Dünya binmiş bir alamete…

İsrail-Filistin çatışmasının dünya ekonomisinde yaratabileceği 5 yeni eğilimi şu başlıklar altında vermek mümkün:         

1-İkinci Dünya Savaşı öncesi koşullara döndük. Nükleer kullanılma tehlikesi kapımızda… Birinci Dünya Savaşı’nın çıkma nedeni olarak kabul edilen Arşidük Ferdinand’ın öldürülmesi gibi adeta bir “kıvılcım” yeterli.      

2-Arz zinciri milliyetçiliği kısa dönemde önlenemeyecek.    

3-Ülkelerin bölgesel işbirliği arzu ve niyetleri çok azalacak.   

4-Dünyada egemen güçlerin hep oyunu kazandığını varsaydığı ama aslında kaybettiği “sıfır toplamlı oyun” hali geçerli olacak. 

5-Fikir/düşünce/öneri dünyasında bir kuraklaşma/sıradanlaşma halinin varlığı çok fazla gözlenecek.      

Çatışmalar giderek “aracılar” ya da paralı askerlerle yürütülmekte. Çatışmalar mevzileşiyor, yerelleşiyor. Bir süre sonra “tali” konu halini alıyor. Sanki böylesi bir çatışma yokmuşçasına hareket ediliyor. Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesindeki son durum bu izlenimi veriyor. Zaman zaman bir askeri yardım ya da yeni bir silah kullanımı öne çıkıyor, bir çoban ateşi yaratılıyor, sonra dünya olağan gündemine dönüyor. Buna siyaset bilimciler “düşük yoğunluklu savaş” deyimini yakıştırıyor.         

Buysa “savaşın reel politiği” olgusunun yaşanmasına yol açıyor. Çatışmalar sürerken ticaret sürüyor, alışveriş yapılıyor. Dünyanın kara listeye aldığı Rusya’nın ticaret yapabilme becerisi böyle işliyor. Aynı olgu İran için de geçerli.      

İsrail- Filistin çatışması bize bir kurumun işlemezliğini çok iyi belgeledi: Birleşmiş Milletler ve onun işleyiş merkezi konumunda olan Güvenlik Konseyi‘nin artık çatışmaların önlenmesinde hiç bir işlevi yok. BM‘nin bir 20. yy kurumu olarak yeniden tasarımı yaşamsal bir konu.       

Gazze bölgesine uygulanan İsrail ambargosu enerji/su/gıda alanlarında bir ülkenin kendi kendine yeterli olmasının önemini bir kez daha gösterdi.     

“Çatışmalar bitsin!” derken, bu çatışmalardan yararlananları da ortaya çıkarmamız gerekmiyor mu?

GÜNÜN NOTU:

Süryaniler Cumhuriyet tarihinde yapılan ilk kiliseyi açtılar, Keldaniler ise 108 yıl sonra piskopos ataması yaptılar.