Elektrikli traktör Agrolia’da sertifika tamam, seri üretim kararı ne zaman?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, birkaç kez bizzat kullandığı ve kamuoyuna ‘tarlada’ tanıttığı Türkiye’nin yerli ve milli elektrikli traktörü bütün sertifikasyon süreçlerini tamamladı. İş insanı Önder Yol ile Ziraat Girişim Sermayesi ortaklığında kurulan ZY Elektrikli Traktör’ün Kocaeli’ndeki (Dilovası) fabrikasında üretilen 350 Beygirlik Agrolia, ‘satılabilir, kullanılabilir ve plaka takılabilir’ olmasını sağlayan Avrupa Birliği (AB) Tip Onay Belgesi testlerinden geçti ve 28 Aralık 2022’de onay aldı. Böylece Agrolia dünya genelindeki tip onay belgeli ilk ve tek elektrikli traktör oldu. Dört AB ülkesinde farklı konularda testleri onaylanan Agrolia’nın Türkiye’de ve OECD ülkelerinde destek ve teşvik kapsamında satılabilmesini sağlayacak ‘OECD Code 2 Raporu’ da 31 Ocak 2023’te onaylandı. Peki, seri üretim ne zaman başlayacak?
Yerli ve milli elektrikli traktör Agrolia’dan şu ana kadar 6 adet üretildi. Dilovası tesisinde geleneksel yöntemlerle 1 ayda ancak 10 adet üretim yapılabilir. Tip Onay Belgesi de alındığına göre artık seri üretimin başlaması için hiçbir engel kalmadı. Bu aşamada ZY Elektrikli Traktör’ün ortaklarının seri üretim için ne kadarlık bir yatırım yapılacağını ve üretim takvimini kararlaştırması gerekiyor. Bu konudaki takvim belirlendikten sonra yılda kaç adet üretileceği de netleşecek ve satış için siparişe açılacak.
Yazılım ve teknoloji yerli, talep çok yüksek
ZY Elektrikli Traktör Yönetim Kurulu Başkanı Önder Yol, “Şu anda sertifikasyon konusunda yapmadığımız bir şey kalmadı. Dünya genelinde herhangi bir konuda ‘seri üretim hattı tamamlanmadan Tip Onay Belgesi’ almış tek markayız. Ayrıca elektrikli traktör olarak da dünya genelinde tekiz. Traktörümüzün tüm parçalarının ortalama giriş fiyatı 32 dolar ama board’una yazılımızı koyunca o parça 500 dolar oluyor. Yerli ve milli yazılım, teknoloji ve üretim olarak hayata geçirdik. Tip onay belgesi de alındıktan sonra traktörümüze çok yüksek talep gelmeye başladı ama seri üretimimiz henüz yok. Geleneksel (manuel) yöntemle 1 ayda ortalama 10 tane üretebiliriz. Mesela Mayıs ayına kadar 25 tane üretiriz. Şu anda OECD ülkeleri için ‘elektrikli traktör şartnamesini’ de Türkiye oluşturmuş oldu. Şöyle söyleyelim; şu anda Türkiye’nin elinde ‘bu elektrikli traktörü AB ülkeleri ve AB standartlarının geçerli olduğu bütün ülkelerde satabilirsiniz’ iznini sağlayan sertifika var. Bu çok değerli bir şey. ABD ve Kanada’da ayrı standartlar var, oralara da müracaatlar yapıldı ve AB Tip Onay Belgesi gibi o pazarlar için de belge alınacak” diyor. Önder Yol, Agrolia’nın, çiftçi için tüm elektrik ihtiyaçlarında ‘kaynak olacağını’ ve tarımda kullanılacak dron’ların da bu traktörlerde şarj edilebileceğini söylüyor.
Elektrikli traktör neden çok önemli?
Türkiye, tarımsal hasılada (ciroda) dünyada 10’uncu, Avrupa’da ise birinci sırada bulunuyor. Ülkemizde 2022 yılı sonu itibariyle trafiğe kayıtlı 2 milyon 93 bin 933 adet traktör bulunuyor ve bu traktörlerin tamamına yakını dizel yakıt (mazot) harcıyor. Çiftçinin üretim maliyetleri içindeki en önemli gider kalemi olan dizel yakıt, neredeyse tamamı ithal edilen ham petrolden üretiliyor. Dış ticaret açığımızın yaklaşık yüzde 80’ini oluşturan enerji ithalatında petrolün payı çok büyük. Elektrikli traktörün bir an önce tarlalarda yaygınlaşması iki açıdan çok önemli. Birincisi, tarımsal üretim maliyetlerini dramatik şekilde düşürecek ve Tüketici Fiyat Endeksi içinde en yüksek ağırlığa sahip gıda ve alkolsüz içecek grubundaki fiyat artışının frenlenmesini sağlayacak. İkincisi ise rekor düzeye ulaşmış dış ticaret açığının gerilemesine önemli katkı sağlanacak.
Gediz’de ürettiği mobilyaları 55 ülkeye ihraç etmeyi başardı 
Kütahya’nın Gediz ilçesinde 65 bin metrekare kapalı alanda mobilya üreten Alpino, 2022’de, 55 ülkeye ihracat yaptı ve 15 milyon dolar ciroya ulaştı. Alpino CEO’su M. Sait Kocadağ, “Ciromuzun yüzde 95’i ihracattan geldi. 300 kişilik istihdamımız var. Hedefimiz 2025 yılında 100 ülkeye ihracat yapabilen bir marka olmak” diyor. Kocadağ, merhum babası Muhiddin Kocadağ’ın, mobilya ustalığını küçük yaşta Kayseri’de öğrendiğini ve sonra Kütahya’ya döndüğünü, 1982’de imalata başladığını, 1990’larda genç odası üretimine odaklandıklarını belirtiyor. M. Sait Kocadağ şöyle konuşuyor: “Bir süre sonra da modüler mobilya üretimine başlandı. İş büyüten de bu adım oldu. 2009’a kadar amcamızla ortaktık. O tarihten sonra kendimiz yola devam ettik. Ben 2005’te işe başladım. Kardeşim Abdüssamet de yönetim kurulu başkanımız ve yolumuza beraber devam ediyoruz. 2009’da Gediz OSB fabrikamıza taşındık ve 2011’de de yatak tesisimizi, sonra oturma üniteler tesisimizi kurduk. Şu anda üç kategoride (koltuk, modüler mobilya, yatak-baza-başlık) üretimle devam ediyoruz. 2019’da iç piyasada işler yavaşlayınca ihracata odaklandık ve Orta Doğu, Körfez ülkeleri, Rusya, Avrupa ülkelerine iyi ihracat yapıyoruz. ABD pazarına yeni girdik, bu yıl ABD’ye ihracatımızı çok hızlı artırabiliriz. 2022’deki 15 milyon dolarlık toplam ciromuzu, bu yıl yüzde 20 artıracağız. Yılda 65 bin yatak, 300 bin modüler ünite, 10 bin takım koltuk üretimi kapasitemiz var.”