En çok dikkate aldığım, nasıl ve neden olduğudur
Sürdürülebilirlik yönetiminde Çevresel; Sosyal; Yönetişimsel(ÇSY) göstergelerin saptanması, derecelendirilmesi, endekslenmesi ve ardından iyileştirmelerle mevcut durumdan daha iyiye ilerleme yolunda, kurumun hedefleri için belirlenen Anahtar Performans Göstergesi(KPI) listesi takvimleme ile çalışanların önündedir. Burada Ne, Nerede, Ne Zaman, Nasıl, Kim (5N1K) sorgulamasıyla mevcut durum ile hedeflenen durum arasındaki farkı, boşluğu kapatmak için sahadan, tesisten güç alarak masa başında sıkı ve mükemmel çalışma esastır. Sürdürülebilirlik Derecelendirilmesi ile kuruluşun sürdürülebilirlik yönetimi performansının ölçümü; ÇSY risklerine uzun vadede maruz kalmasındaki performansı ile sektörel rakiplere göre ÇSY risklerini yönetebilme performansını ölçme ve değerlendirme mümkün olur. Kuruluş şeffaf ve endekslenebilir konumu ile finansa erişim, sürdürülebilir yatırım ayrıcalığı kazanır.
Sürdürülebilirlik stratejisi ve hedefleri belli kuruluş, taahhütlerini paydaşlarına sözcüsüyle sunar. En çok kuruluşların iklim değişikliğine etkileri, sera gazı salım azaltımı için tarih tanımlı verdikleri sözleri duyuyoruz. 2030’da Karbon Nötr Olma; 2035’te Net Sıfır Sera Gazı Emisyonu gibi. Türkiye “2053 Net Sıfır Hedefi” için yolda. Avrupa Birliği 2050’de Net Sıfır Sera Gazı Emisyonu ile İklim Nötr ilk kıta olma hedefini 2050 Uzun Dönem Stratejisi ile belirledi.
Sera gazları karbondioksit, metan, diazotmonoksit, halojenli gazlar olup insanın doğrudan ve dolaylı sebep olduğu sera gazı salımı(emisyonu) ile küresel ısınma gerçekleşir, iklim değişir. İnsan iklim krizi ile yüzleşir. Karbon Nötr (Net Sıfır Karbon) Emisyonu insan kökenli karbondioksidin, Karbondioksit Giderme ile sıfırlanması, atmosfere karbondioksit eklenmemesidir. Karbondioksit Giderme yutak alanlarını artırarak veya Karbon Tutma ve Depolama (CCS); Karbon Tutma, Kullanım ve Depolama (CCUS) teknik çözümleriyle yapılabilir. Sera Gazı Nötr(Net Sıfır Sera Gazı) Emisyonu ise insan kökenli sera gazlarının giderilmesi ile sıfırlanması, atmosfere sera gazı eklenmemesidir.
Kuruluşlar sera gazlarını azaltma veya yutak alanlarını artırma için “Azaltma” eylemleri yaparak iklim krizi etkileriyle yaşamak için zararı azaltarak veya fırsatlardan yararlanarak mevcut ve beklenen iklim ve etkilerine “Uyum” sağlamalıdır. Böylece kuruluş iklimle ilgili tehlikeli olayları, eğilimleri veya rahatsızlıkları saptama, öngörme, hazırlık yapma, yanıt verme becerisine sahip olarak “İklim Direnci” kazanır.
Karbon Nötr, Sera Gazı Nötr olma, pazara İklim Dostu Ürün sunma yolu, çoklu aşamadan oluşan uzun ve zorlu bir düşük karbon ekonomisi yoludur. Bu konuda “Sera Gazı Nötr Yönetimine Giden Yol: Aşamalar ve Yönergeler” adlı Alman Çevre Ajansı yayını (https:// www.umweltbundesamt. de/publikationen/the-pathto- greenhouse-gas-neutraladministration) derli toplu bilgiler içeriyor. Kapağında Johann Wolfgang von Goethe’nin Faust II eserinden alıntı “En çok dikkate aldığım, nasıl ve neden olduğudur” yazıyor. İşte bu cümlede başta iklim değişikliğine etki olmak üzere çevresel göstergelerin iyileştirilmesinde iki mühim soruyla, Nasıl? Neden? diyerek cevap arama ile bilim ve teknoloji tabanlı, teknik makul yapılabilir çözüm bulma, uygulama, iyileştirme döngüsünde başarı ve en sonunda da endeksteki konumu yukarı çıkarma ile yeşil akçe gizli. Bu cümlede sürdürülebilirlik yönetiminin 5N1K’sı, Sera Gazı Nötr olmak için en temiz üretim için teknik sorgu, irdeleme ile Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 12: Sorumlu Üretim ve Tüketim ile Amaç 13: İklim Eylemi var. Bu bağlamda Değerli Editörüm Didem Eryar Ünlü’nün “İyi” Olan Kazansın! Sürdürülebilirliğin 5N1K’sı adlı kitabını da dikkatinize sunuyorum.
İş dünyamız karbonsuzlaşma için coşmalı. Söz vermeleri bekliyoruz. 6-7 Mayıs 2024 tarihlerinde İTÜ’de yapacağımız IX.İstanbul Karbon Zirvesi’nde “İklim Değişikliği Kaynaklı Riskler, Fırsatlar ve Karbon Ticareti” temalı konusunun ilk ve tek etkinliğinde paydaşlar bir araya geleceğiz. Coşacağız. Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği 2024 Düşük Karbon Kahramanı Ödül başvurumuz da açık. QS Dünya Üniversite Sıralamaları: Sürdürülebilirlik 2024 genel sıralamasında dünyada 221., çevresel etki kategorisinde dünyada 148. sırada olan Türkiye’mizin birincisi İTÜ’müzün Ayazağa Yerleşkesi mayısta ayrı bir güzeldir. Paydaşlarımızı kahve tadı, kokusu ve enerjisiyle en iyi karbon yönetimi ve karbon ticareti ekonomik cazibesinin bugünü ve yarınını değerlendirmeye bekliyoruz. Buyurunuz. Bekleriz.