Dünya Bankası’ndan Çatı GES yatırımlarına 250 milyon dolarlık tarihi teşvik!

Caner Samancı

Vergi Müfettişi  - İktisatçı

Geçtiğimiz hafta Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Dünya Bankası’nın ilk 3 yıl içinde ülkemize ilave 18 milyar dolarlık finansman sağlayacağını açıkladı. Bu açıklamayla birlikte özellikle sosyal medyada bu finansmanın IMF kaynaklı olabileceği ya da yeni bir IMF anlaşmasına önayak oluşturacağı yönünde spekülatif haberler dolaşmasına sebep olsa da durum pek öyle değil.

Çok kısa değinmek gerekirse; IMF devletlere belirli performans ölçütlerini tutturulması karşılığında harcamaların tasarrufunu ilgili devletlere bırakırken, Dünya Bankası kredilerinde büyük ölçekli finansman gerektiren proje/yatırımlara doğrudan finansman sağlanıyor. Son yıllardaysa Dünya Bankası tarafından yeşil dönüşüm, sürdürülebilirlik gibi başlıklara sahip projelerin fonlanmasına önem verildiğini gözlemliyoruz. Yazı konumuzu bu destekler arasında öne çıkan çatı GES yatırımlarına sağlanan finansman desteği oluşturuyor. 

Yeşil Sanayi Destek Programı

Haziran ayında Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır tarafından KOSGEB, TÜBİTAK ve Dünya Bankası iş birliğinde KOBİ’lere 450 milyon Dolar büyüklüğünde destek sağlanacak olan ‘Yeşil Dönüşüm Projesi’ açıklanarak projeye start verildi.

Dünya Bankası’nın finansman desteğiyle hayata geçirildiği anlaşılan projenin 250 milyon dolar kadar kısmı küçük ve orta ölçekli işletmelerin kullanımına tahsis edilecek olup KOSGEB tarafından yürütülecek olan ‘Yeşil Sanayi Destek Programı’nın iki ayrı ayağı mevcut:

‘Sanayi KOBİ’lerinin Güneş Enerjisi Yatırımlarının Desteklenmesi Projesi’ kapsamında işletmelerin güneş enerjisi yatırımlarına 14 milyon TL’ye kadar, ‘Sanayide Temiz ve Döngüsel Ekonomi Projesi’ kapsamında ise enerji su ve hammadde verimliliği, döngüsel ekonomi gibi sürdürülebilirlik başlığının öne çıktığı projeler için 4 milyon TL’ye kadar destek sağlanacağı ifade ediliyor. Yazımızda işletme ile bütünleşik güneş enerji sistemi yatırımlarına odaklanacağız.

Hangi GES yatırımları destek kapsamında?

Güneş Enerji Sistemi kapsamında işletmelerinin gerçekleştireceği yatırımların çatı üstü ve/veya işletmelerin faaliyet gösterdiği bina/binalara bütünleşik şekilde kurulması için başvuru yapmaları beklenmektedir. Dolayısıyla projenin maksadının güneş enerjisi üreterek şebekeye tarife üzerinden satmak değil, işletmecilerin kendi elektrik sarfiyatının karşılanması olduğunu belirtmek gerekir.

Destek kapsamında satın alınacak makine, teçhizatın yeni olması şartı aranacak olup teçhizata; bilişim donanımı, harcanarak tükenmeyen donanımsal malzemeler de (motor, elektronik bileşenler, kasa vb.) dahildir. 

Hangi sektörler faydalanabilir?

Proje, çatı GES yatırımları için belirli sektör kollarında faaliyet gösteren işletmeleri hedeflemektedir. NACE REV 2 sınıflamasına göre belirlenen faaliyet kolları ana başlıklar ve alt faaliyet kodları halinde aşağıdaki gibidir;

1. İmalat sektörünün tümü (Kısım C)

2. Motorlu taşıt ve motosikletlerin onarımı (Kısım G/45- 46- 47)

3. Bilgi ve iletişim (Kısım J/ 60- 61- 62- 63)

4. Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler (Kısım M/70- 71- 72- 73- 74)

5. Diğer hizmet faaliyetleri (Kısım S/95- 96)

Başvuru koşulları 

- Yalnızca küçük ve orta büyüklükteki işletmeler başvurabilecek olup mikro işletmeler başvuru yapamayacaktır.

- Başvuru yapacak tüm işletmelerin proje teklif çağrısı ilan tarihi itibariyle en az 2 yıl önce kurulmuş olması gerekmektedir.

- İşletme, Findeks kredi notu endeksine göre “orta riskli”, “az riskli”, “iyi” veya “çok iyi” gruplandırmalarından birinde yer almalıdır.

- İşletmenin onaylı son mali yıl verilerinde yer alan mali bilanço veya net satış hasılatı proje toplam bütçesinden büyük olmalıdır.

- İşletmenin proje başvuru yapılan aydan önceki son 12 aya ait toplam enerji tüketiminin 20 Ton Eşdeğeri Petrol (TEP) / eşdeğer kilowatt saat (kWh) veya bu değerlerin üzerinde olması gerekmektedir. Başvuru yaptığı ay dikkate alınmaz.

- Başvuracak tüm işletmelerin onaylı son mali yılda bilanço esasına göre defter tutması esastır.

- Proje toplam bütçesi en az 1.000.000 TL olmalıdır.

Destek oranı, tutarı ve geri ödeme 

Destek tutarı toplam yatırımın %60’ı kadar olup destek üst limiti 14 milyon TL ile sınırlandırılmıştır. Deprem bölgesindeki KOBİ’ler için destek oranı işletmenin bulunduğu il ve ilçeye göre %90’a kadar çıkabilmektedir.

Destek programı bütçe imkanları dahilinde, Kurul tarafından uygun görülen destek tutarının %50’sine kadar erken ödeme yapılabilecektir.

Destek için, destek ödeme aşamasında destek tutarı kadar teminat mektubu veya KGF kefalet mektubu ibraz edilmek zorundadır.

Geri ödemeler, proje süresinin bitiş tarihinden sonra 12 ayı ödemesiz olmak üzere, dörder aylık dönemler halinde 6 eşit taksitte yapılır. İlk taksitin geri ödeme tarihi, proje süresinin bitiş tarihinden sonraki 12 aylık süreyi takip eden ilk iş günüdür.