Ekonomiler küresel balon festivaline koşuyor
Salgın, merkez bankalarını adeta güvercine çevirdi. Para muslukları şırıl şırıl akıp duruyor, risk iştahı yüksek ve küresel balo havasının hiç sonu gelmeyecekmiş gibi tutumlara tanık oluyoruz. Gerçi Amerika Merkez Bankası FED, faiz artışına doğru gidileceğini söylüyor ama musluklar hala açık…
FED’in piyasa beklentileri yönünde verdiği karar ve İngiltere Merkez Bankası’nın faiz artırmaması, risk iştahını pompalamakla kalmadı, enflasyona rağmen faizleri düşük tutarak ekonomilere canlılık sağlama isteğini de “olağan öykü” haline getirdi. Ne kadar sürer? İlk dev balon patlayana dek…
PARA HAREKETE AKIYOR
Kripto paralar kıpır kıpır. Toplam piyasa değeri 2 trilyon 861 milyar $’a ulaştı bile. 429 borsa var ve 13 bin 780 farklı kripto para… Üzerinde güneş batmayan, 7/24 çalışan bu piyasa, özellikle gençleri çekiyor. Risk algısının yüksek kalacağını gören para ve hız avcıları, soluğu kripto diyarında alıyor.
ARTIK HERKES VERİ ODAKLI
Sadece finans değil reel ekonomi de veri tutkunu oluverdi. Hatta müşteri velinimet iken şimdi verinimet görülüyor. Zira veri akışı FED ve Avrupa Merkez Bankası’nın adımları sonrasında daha da önem kazandı. Bunun tehdidi şu; verilerde meydana gelebilecek bozulmalar, tsunami yaratabilir.
Bir de bardak meselesi var ve herkes bardağın boş tarafını görmek istemiyor. Ortada fazlaca tatlı ve zahmetsiz kazanç var ve kimse bundan mahrum kalma arzusunda değil. ABD’nin istihdam verileri dahi bu efsunu bozamadı. Şimdi bardağın boş yanında; FED’in faizi erken artırması senaryosu var.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Merkez bankaları enflasyona rağmen neden faizleri düşük tutuyor?
FED, ağır fakat etkili adımlarla ilerliyor. Avrupa biraz daha ürkek… Türkiye? Herkes mersine giderken tersine gider gibi… Dünyada faiz artırma eğilimi yükselirken bizde düşüş devam edecek gibi görünüyor.
Piyasalar ne zaman iyimserliğe bürünür?
Piyasalar para gördüğü zaman iyimser olur. Paranın piyasalarda kalacağını gördüklerinde ise aşırı iyimserleşir. Bu da balonları oluşturur. Balon, yönetilemeyen beklentilerle şişer ve alınan risklerin gerçekleşmesiyle de patlar…
İÇERİDEKİ BALO PPK’YA KADAR
Yurtdışından esen olumlu balo havası 18 Kasım olağan PPK toplantısına kadar... TCMB’nin kendi akışına terk ettiği dolar kuru, hareketli seyrini sürdürüyor. Enflasyon %20’ye dayanmış durumda. ÜFE-TÜFE farkı 26,4 puan ve bu iki endeksin hangi değerde buluşacağı henüz meçhul.
Görünen o ki faizden başka kuş, dolardan başka yokuş bilmeyen Merkez Bankası, bu balo havasını seçim ekonomisi sürecinde uygulama hevesinde… Peki, ya enflasyon? Ona galiba artık bakmıyoruz.
Nitekim “fiyat istikrarını bir kenara bırakıyoruz” açıklaması hala kulaklarımızda… Ana görevi bu olmasına rağmen; onu cami avlusuna terk etmesi akla şu soruyu getiriyor; “acaba enflasyonu hangi seçim sandığı evlat edinecek?”