Ege’de ihracat koronavirüse paralel hareket ediyor
Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne (TİM) bağlı tüm birlikler her ayın başında ihracat verilerini kamuoyu ile paylaşıyor. Bu veriler hem ilgili birliğin kapsadığı coğrafi alanın ekonomik yapısı, hem de dünya ekonomisindeki trendler hakkında önemli ipuçları barındırıyor. Ege İhracatçı Birlikleri’nin (EİB) ilk 3 aylık ihracat rakamlarına baktığımızda da son aylarda dünya ekonomisini sarsan koronavirüsün etkilerini açık şekilde görüyoruz.
Bu göstergelerden biri Ege’nin tarım ve tarıma dayalı ihracata dayanan ekonomik yapısı. Türkiye’de tarım sektörünün en güçlü olduğu bölgelerin başında Ege geliyor. Koronavirüs nedeniyle tarım ve gıdanın önemi bir kez daha anlaşıldı. İnsanlar belirsizliği hissettikleri anda tüm dünyada gıda stoklama yolunu seçtiler. Diğer sektörlerde ihracat düşerken gıdada artış trendi devam etti.
Mart ayında Türkiye ihracatı yüzde 17’lik düşüşle 13.4 milyar dolara gerilerken, EİB’in ihracatındaki düşüş yüzde 4’te kaldı. Bu performansta tarım sektörlerinin önemli bir payı var. Çünkü Ege’nin ihracatının yüzde 40’ının üzerindeki kısmı hala tarıma dayalı ve mart ayında tarım ürünleri ihracatı yüzde 6’lık bir artış oranı yakaladı. Aynı dönemde sanayi ürünlerinin ihracatında ise yüzde 12’lik düşüş yaşandı. En büyük ihracat artışı ise koronavirüs nedeniyle insanların en çok ilgiyi gösterdiği un, makarna gibi dayanıklı gıdaların kayda alındığı Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin rakamlarında oldu. Bu birlik ihracatını bir önceki yılın Mart ayına oranla yüzde 120 yükseltti.
Ege İhracatçı Birlikleri’nin ülkeler itibariyle mart ayı ihracat verilerindeki değişimler de dünya koronavirüs yayılım haritası ile paralellikler içeriyor. Ege’nin yıllar itibarıyla en çok ihracat yaptığı ülkeler listesi çok fazla değişim göstermez. Bu listeye baktığımızda en büyük düşüşlerin koronavirüsten en çok etkilenen ülkelerde olduğunu görüyoruz. Örneğin EİB üyelerinin en çok ihracat yaptığı 10 ülke arasında yer alanlardan İtalya’ya ihracat yüzde 34, İspanya’ya yüzde 35, Fransa’ya yüzde 22, Rusya’ya yüzde 15 ve İngiltere’ye yüzde 10 gerilemiş durumda. Koronavirüsün etkisinin biraz daha sınırlı olduğu Almanya’ya ise Ege’den yapılan ihracat mart ayında yüzde 3.3 artmış. Bu virüsün yeni üssü konumundaki ABD’ye ihracatta da yüzde 1.2’lik artış söz konusu ama bu tabloya göre önümüzdeki aylarda ihracatın eksiye geçmesi sürpriz olmaz.
Koronavirüsten nispeten daha az etkilenen Afrika ülkelerine EİB üzerinden yapılan ihracatın yılın ilk 3 ayında yüzde 31 artışla 262 milyon dolara yükselmesi de bu virüs ile Ege’nin dış ticareti arasındaki paralelliklerinden biri olarak sayılabilir.