E-ticaretin yeni trendi, canlı yayınlı pazaryeri

Hatırlarsınız belki eskiden “Shopping TV”ler vardı. Satış yapılırdı tek tarafl ı olarak. Ürün anlatılır telefonla sipariş verilirdi. Bazı kanallar var galiba hala ama iş artık dijital tarafa doğru yönelmiş durumda. Görüntülü ama özellikle canlı yayınla satış metodu aslında Çin’den dünyaya yayıldı diyebiliriz. Çin’de toplam e-ticaret pazarı içinde yüzde 18 gibi bir orana kadar yükselmiş görünüyor. ABD yine bu alanda hızlı büyüyen pazarlardan biri… Bir yandan e-ticaret yükselirken iletişimde de görüntünün yükseldiğini görüyoruz. Bunu pek çok defa yazdım. Alışkanlıklar buraya evriliyor. Kelimeler ve mesajla başlayan dijital iletişim modelleri, sonra fotoğraf ardından ise görüntüye yöneliyor. Özellikle genç nesil, görüntülü olmayan hiçbir şeye çok da fazla takılmıyor. Canlı olması ise işin önemli püf noktalarından biri… Samimiyet, anında soru sorabilme imkanı ve yeni dönemin görüntülü konuşma gibi büyüyen alışkanlıkları içinde e-ticaret de canlı yayında satışa doğru yöneliyor. Tabii kaydedilmiş görüntüler de bu bütünün parçası ama en çok ilgi canlıya…. Pek çok e-ticaret platformu yazılım ürünlerine son 1-2 yıldır görüntülü modülleri ekliyorlar.

Türkiye’de örneği Vidyodan

Canlı yayın ve görüntülü satışı kendine model edinmiş olan Vidyodan aslında Türkiye’deki en çarpıcı modellerden biri ve tanıdık kurucuları ve yatırımcıları var. Vidyodan CEO’su Yusuf Mert Yılmaz ile hem kendi büyümeleri hem de dünyada canlı ve görüntülü satış üzerine biraz sohbet ettik. Yılmaz, Vidyodan’ın aynı zamanda kurucularından biri… Fikri ise Onedio kurucusu Kaan Kayabalı, Çin’de gördüğü modeli, biz de yapmalıyız diye getirmiş. Kuruluş aşamasında Getir de ortak olmuş ve 3 kere de yatırım turuna katılarak şirketteki payını büyütmüş. Vidyodan bir aplikasyonla bu işi ağırlıklı olarak mobil iş modeli üzerinden yürütüyor. Doğal olarak Türk pazarına ve beklentilere göre model üzerinde yenilemelerle ilerliyor. Ancak Yusuf Mert Yılmaz 1.5 yıl önce faaliyete başlayan platformda, 1.5 milyon kişinin bugün uygulamayı indirdiğini söylüyor ki bu çok iyi bir büyümeyi gösteriyor.

Sunucularla ürün satışı yapıyor

Vidyodan CEO’su Yusuf Mert Yılmaz modeli aslında şöyle kısaca özetliyor: “Birçok deneme ve hazırlıktan sonra 2020 eylülde start verdik. Tabii biz bir pazar yeriyiz ve başkalarının ürünlerini satıyoruz. Çalışma modeli olarak diğerleri ile aynı… Ama biz canlı yayınlarla ve görüntülü tanıtımlarla satışları gerçekleştiriyoruz. Şu anda sadece cep telefonu üzerinden yayınlarımızı gerçekleştiriyoruz. Bu model daha samimi ve hızlı olabiliyor. Biz satıcıların da yayınlar yapmasını istiyoruz. Nihai hedefimiz aslında bu… Onların işin içine katarak, ürünlerini kendilerinin satmasını istiyoruz. Onlara bu konuda destek veriyoruz. 7/24 canlı yayınlarımızı aplikasyonumuz üzerinden yapıyoruz. İstediğimiz kadar ürün canlı yayını yapabiliyoruz. Bir anlatım var ama tüm anlatıcılarımız ürünleri de deneyimliyor, inceliyor. Hem anlatıyor hem de deneyimlerini aktarıyor. Sunucularımızın hepsinin uzmanlık alanı var ve onlara bunlara uygun ürünleri vermeye çalışıyoruz. Kendi alanında niş ürünlere, fiyat performansı yüksek ürünlere gidiyoruz. Bu tür ürünler iyi tanıtılınca önemli satış performansı da yakalıyor. Diğer bir hedefimiz ise aslında CtoC pazarının bu modele uygun olduğunu düşünüyoruz. Yani insanların kendi ürünlerini ya da sahip olduklarını kendilerinin sattıkları model”.

Rakamlarla, pazardaki durum

Vidyodan CEO’su Yusuf Mert Yılmaz, bazı rakamları ve vaat ettiklerini şöyle aktarıyor: “Vidyodan uygulaması 1,5 yıl içerisinde 1.5 milyon kişi tarafından indirildi, canlı yayınlarımız ayda 1 milyon kişi tarafından izleniyor. Canlı yayınlarda anlık kişi rekoru 50 bin kişi. Aralık 2022’den Aralık 2023’e 10 kat büyüme planlıyoruz. Vidyodan’ın kullanıcılar için en büyük faydası; en iyi fiyat performans sağlayan ürünleri kullanıcıları için bulmak, bu ürünleri deneyimlemek ve deneyimlerini canlı yayınlarda birebir, göstererek anlatmak. Vidyodan 7 Aralık canlı alışveriş günü yaptı. Black Friday’ın canlı yayın versiyonu şeklindeydi ve Türkiye’de ilk defa 24 saat süren bir canlı yayın alışveriş festivali düzenlendi. Bir günde 1.000’in üzerinde ürün yüzde 90’a varan indirimlerle satıldı. 350 bin kullanıcıyı bir araya getirdik. Vidyodan’ın o gün özelinde satış rakamı 10 kat arttı. 7 Aralık Çarşamba gününün ilk saatlerinde yapılan canlı yayınları anlık 50 bin kişi izledi”.

■ Canlı yayından satışta, dünyada son rakamlar

• Çin’de 2021 sonunda online alışverişin hacmi 13.09 trilyon yuanken, canlı yayının hacmi 2.27 trilyon yuandı. Bu da online hacmin %17’si. 2022 sonunda bu oranın %23’e ve 2023 sonunda %27’ye çıkması bekleniyor. 2022 sonunda canlı yayından satışın hacminin 3.49 trilyon yuan olması bekleniyor.
• Dünyada canlı yayından satış hacmi hala seneden seneye %50 civarında büyüyor
• Müşteri hacmine göre canlı yayından en çok yapılan ülkeler; Çin, Hindistan, Tayland, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya. Doğu dışında bu model en çok kullanan ülkeler; Meksika, ABD, İspanya, Fransa.
• Amerika’da canlı yayından satış pazarından en büyük payı; Facebook Live %26, Instagram Live %19 Tik Tok Live %18 ile alıyor. Bu rakamlarla birlikte niş, koleksiyon ürünler satan Whatnot 4 milyar dolar ve yine koleksiyon ürünleriyle birlikte butik tasarım ürünleri satan NTWRK 1 milyar dolar değere ulaşmış durumda.