Elektrik faturaları neden kabarmıştı?
Türkiye’de son günlerde kamuoyunda enerji adına en çok faturalar konuşuldu. Özellikle de Ağustos 2021 dönemi elektrik faturaları… Çünkü bu mevsimde konutlarda ısınma amaçlı doğalgaz tüketilmediğinden, gaz faturaları çok dikkat çekmiyor, yani cep yakmıyor denilebilir. Ama elektrik öyle değil. Bu mevsimde serinleme amaçlı elektrik tüketimi zirvede. Aynı şekilde tarımsal sulama amaçlı elektrik talebi de zirveye çıkıyor. Ağustos 2021 dönemi elektrik faturalarında çarpıcı rakamlar söz konusuydu. Özellikle güney illeri başta olmak üzere kıyı şeridindeki yerleşim birimlerinde yaşayan kişilerin evlerine binlerle ifade edilen tutarlarda elektrik faturaları geliyordu.
Peki elektrik faturalarındaki yükseliş sadece tüketim artışı kaynaklı mı? Aslında değil. 1 Temmuz 2021 itibariyle elektrik tarifelerine yüzde 15 zam gelmişti. Ama bu oran, faturalardaki çılgın tutarları açıklamayacak kadar düşük kalıyor.
O halde yüksek faturaların nedeni talep artışı olmalı. İyi de, hava sıcaklıkları önceki yıllara göre 3-5 derece daha yüksek çıkınca, tüketim bu ölçüde artar mı?
Elektrik Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Şaban Tat, Antalya özelinde hava sıcaklıklarındaki artışın yanı sıra nem oranındaki düşüklüğe de dikkat çekiyor. Bunun özellikle serinleme amaçlı elektrik tüketiminde çok ciddi bir talep artışı meydana getirebileceğinin altını çiziyor. Makina Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı İbrahim Atmaca da aynı fikirde. Atmaca, aşırı sıcakların elektrik tüketiminde yol açtığı artışın bir nedeninin, elektrikli aletlerin bu seviyede normalden daha fazla elektrik tüketmesi olduğunu vurguluyor.
Sıcaklık artışı ile talep artışı arasında oransal bir ilişkin olmadığını, örneğin sıcaklık bir birim artarken elektrik tüketiminin 10 birim artabileceği durumlar olduğunu ifade ediyor. Yani, demek oluyor ki ortamı serinletmek için kullanılan cihazlar, öncelikle kendi çalışma sıcaklıklarını koruyabilmek için öncelikle kendilerini soğutmak zorunda kalıyor. Söz konusu cihazlar, satın alan tüketicinin normalde kendisinden beklediği performansı gösteremez hali geliyor. Bunu gösterebilmek için de birim zamanda birim serinliği sağlamak için daha fazla enerji harcıyor.
Elektrik faturalarından yakınan tüketicilere gerek enerji yönetiminin gerekse bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin vakit yitirmeden ikna edici açıklamalar yapması, bilgi aktarması beklenir. Ama bu konuda ilgili kurum ve kuruluşların refl ekslerinin iyi çalışmadığını söylemek mümkün. Önümüzdeki kış elektrik fiyatları bu kez soğuklar nedeniyle gündeme gelecektir. Ayrıca, yazın ortaya çıktı ki, barajlı hidroelektrik santrallerde su seviyeleri önceki yılların oldukça altında. Bu durumun, şebekeye verilen elektriğin ortalama maliyetini yukarı taşıyacağı kesin. Çünkü hidroelektrik kapasitedeki düşüş, kömür ya da doğalgaz ile çalışan santraller üzerinden telafi edilecektir. Bu kaynaklarla elektrik üretmenin maliyeti, suya göre daha yüksek, malum.
Üstelik dünyada kömür ve doğalgaz fiyatlarında yaşanan artışların önümüzdeki dönemde işleri daha da zorlaştıracağını söyleyelim.