Ekonominin kokpitinde kim oturacak?

Çok değil 2 gün sonra yeni kabine açıklanacak. Ortalıkta yığınca kabine listesi dolanıyor. Çoğu Külliye’den servis edilen bu listeler, adeta Resmi Gazete yayın formatında hazırlanmış… Tek eksiği, altında Cumhurbaşkanının imzası olmaması… Bu listelerle isim öneren de var isim yıpratan da…

İş dünyasının merak ettiği ise ekonominin kokpitinde kimin oturacağıdır. Şu ana kadar oluşan (oluşturulan) algı; Mehmet Şimşek’in patronajı. Ancak bu dahi net değil. Kaldı ki Şimşek’in koordinatör mü, CB yardımcısı mı, bakan mı olacağı bir yana yetki kapsamı da kestirilemiyor.

MAKULE DOĞRU SAPMA

Belli ki heterodoks yolundan makule doğru (zorunlu) bir sapma olacak. Zira deniz bitti, Merkez’in cephanesi tükendi, faiz ve döviz sarpa sardı, krediler tıkandı, ihracat patinajda… Tam da bu hengâme içinde piyasa “bakın büyüdük, üstelik %4 büyüdük” nidalarıyla teselli ararken, kaygılar daha da arttı.

Beklenen; Şimşek’in 21 Mart 2024 yerel seçim öncesine dek ekonomiyi finansal darboğazdan kurtaracak kadar makule çekmesi için onu yetkilendirmek… Daha sonra tıpkı Naci Ağbal ve Lütfi Elvan örneğindeki gibi “seçim var kardeşim, sen beri dur hele” deyip işlevsizleştirilebilirler.

İKİ SORU İKİ CEVAP

Kokpitte Şimşek’e inisiyatif tanınır mı?

Attila İlhan’ın şiirindeki gibi; “ben sana mecburum” kabilinden buna ihtiyaç var. Sonuçta finansal darboğazdaki ekonominin bu fırtına bulutundan çıkarılması gerek… Bu da ekonomiye İHA (insansız Hava Aracı) muamelesi çekmeyip, kokpitteki kaptan pilotun elindeki politika araçlarını özgürce ve bağımsız yönetebilme imkânına sahip olması şart.

Şimşek nasıl güven verecek?

Davul Şimşek’te, tokmak Erdoğan’da olursa bu iş yürümez. Halen denenmiş ve başarısız olmuş Hazine-Maliye ve Merkez Bankası’nın yönetim şeklinin devamı olur ki mevcut sorunlar daha da derinleşir. Uluslararası saygınlığa sahip, işinin ehli, bilimsel yetkinliği olan ve daha da önemlisi past performansı bilinen bir kaptan aranıyorsa, elinin kolunun serbest kalması gerek. Yetmiyor, ona siyasi destek sağlamak gerekiyor.

NOT

TOPAL ÖRDEK SENDROMU

Bu ifade, Amerikan seçimleri için kullanılır. Başkanlık seçiminde mevcut başkanın icra kabiliyeti düşer. Zira yeni başkan beklenmektedir. Bu sürede eli kolu rahat olamaz. Buna da topal ördek denir.

Bize gelince… Eğer mevcut ekonomi politikası değişmeyecekse yönetimine kimin geldiğinin fazlaca önemi yoktur. Sonuçta insanlar söze değil, eyleme bakacaktır. Hele ki ilk 100 günde atılacak (ya da beklendiği halde atılmayan) adımlar önem kazanacaktır.

Naci Ağbal’ı hatırlıyorum; Merkez’in başına getirildiğinde, “enflasyonu düşürmek için dahi, önce bir miktar yükseltmek gerek” dedi ve bunu yaptı. Fakat bunu yaparken aynı anda 11 maddelik para politikası önerdi. Gece yarısı görevden alınınca, Merkez Bankası topal ördek haline geldi.

Lütfi Elvan’ı hatırlıyorum; Enflasyonu azdıran popülist söylemlere elinden geldiğince direndi fakat onun da akıbeti farklı olmadı. Hazine ve Maliye; topal ördek haline getirildi.

Şimdi bir fırsat var önümüzde… Türkiye ekonomisi hasta ve artık mızrak çuvala sığmıyor. Bırakalım da işin erbabı gelsin, düzeltsin. Zira mevcut yönetim anlayışı; bu sıkleti kaldıramayacak.