Ek MTV getireceğinize tahsil edilemeyeni toplasanız!

Ek bütçe kapsamında toplanması planlanan vergi geliri 1 trilyon 150 milyar lira. Bu tutarın 32.7 milyar lirasının motorlu taşıtlar vergisine getirilen ek vergiden sağlanması öngörülüyor. Yani 2023 için ikinci kez alınması planlanan MTV’nin ek bütçe vergi gelirleri içindeki payı yüzde 3 bile değil. Ama ek bütçede tüm tartışma adeta bu vergi üstünde kopuyor.

Çünkü diğer vergileri çoktan ödemeye başladık bile. Mal ve hizmet fiyatlarına yüklendi o vergiler ve ödüyoruz.

Oysa MTV bir anlamda beyan edilerek ödenen bir vergi ve o yüzden de herkes ödediğini hissediyor.

Gireceksiniz bankadaki hesabınıza ya da diğer yollardan gidip ilk taksitinizi ödeyeceksiniz. Normalde bugün dolacak ilk taksit süresinin 6 Eylül’e kadar uzatıldığını da yeri gelmişken hatırlatalım.

Ek bütçeyle getirilen diğer vergilerin yanında MTV aslında pek de önemli sayılmaz. Tabii ki araçların yaşına ve özelliklerine göre vergi çok değişiklik gösteriyor ama ödenecek ek MTV, örneğin ek bütçeyle akaryakıta gelen zamların yanında önemsiz kalır.

Ama vatandaş yine de haklı olarak niye bir daha ödeyeyim diyor.

Maliye’ye seslenmek gerek

Vergide değişmez kötü bir ilke var:

“Kümesteki tavukları yolmak!”

Ek MTV’de de durum biraz böyle.

Maliye’nin ek vergi getirmekte haklı olması için önce geçmiş dönemlerde tahakkuk ettirdiği vergiyi eksiksiz ya da eksiksize yakın topluyor olması gerekir.

Maliye olarak bir vergi tahakkuk ettiriyorsun ama sıra o vergiyi tahsile geldi mi, sınıfta kalıyorsun!

Sonra dönüp ödeyenlerden bir vergi daha almaya niyetleniyorsun.

Getirilen ek vergi toplam bütçenin yalnızca yüzde 3’ü düzeyinde ama vatandaşın canı sıkılıyor haklı olarak.

Ve yine vatandaş haklı olarak şunu söylüyor:

“Benden ikinci kez vergi alacağına, git önce tahakkuk ettirdiğin vergiyi topla. Yine eksiğin kalırsa benden al ama önce ödemeyenin yakasına yapış!”

Üçte biri ödenmiyor

2006’dan 2022’ye kadar olan dönemin resmi verileri. Kaynak Hazine ve Maliye Bakanlığı...

Motorlu taşıtlar vergisinde tahakkuk ettirilen verginin ne kadarı mı tahsil edilebilmiş...

Tablo ortada. Bu dönemin ortalamasına göre tahakkuk ettirilen her 100 liralık verginin neredeyse 30 lirası tahsil edilememiş.

2023’te normal verginin henüz ilk taksiti yatırıldığı için tahsilat/ tahakkuk oranıyla ilgili sağlıklı bir değerlendirme yapılamaz. O yüzden önceki yıllara bakalım. Örneğin yalnızca son üç yılda; 2020, 2021 ve 2022’de tahakkuk ettirildiği halde toplanamayan ÖTV 22 milyar lira. Bu tutarı 2023 değerine getirsek kesin 32.7 milyarı, yani ek MTV’den elde edilecek düzeyi yakalarız.

Maliye’nin tahakkuk ettirilen verginin eksik toplanmasıyla ilgili bir açıklaması var mıdır, bilinmez. Ama bu durum yalnızca MTV için söz konusu değil ki. Yıllardır devam eden ve genele yayılmış olan bir tahsilat/tahakkuk sorunu var.

Bir kesim zaten kayıt dışı ve vergi nedir bilmiyor, bir kesim vergi tahakkuk ettirilse bile ödemiyor, bir kesime ise milyarlarca liralık vergi afları ya da erteleme avantajları sağlanıyor.

Sonra da gelsin ek motorlu taşıtlar vergisi!

Ya AYM’nin tutumu?

Ek MTV Türkiye için yeni değil. Daha önce de ek MTV düzenlemesine gidildi ve Anayasa Mahkemesi bu düzenlemeyi iptal etti.

Bu kez CHP konuyu yine Anayasa Mahkemesine taşıdı. CHP’nin başvurusunun üstünden bir ayı aşkın zaman geçti. Tüm vatandaşlar, “Acaba Anayasa Mahkemesi kanunu iptal eder mi; ödersem ödediğimle mi kalırım, ne yapsam” diye düşünüp duruyor.

Anayasa Mahkemesi’nin milyonlarca kişiyi ilgilendiren bir konuda “Anayasa’ya uygundur ya da değildir” diye bir karar alması bu kadar mı zor? Herhalde değildir. Kaldı ki karar almak zor bile olsa etkileyeceği kesimin büyüklüğü dikkate alınarak bu karar süreci hızlandırılamaz mı?

Eğer AYM kanunu Anayasaya aykırı bulursa vergiyi ödeyen ödeme sırasında şerh düştüğü takdirde ve sonra dava açarsa parasını geri alabilecek, dava açmayan alamayacak; kanun Anayasaya aykırı bulunmazsa ödeme yapmayan cezalı duruma düşecek... Bir dizi kafa karışıklığı...

Bütün bunlara niye meydan veriliyor, anlamak gerçekten zor!