Dünyanın görme engelli ilk nörobilimcisi olacak

Helen Keller’ın şu sözleriyle yazıma başlamak istiyorum. “Karakter, kolaylık ve sükûn içinde geliştirilemez. Sadece denenme ve acı çekme yoluyla ruh güçlenebilir, görüş berraklaşır, istek körüklenir ve başarı elde edilir.” Helen Keller, 1904 yılında üniversiteyi bitiren ilk görme ve işitme engelli birey olarak tarihe geçmiştir.

Geçtiğimiz günlerde Gebze Bilişim Vadisi’nde Zülal Tannur ile tanıştım. Pırıl pırıl 22 yaşında görme engelli genç kızımız hayatı başarılarla dolu, 2020‘de Microsoft’un teknolojiye yön veren kadın liderlerinden biri.

Zülal Tannur, sohbetimizden yansıyanları okurlarımız için özetledim: “Az gören bir çocuk olarak doğduğum için nesneleri veya insanların yüzlerini tam olarak seçemiyordum. Ben de bunları tanımayı bilgisayar ortamında öğrenerek, gerçeklerini gördüğümde onların neler olduğunu anlayabildim. Bu sayede küçük yaşta bilgisayar kullanmaya başladım. 10 yaşında görme yetimi tamamen kaybettiğimde de bunu benim için yapan betimleme teknolojilerini kullanmaya başladım. Ancak bu noktada hızlı ve kapsamlı betimlemelere ulaşamadığımı fark ettim. Bundan yola çıkarak da kendi girişimim olan From Your Eyes’ı geliştirdim. Microsoft’un ve Google’ın teknoloji elçisiyim. Aynı zamanda 2020‘de Microsoft’un teknolojiye yön veren kadın liderlerinden biriyim. Akademik yaşantıma Boğaziçi Üniversitesi’nde başladım. Dünyanın görme engelli ilk nörobilimcisi olmak için çalışıyorum. Arizona State Üniversitesi’nde nörobilim ve bilgisayar bilimleri okuyorum” dedi.

Zülal Tannur, sohbet esnasında şunları da ekledi: “Yolda yürürken benim gibi görme engelli olan insanların, en tedirgin olduğu ses fren sesi. Fren sesini duyduğumuzda şu soruyu soruyoruz. Bizim için mi frene bastı?”. Yeni otomotivlerde, yeni yazılımlarda fren konusu üzerine çalışılmasının da faydalı olacağını paylaştı.

Yapılan araştırmalara göre dünyada 330 milyon görme engelli var. Araştırmalara göre ileriki yıllarda bu sayı 403 milyonun üzerine çıkacak. Türkiye’de görme engelli sayısı 1,5 milyonun üzerinde, bu çok büyük bir sayı. Bazı yabancı ülkelerle kıyaslandığında ülkemizdeki görme engelliler teknolojinin sağladığı yeniliklerden maalesef yeteri kadar yararlanamıyor. Günümüz teknolojileri anlık görüntüleri işleyip öğrenme kabiliyetinden eksik. Biyolojik görmeyi biliyorlar. Bu yüzden teknik görmeyi sağlayacak yapay görme çözümleri bu alanda hızlanan çalışmalarla birlikte daha çok günlük yaşamımıza yansıyacak yenilikler getirilecektir.

Çağımızın teknolojisinde gelişen Endüstri 4.0, Ar-Ge ve yapay zekâ ile teknolojinin her kesiminde Zülal Tannur gibi başarılı, azimli, yılmayan, usanmayan gençliğimiz olduğu sürece ihtiyaçlara ilişkin çok çeşitli çözümler üretileceğine inanıyorum.