Enerji dondurmazsa enflasyon donduracak

Avrupa’da enerji krizi büyüyor. Peki Avrupalı bu kış donacak mı? Bunun net bir cevabı yok. Her şeyden önce, durum ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. Bir yandan tasarruf önlemleri diğer yandan gaz arzındaki eksiği ikame edebilecek kömür ve nükleer gibi diğer kaynaklar devreye sokuldu, sokulacak.

On yıllardır kömürü ısınma amaçlı kullanmayan ülkelerin bir anda kömür sobasına ya da kömürlü kalorifer sistemlerine dönmeleri beklenemez elbette. Fakat elektrikli ısıtıcıların daha çok devrede olacağını söylemek yanlış olmaz. Tabii bunun da bir sınırı var. Elektrikle ısınma yaygınlaşır ve Avrupa elektrik şebekelerinin kaldırabileceğinin ötesinde güç çekişi olursa bu da bambaşka sorunları beraberinde getirebilir.

Avrupa’da yaşananların bir benzeri Türkiye’de yaşanır mı peki? Türkiye’nin Rus gazına, kömürüne ve petrolüne ambargo koymadığını biliyoruz. Avrupa ülkelerinin aksine Türkiye’ye gaz taşıyan hatlardaki vanaların kapanmadığını da. Peki kapanmayacağı garanti mi? Bu yıla kadar, güvenilir tedarikçi unvanını kaybetmeyen Rusya Avrupa’nın gazını kesecek noktaya gelebildiğine göre, arzu etmeyiz elbette ama Türkiye açısından da beklenmedik gelişmeler neden yaşanmasın?

Bu konuda eskiden, Rusya’nın ne yapmayacağına dair kesin ifadeler kullanılırdı. Bugün ise durum farklı. Herhangi bir anlaşmazlık anında “Kasım 2015’teki uçak krizinde bile gazımızı kesmedi” diyerek Rusya’nın ne yapmayacağına hala güvenilebilir mi, tartışılır artık.

Türkiye İran ve Azerbaycan’dan da gaz çekiyor. Ama İran gazı neredeyse her kış belli dönemlerde kesiliyor ya da azalıyor. En istikrarlısı Azerbaycan’dan gelecek gaz gibi görünse de, Rusya’dan gelebilecek herhangi bir kısıntı anında bunların yetmeyeceği kesin.

Kesin olan bir şey de, Türkiye donmasa bile enerji faturasının daha da kabaracağı. Konut abonelerine yansıtılmayan maliyetler, devletin kasasına yansıyor. Hizmetler için gereken vergi gelirleri enerjiye harcanınca da ya yeni vergiler koyuluyor ya da enflasyon yoluyla vatandaşın satın alma gücü düşürülerek kasaya para akıtılıyor.