Egeli ihracatçıların 2021 gündemi sürdürülebilirlik ve dijital ticaret
2020’nin ihracat rakamları önceki yıllardan çok farklı anlamlar taşıyor. Çünkü hedefler, beklentiler, umutlar, karamsarlıklar birkaç kez farklı uç noktalarda gitti geldi. Fakat yılsonunda ortaya çıkan rakamlar gösterdi ki, “öldürmeyen darbe güçlendirir”di. Mart, nisan, mayıs aylarında tökezleyen ihracat camiası, sonraki aylarda giderek yükselen bir ivme ile toparlandı. Hatta aralık ayında düşüş gösteren ihracat kalemleri parmakla gösterilecek sayıya geriledi. Türkiye’nin ihracatı yüzde 5.8 gerilerken, pandemide talebin arttığı gıda ve tarım sektörlerinin ağırlıkta olduğu Ege İhracatçı Birlikleri’nin (EİB) ihracatındaki düşüş yüzde 2.1’de kaldı. EİB’in 2020 ihracatı 13 milyar dolar oldu. Haziranda başlayan ve aralıkta da hız kesmeyen yükseliş dönemi, EİB’in 2021 hedefini 14 milyar dolar olarak belirlemesini sağladı.
Egeli ihracatçılar geçen yıl 216 ülkeye, daha doğrusu gümrüklü bölgeye ihracat yaptılar. Bu rakama Türkiye’deki serbest bölgeler ve ülke kabul edilmeyen bazı gümrüklü bölgeler de dahil. Geçen sene bu sayı 213’tü. Üç ülkelik artış hafife alınmamalı. Rakamın geriye gitmemesi, Ege’deki ihracatçının yılmadığını, pes etmediğini gösteriyor. İhracatçı, pandeminin Çin’i etkisi altına aldığı ama henüz Türkiye’de görülmediği dönemde bazı kesimler tarafından ‘bunun Türkiye için bir fırsat olabileceği’ tespiti yapılırken rehavete kapılmadı, mart, nisan, mayısta pek çok ülke kapılarını dünyaya kapatırken ‘ört ki ölem’ demedi. Yani mücadeleyi hiç bırakmadı ve bunların semeresini de sonraki aylarda toplamaya başladı.
Ege’deki ihracatçı ürün deseninin yanında bazı pazarlara yönelik performansı açısından da Türkiye genelinden bir miktar ayrıştı. 2020’de Ege ihracatının sürükleyicisi Afrika pazarı oldu. Türkiye’nin Afrika’ya ihracatı yüzde 7.7 azalırken, Ege’nin bu kıtaya yaptığı satış yüzde 8.5 arttı. Amerika kıtasına yapılan ihracatta ise tersi bir durum söz konusu oldu. Türkiye’nin bu kıtaya ihracatı yüzde 7.5 artarken, Ege’nin ihracatı 1.2 azaldı. Avrupa ve Ortadoğu pazarlarındaki düşüşler de Ege’de Türkiye ortalamasının oldukça gerisinde kaldı.
Egeli ihracatçılar son iki yıldır sürdürülebilirlik konusuna odaklandı. Çünkü dünya sürdürülebilir ekonomiye yönelik tedbirlerini her geçen gün artırıyor ve bunun bayraktarlığını da Ege’nin ihracatından yüzde 52.6 pay alan Avrupa kıtası yapıyor. Geçen yıl pandemi ile birlikte buna bir de dijital pazarlama ve ticaret eklendi. EİB, başta sanal fuarlar olmak üzere düzenlediği dijital etkinliklerle Türkiye’ye öncü oldu. Bu yıl ise Egeli ihracatçıların gündemlerindeki başlıca konulardan biri geçen ay 15 Asya-Pasifik ülkesinin imzaladığı RCEP (Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık) anlaşması olacak. EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, ihracat stratejisine dair konuştuğu her platformda konunun önemine dikkat çekiyor. Aralık ayında Türkiye’nin RCEP ülkelerinden Tayland’a ihracatı yüzde 61, Laos’a yüzde 71, Vietnam’a yüzde 118, Malezya’ya yüzde 476, Brunei’ye yüzde 244, Singapur’a yüzde 57, Filipinler’e yüzde 102, Güney Kore’ye yüzde 73, Japonya’ya yüzde 48, Yeni Zelanda’ya yüzde 24 arttı. İhracatımızda Avrupa’nın ilk sıradaki yerinin değişmesi mümkün değil ama bu trendin sürmesi halinde RCEP ülkelerinin ağırlığının artacağı tespiti yanlış olmaz. Son yıllarda Egeli gıda ihracatçılarının Uzakdoğu pazarına yönelik çalışmaları arttı. Bunların meyveleri de toplanmaya başlandı. Sürdürülebilirlik, dijital ticaret ve RCEP rüzgarını arkasına alacak ihracat dünyası, ekstra sıkıntılar çıkmazsa 2021’de rekorlarla gündeme gelecektir.