ‘görünümlerini’ çarpıtmasını yani mali tabloların yüksek enflasyon koşulları altında anlamlarını yitirmelerini ve ‘gerçeği’ yansıtmamalarını yazmıştım. 

Mali tabloların gerçeği yansıtmamaları bir çarpıklık olmanın ötesinde işletmeleri ciddi derecede olumsuz etkiler. Enflasyon muhasebesi konusunu işlediğim iki hafta önceki yazımda enflasyonun rakamları şişirdiğini bu nedenle fiyatlardaki artışların kâr olarak defterlere kaydedildiğini söylemiş ve işletmelerin kazanmadıkları paralardan vergi ödeme zorunluluğu ile karşılaştıklarını eklemiştim. 

Nitekim Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’yi ziyaret eden Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran enflasyon nedeniyle işletmelerin sermayeleri eridiği halde sürekli kar ediyor gibi göründüğünü belirterek “Enflasyon nedeniyle fiyatlardaki artış fiktif kâr olarak görünüyor. Oysa satılan ürün aynı fiyata yerine konamadığı için işletme sermayeleri hızla eriyor. Bu süreçte, işletmeler için enflasyon muhasebesi zorunluluk halini almıştır” demiş. Baran ATO üyelerinin enflasyon karşısında işletme sermayelerini koruyabilmek için “enflasyon muhasebesi” sistemine geçilmesi talebinin yanı sıra  ile KDV sisteminin sadeleştirmesini de talep etmiş. 

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, cevaben “Reel sektörün sıkıntı yaşamasını istemiyoruz, bu nedenle görüş alarak karar veriyoruz” diyerek enflasyon muhasebesi konusunda reel sektöre görüş sorulmasına karar vermiş. Benim bildiğim kadarıyla enflasyon muhasebesi konusunda görüş bildiren bir kurum var: TÜRMOB. TÜRMOB "Türkiye serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler odaları birliği" anlamına geliyor galiba. Aşina olduğum bir kurum değil. Neden TÜRMOB diye kısaltıldığını da bilmiyorum. Herhalde TSMMMYMMOB (Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odalari Birliği) çok uzun olduğu içindir. Neyse ol rivayet TÜRMOB enflasyon muhasebesinin uygulanmasını istememiş ve resmî anlamda uygulamanın ertelemesini talep etmiş. Gerekçe meslek mensuplarının iş yüklerinin çok artacağı, diğer uğraşlarının da olmaları nedeniyle bu uygulama için ayıracak zaman bulamayacakları imiş. 

Her neyse enflasyon muhasebesinin 2023’e ertelenmesi sonrası Güncel Group Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Sezer 8 Ocak 2022 Salı günkü DÜNYA gazetesindeki Serbest Kürsü yazısında şöyle demiş:  “Bu durumda işletme sahiplerinin gereksiz bir vergi yükü ile karşı karşıya gelmesi kaçınılmaz gözükmektedir. Çünkü; maliyetine katlanan işletmeler vergisini ödemek suretiyle yeniden değerleme yapabilecekler ve mali tablolarının gerçeğe uygun bir şekilde sunulması imkanına sahip olacaklardır. Maliyete katlanmak istemeyen veya katlanamayan işletmeler ise yeniden değerleme yapamayacaklardır. Bu nedenle mali tabloları gerçek durumlarını yansıtmadı için okuyucuları için anlamlı da olmayacaktır. Ayrıca bu düzenleme ile tedavülde ki mali tabloların bir kısmı yeniden değerleme yapılmış olacak diğer bir kısmı ise yeniden değerleme yapılmamış olacaktır. Bu durum ise okuyucuların kafalarının karışmasına ve mali tablolardan karşılaştırılabilir olmasını engelleyecektir. Dolayısıyla istenmeyen bir durum ile karşı karşıya gelinecek ve bir karmaşa yaşanılacaktır. Enflasyon muhasebesinin uygulanmama kararı ile tartışma çözüme kavuşmuş gibi gözükse de; esas olarak uygulanmamanın sonuçları hala ciddi bir sorun olarak kalmaya devam edecektir.” 

Ben demedim mi?

Zaten 2022 Eylül ayına geldik. Enflasyon muhasebesi 2023’e kadar ertelendi. Sn. Nebati kimin hangi görüşüne ne zaman bakacak ve kararı ne zaman verecek bilemiyorum. Eğer 2023’ü bulursa zaten olacak olan olmuş olacak. Öyle olursa TÜRMOB üyeleri de bir sürü işten kurtulmuş olacaklar!!!

Geçen hafta enflasyonun insan kaynakları kararlarına etkileri konusunu incelerken “Türkiye’de de bulunan Manpower Group isimli bir şirketin araştırmasına göre Türkiye yetenek açığının en yüksek olduğu ülkeler arasında üst sıralarda yer alıyor. Araştırmaya göre başta küçük işletmeler olmak üzere birçok işletme:

- Liderlik ve sosyal etki, 

- İşbirliği ve ekip çalışması,

- Muhakeme ve sorun çözme, 

- Yaratıcılık ve girişimcilik, 

- Sorumluluk alma, 

yetenekleri yüksek olan yeterli miktarda eleman bulamıyorlar” diye yazmışım. Ve de işsizlikten, iş bulamamaktan şikayet edenler de haklı, çalıştıracak eleman bulamıyoruz diyenler de haklı demişim. 

Enflasyonun etkileri konusunda ikinci olarak insan kaynaklarını ele almış ve enflasyon nedeniyle zaten zor bir iş olan insan kaynaklarının temini, idaresi ve elde tutulmasının daha da zorlaşacağını söylemiştim. (ATO) Başkanı Gürsel Baran aynı ziyaret esnasında Sn. Nebati’ye reel sektörün sorunlarının başında nitelikli personel bulamamanın geldiğini “Bütün sektörlerin derdi çalıştıracak personel bulamamak” diyerek özetlemiş. 

Ben demedim mi?

 Sağlıcakla kalın